Het Grondwettelijk Hof heeft de Vlaamse regeling rond de terugdraaiende elektriciteitsmeter voor eigenaars met zonnepanelen vernietigd. De overgangsregeling die beloofd was voor de komende 15 jaar, valt zo in het water. Honderdduizenden Vlaamse gezinnen zijn getroffen.
Waar gaat het over? Eigenaars van zonnepanelen konden de elektriciteit die ze niet direct verbruiken weer in het stroomnet injecteren. Daardoor draaide de klassieke elektriciteitsteller terug. Maar door de invoering van de digitale meter in 2019 is dat terugdraaien niet meer mogelijk. Met een digitale meter draait de meter fysiek niet terug, wat uiteraard ongunstig is voor de eigenaars van zonnepanelen.
Dus kwam er een overgangsregime. Om het installeren van zonnepanelen niet te veel af te remmen, voorzag de Vlaamse regering in een overgangsregeling. Wie voor 1 januari 2021 zonnepanelen plaatste en liet keuren, zou 15 jaar lang recht hebben op het principe van de terugdraaiende teller, via een virtuele simulatie. Door die berekening – de stroom geïnjecteerd op het net wordt afgetrokken van de werkelijk afgenomen stroom – konden de eigenaars van zonnepanelen toch nog 15 jaar van de oude voordelen genieten.
Maar het Grondwettelijk Hof zegt nee. Het overgangsregime is nu echter vernietigd door een arrest van het Grondwettelijk Hof, in een procedure die was aangespannen door de Vreg. De Vlaamse energieregulator zegt het arrest eerst te willen bestuderen vooraleer met een reactie te komen.
Het Hof struikelt onder meer over bevoegdheidskwesties die te maken hebben met de staatsstructuur. Het wijst erop dat Vlaanderen wel bevoegd is voor de distributienettarieven, maar niet voor het transmissienettarief, de vergoeding voor het hoogspanningsnet. Dat is een federale bevoegdheid.
Voor wie is dit belangrijk? De kwestie is vooral van financieel belang voor gezinnen die in het najaar van 2020 zonnepanelen geplaatst hebben, in de verwachting dat de regeling met de (virtueel) terugdraaiende teller nog 15 jaar zou gelden. Er was vorig jaar sprake van een rush op zonnepanelen, precies omdat de regels op 1 januari 2021 zouden veranderen.
Een schrale troost: gebruikers hoeven niets terug te storten van de voordelen waarvan ze tot op vandaag van genoten.
Wat met nieuwe installaties? Die vallen sowieso niet onder de regeling met terugdraaiende teller. Vanaf dit jaar is er een éénmalige premie tot maximaal 1.500 euro voor wie zonnepanelen plaatst. Hoeveel de effectieve premie bedraagt is afhankelijk van de grootte van de installatie. Wanneer je zonnepanelen plaatst, wordt automatisch ook een digitale meter geïnstalleerd.
Hoe reageert de Vlaamse regering? Vlaams minister van Energie Zuhal Demir (N-VA) zegt vrijdag op de ministerraad te zullen bekijken welke opties er mogelijk zijn voor de getroffen gezinnen. Zij heeft de regeling geërfd van de vorige legislatuur en wijst erop dat ze gewezen heeft op de gevaren van de rush op de terugdraaiende teller.
‘Na een eerste snelle screening, zijn er geen gevolgen voor de eindfacturen uit het verleden. De uitspraak heeft wel gevolgen voor ongeveer 101.000 gezinnen die investeerden in zonnepanelen en over een digitale meter beschikken, die in de toekomst niet meer virtueel zal mogen terugdraaien. Indirect heeft het arrest mogelijk ook gevolgen voor ongeveer 470.000 installaties die nog een digitale teller moeten krijgen.’