Als je overweegt om te beleggen, heb je er misschien al over gedacht om te investeren in een start-up. Hoewel het langs de ene kant aantrekkelijk lijkt – het kan erg lucratief zijn – is het ook extra risicovol. Want hoe moet je inschatten hoe een nieuw bedrijf zal presteren? In dit artikel vertellen we jou hoe je het beste kan investeren in een start-up en waar je zeker op moet letten.

Wat is een start-up?

Een exacte definitie voor een start-up bestaat niet. Het is ook geen officiële term. Wat wij eronder verstaan:

• Een jong bedrijf. Ook daarvan kan je niet meteen zeggen wat het dan precies inhoudt, maar gemiddeld genomen is een start-up niet ouder dan vijf jaar.
• Een start-up is een bedrijf met een innovatief idee. Meestal maken ze gebruik van moderne technologieën. Ook een vernieuwend idee over een bestaande techniek valt daaronder.
• Start-ups zijn ambitieuze bedrijven. We spreken over bedrijven die de ambitie hebben om een miljoenenomzet te genereren. Doorgaans geven ze in de eerste jaren erg veel geld uit. Daarom maken start-ups gebruik van investeerders.
• En in diezelfde lijn: een start-up heeft internationale plannen. Ze richten zich slechts zelden enkel op hun eigen land, maar willen over het algemeen de wereld (of minstens het buitenland) veroveren.

Wat houdt investeren in een start-up in?

Investeer je in een start-up, dan doe je dit nog voordat het betreffende bedrijf op de beurs genoteerd is. Koop je aandelen, dan kan je deze niet verhandelen op de bekende beurzen. Is het dan wel een slimme zet? Ja, dat kan het zeker zijn. Ook bijvoorbeeld Facebook startte op die manier, via crowdfunding. Er valt heel veel geld te verdienen met investeren in start-ups. Daar staat natuurlijk wel tegenover dat er ook erg grote risico’s aan verbonden zijn. Veel van deze beginnende projecten komen nooit van de grond. Investeer je vroeg in het start-up proces, dan loop je ook het grootste risico.

Start-up fasen

Ruwweg kent een start-up vier fasen:

• De seedfase: tijdens deze fase (de zaaifase) heeft men geld nodig om een idee te kunnen verwezenlijken/opstarten. Er is enkel een prototype. In dit stadium zijn het vaak bekenden, zoals familie en vrienden, die investeren of maakt men gebruik van crowdfunding.
• De opstartfase: een onderneming heeft in deze fase een businessplan en ze verkopen hun eerste producten. Fondswerving gebeurt via zogenaamde ‘business angels’, crowdfunding en in mindere maten ook al via (semi-)overheidsinstellingen en venture capitalists: investeerders die in niet-beursgenoteerde bedrijven investeren, die tijdens de opstartfase kapitaal nodig hebben.
• De groeifase: tijdens deze fase begint het bedrijf omzet te genereren en zijn er al enkele klanten. In dit stadium komen de financieringen vooral van venture capitalists, (semi-) overheidsinstellingen en banken. In deze fase ontgroeit een bedrijf zijn ‘start-up’-status.
• De maturiteitsfase: het risico is nu veel minder geworden. In deze fase komen financieringen vooral van (semi-) overheidsinstellingen en banken.

Tijdens welke fase stap je het beste in?

Uiteraard hangt dat af van verschillende factoren. Ben je er echt van overtuigd dat een idee goed is en gaat werken? Stap dan in tijdens een opstartfase. Aandelen zijn op dat moment een stuk goedkoper dan bij latere fasen. Twijfel je ook maar een beetje aan de kansen, wacht dan tot er enkele grote bedrijven investeerden. Zo weet je zeker dat er investeringen zijn én je weet dat ook de grote bedrijven kansen zien voor dit idee.

Waar moet je op letten wanneer je investeert in een start-up?

Kies om te beginnen een branche waarvan je verstand hebt. Zo schat je veel makkelijker in of het idee goed en haalbaar is. Bekijk daarnaast hoeveel en welke concurrenten de start-up heeft. Dit zegt eveneens veel over de slaagkans. Ook kijk je, zoals hierboven al wordt vermeld, in welke fase het project zich bevindt. Is het op dit moment enkel een idee? Of ontwikkelden ze al een bèta-product? Als laatste check je welke investeerders het project reeds aantrok.

Crowdfunding

Wil je als particulier investeren in een start-up? Dat is mogelijk en je hoeft natuurlijk geen gigantische bedragen in te leggen. In de meeste gevallen kan je ook als particulier rechtstreeks aandelen kopen. Een andere manier om te investeren in een start-up, is via crowdfunding. Dat is een financieringswijze waarbij de onderneming een beroep doet op de ‘crowd’ (investeerderspubliek). Men lanceert een crowdfundingcampagne en binnen een bepaalde tijd (vaak twee maanden) wil men een minimum bedrag ophalen. Bij een crowdfundingcampagne ligt het te investeren bedrag meestal tussen de 50 en 5.000 euro. Zamelt men het vooropgestelde bedrag in, dan wordt dit overgemaakt naar de ondernemer. Slaagt men hier niet in, dan krijgen alle investeerders hun geld terug.

Soorten crowdfunding

Houd wel in gedachten dat er verschillende vormen van crowdfunding zijn. Zo krijg je bij een donatie helemaal niets als investeerder. Gaat het om een sponsoring, dan krijg je een niet-financiële beloning. Denk daarbij aan een product of naamsvermelding. Ook kan het om een lening gaan, waarbij je dus binnen een afgesproken termijn je geld terugkrijgt met rente. Als laatste kan het zijn dat je voor jouw investering een aandeel in het bedrijf krijgt.

Tax shelter

In België wil men mensen aanmoedigen om de economie te steunen en te investeren in startende ondernemingen. Daarom geldt sinds 1 februari 2017 de tax shelter. Als particulier kan dat jou een belastingvermindering in de personenbelasting opleveren van 30 procent of 45 procent. Het maakt daarbij niet uit of je aandelen rechtstreeks verwerft of via een crowdfundingplatform. De minimale investering is 100 euro per jaar. Het maximale dat je kan investeren via de tax shelter is 100.000 euro per jaar. Een onderneming die ingeschreven staat in België en die maximaal vier jaar bestaat, kan via het tax shelter programma maximum 250.000 euro ophalen voor hun project.

Conclusie

Investeren in een start-up is een van de meest risicovolle vormen van beleggen. Het is daarom aan te raden om te wachten met het kopen van aandelen totdat enkele grote bedrijven investeerden. Natuurlijk is er niet alleen sprake van een groot risico: als het bedrijf een goed plan heeft, kan het erg rendabel zijn. Verder mag je het zeker als voordeel zien dat je bijdraagt aan de economische groei. Je helpt bij het creëren van nieuwe banen en het verwezenlijken van dromen en ambitieuze plannen.

Investeren in een start-up kan je doen door rechtstreeks aandelen te kopen bij een bedrijf. Je kan ook een onderneming steunen door te investeren via een crowdfundingcampagne. In beide gevallen kom je in aanmerking voor de tax shelter. Daarmee krijg je een belastingvermindering op je personenbelasting van 30 procent of 45 procent.