Honderden skigebieden in de Alpen zijn verlaten, blijkt uit onderzoek van de Britse krant The Guardian.
Om redenen die wetenschappers niet begrijpen, warmen de Alpen sneller op dan het wereldgemiddelde. Waar de gemiddelde temperatuur wereldwijd met 1,4 graden Celsius gestegen is sinds het einde van de 19de eeuw, vertaalde zich dat in de Europese bergketen in een temperatuurstijging van 2 graden.
Het is zelfs zo ver gekomen dat in 2014 de traditionele skiwedstrijd ‘Critérium de la Première Neige’ verplaatst moest worden van het Franse Val d’Isère… naar Zweden. Een ware ketterij in de ogen van wintersporters, maar veel skigebieden in de Alpen maken een gelijkaardige teloorgang mee.
Gletsjers smelten weg
We weten dat het niet zal beteren. In april publiceerde European Geosciences Union (EGU) nog een rapport waarin staat uitgelegd dat 90 procent van de gletsjers in de Alpen tegen het einde van de eeuw zullen verdwijnen door de gevolgen van klimaatverandering. Daarmee gaat niet enkel het skitoerisme verloren, maar ook een essentiële bron van drinkwater en irrigatiewater voor de landbouw.
35 procent van ’s werelds skigebieden bevinden zich in de Alpen. Ze zijn verspreid over acht landen, en verwelkomen elk jaar ongeveer 120 miljoen toeristen. Voor de lokale industrie neemt het EGU-rapport dus apocalyptische dimensies aan. In lager gelegen gebieden is de schade nu al zichtbaar. Dat ten koste van de gemeenschappen die afhankelijk zijn van de ski-industrie. Bijna 200 skigebieden liggen er nu verlaten bij. Een heel aantal hoteluitbaters zagen zich genoodzaakt de boeken toe te doen.
In september organiseerde de belangrijkste vakbond van de Franse ski-industrie, Domaines Skiables de France, voor het eerst een noodvergadering. Volgens Olivier Simonin, directeur van toerisme voor het resort Val d’Isère, hing er een begrafenissfeertje.
Kunstmatige sneeuw
Om te overleven aarzelt de ski-industrie niet om te investeren. Zo hebben resorts als Val d’Isère al tientallen miljoenen euro’s geïnvesteerd in een poging om zelf sneeuw op te wekken. Begrijpelijk, want de sector genereert elk jaar miljarden euro’s.
De populairste oplossing: sneeuwkanonnen. Ze verschenen voor het eerst in Europa in de vroege jaren tachtig en zorgen nu voor het voortbestaan van 95 procent van de Italiaanse skigebieden, 70 procent van de Oostenrijkse, 65 procent van de Franse en de helft van de Zwitserse.
Maar deze technologie heeft zijn kost. Vandaag gaat één op de 20 euro die in Val d’Isère wordt uitgegeven naar de ‘sneeuwfabriek’. De kanonnen kunnen ook een averechts effect hebben op de middellange termijn. Ze verbruiken elk evenveel als een boiler van een gemiddeld gezin, en er zijn er tienduizenden. Ironisch genoeg verergeren ze dus de klimaatproblematiek waarvoor ze net een oplossing moeten beiden. Over een sneeuwbaleffect gesproken.
Een ‘fleecedeken’ om smelten te voorkomen
De minder welvarende skigebieden implementeren tijdelijk andere oplossingen. Een daarvan, ‘sneeuwteelt’, bestaat uit het verzamelen of maken van sneeuw in januari en februari, wanneer het minder kost. Vervolgens bedekken ze die met een laagje houtsnippers die de sneeuw vers moeten houden voor het komende seizoen.
Een andere recente oplossing is het polyestervlies op de sneeuw om die tegen warm weer te beschermen. Dit ‘fleecedeken’ houdt het smelten tegen, en kan zelfs voor meer sneeuw zorgen. ‘Uit metingen is gebleken dat de dikte van het ijs in sommige gebieden onder het polyestervlies met twee meter is toegenomen’, aldus de dorpsbewoners van het Zwitserse skioord Pontresina. Met dank aan Hans Oerlemans, de bedenker van deze methode.
‘Radicale transformatie’
Op de lange termijn lijkt de kans dat kunstmatige sneeuw de ski-industrie redt, echter erg klein. Skioorden hebben daarom geen andere keuze dan zich aan te passen aan de effecten van de klimaatcrisis, in plaats van die te bestrijden.
In veel resorts denken ze er al aan zich te heroriënteren op activiteiten die niets met skiën te maken hebben, zoals wandelen, mountainbiken en natuurobservatie. ‘We weten wat ons te wachten staat’, zei Olivier Simonin aan The Guardian, directeur Toerisme in Val d’Isère. ‘We gaan een radicale transformatie tegemoet.’
Lees ook:
