Key takeaways

• Katers worden veroorzaakt door meerdere factoren, waaronder de stof acetaldehyde en individuele verschillen in alcoholmetabolisme.
• Rode wijn en donkere dranken zoals whisky bevatten stoffen die een ernstigere kater kunnen veroorzaken.
• Sociale interacties en verwachtingen spelen een belangrijke rol in de manier waarop alcohol wordt ervaren.

De feestdagen zijn een tijd van gezelligheid en vieren, maar voor velen betekent dit ook dat de ochtend erna wordt gekenmerkt door een vervelende kater. Met het oog op de traditionele Nieuwjaarsvieringen delen we enkele wetenschappelijke inzichten en feiten over katers: hoe ze ontstaan, waarom sommige drankjes heftiger lijken en wat je kunt doen om de impact te beperken.

De oorzaken van katers

Een kater ontstaat door de manier waarop ons lichaam alcohol verwerkt. Wanneer we drinken, wordt alcohol in de lever omgezet in acetaldehyde, een stof die schadelijk kan zijn voor ons lichaam. Dit proces kan een reeks symptomen veroorzaken, zoals misselijkheid, vermoeidheid en een bonzende hoofdpijn. Naast de chemische verwerking speelt uitdroging een rol, omdat alcohol een vochtafdrijvend effect heeft. Slechte slaapkwaliteit, veroorzaakt door verstoringen in de REM-slaap, draagt ook bij aan dat belabberde gevoel de volgende ochtend.

Rode wijn en hoofdpijn

Rode wijn staat bekend als een van de boosdoeners voor een specifieke vorm van hoofdpijn, de “rodewijnhoofdpijn”. Dit wordt mogelijk veroorzaakt door quercetine, een stof die in de schil van rode druiven zit. Quercetine kan bij sommige mensen de verwerking van alcohol in het lichaam verstoren, wat leidt tot een ophoping van schadelijke stoffen zoals acetaldehyde. Deze specifieke reactie verklaart waarom rode wijn vaker klachten veroorzaakt dan bijvoorbeeld witte wijn, hoewel ook individuele verschillen in metabolisme een rol spelen.

Effecten van verwachtingen

Alcoholconsumptie heeft niet alleen fysieke, maar ook psychologische effecten. Studies tonen aan dat de manier waarop mensen alcohol ervaren, sterk kan worden beïnvloed door hun verwachtingen. In experimenten voelden deelnemers zich meer dronken wanneer ze dachten dat ze een sterkere drank hadden gedronken, zelfs als de drank geen of weinig alcohol bevatte. Dit laat zien dat sociale en mentale factoren een grote rol spelen bij de perceptie van dronkenschap en, mogelijk, de ernst van de kater.

Mythen over het mixen van drankjes

Veel mensen geloven dat het mixen van drankjes, bijvoorbeeld bier met wijn, een zwaardere kater veroorzaakt. Onderzoek laat echter zien dat de volgorde waarin je verschillende dranken consumeert weinig invloed heeft op de ernst van de kater. Wat wel een verschil maakt, is de totale hoeveelheid alcohol die je binnenkrijgt. Dranken zoals whiskey en rode wijn bevatten daarnaast meer congeners, stoffen die tijdens het fermentatieproces ontstaan en katers kunnen verergeren. Het vermijden van dranken met een hoge concentratie congeners kan helpen om de kater de volgende ochtend te verzachten.

Beperkte effectiviteit van katerremedies

Hoewel er talloze huismiddeltjes en zogenaamde katerremedies zijn, zoals vette maaltijden of speciale mixdrankjes, blijkt uit wetenschappelijk onderzoek dat de meeste van deze oplossingen slechts beperkte effecten hebben. Katers worden voornamelijk veroorzaakt door chemische processen in het lichaam en niet door een tekort aan voedingsstoffen. Studies naar supplementen zoals cysteïne of exotische remedies, zoals Koreaanse perensap, tonen soms een lichte verlichting van bepaalde symptomen, maar geen enkele remedie blijkt alle katerklachten effectief te bestrijden. Minder drinken blijft de meest zekere oplossing.

Sociale invloed op drinkgedrag

Onze sociale omgeving speelt een grotere rol in hoeveel we drinken dan we ons vaak realiseren. Onderzoek toont aan dat positieve gesprekken over alcoholconsumptie tijdens sociale gelegenheden ertoe kunnen leiden dat we meer drinken. Omgekeerd kan het bespreken van de negatieve effecten van alcoholconsumptie juist helpen om minder te drinken. Het bewust worden van deze sociale invloed kan een belangrijke stap zijn in het verminderen van overmatig alcoholgebruik, vooral tijdens feestelijke gelegenheden.

Conclusie

De beste manier om een kater te voorkomen, is simpelweg door minder alcohol te drinken. Voor wie toch wil genieten, kan het nuttig zijn om lichte dranken te kiezen, voldoende water te drinken en de sociale invloed van vrienden bewust in de gaten te houden. Door je verwachtingen slim te sturen en bewuste keuzes te maken, kun je genieten van de feestdagen zonder de nare gevolgen van een kater.

Met deze inzichten wensen Business AM en Newsmonkey iedereen een veilige en plezierige start van het nieuwe jaar.