Dat Japan met een demografisch probleem van jewelste zit is al lang geen geheim meer. Het land heeft dan ook de oudste bevolking ter wereld, waar meer luiers voor bejaarden dan voor baby’s worden verkocht en waar scholen met de regelmaat van de klok worden omgebouwd tot bejaardencentra.
Wolfgang Richter van Testosteronepit.com verdiepte zich in de problematiek en komt met een reeks cijfers over de gevolgen van dit fenomeen voor de Japanse vastgoedmarkt.
Om de vijf jaar inventariseert het Japanse ministerie van Binnenlandse Zaken en Communicatie de leegstand op de vastgoedmarkt en maakt daarbij onderscheid tussen twee categorieën: ‘huizen die verhuurd of verkocht kunnen worden of als tweede woonst kunnen dienst doen’, ezerzijds en ‘verlaten huizen’ anderzijds.
Nu de cijfers. Tussen 1993 en 2008 is het aantal leegstaande huizen met 72% gestegen tot 7,57 miljoen. Dat is 13,1% van alle huizen in Japan en de hoogste proportie ooit. Leegstaande maar nog bruikbare woningen, stegen met 63% tot 4,88 miljoen. De verlaten woningen verdubbelden bijna (+91%) tot 2,68 miljoen.
Het zijn niet enkel de kleine steden en dorpen die door de ontvolking worden getroffen, omdat jongeren de steden opzoeken. Tussen 1998 en 2008 steeg het aantal verlaten huizen in Tokio met 60% tot 190.000 en in Osaka met 70% tot 180.000. De cijfers dateren van voor de financiële crisis en sinds dan is het aantal verlaten huizen enkel toegenomen.
‘Het verlatenhuisfenomeen illustreert enkel hoe de reële economie Japan genadeloos in zijn greep houdt,’ besluit Richter. Abenomics, ‘lage rentevoeten, liquiditeit en de waarde van de yen hebben hier niets mee te maken: er zijn gewoon onvoldoende mensen om ook maar een paar van de 7,57 miljoen leegstaande huizen te bevolken. Volgend jaar zullen er nog minder mensen zijn. En nog meer leegstand.’
De Japanse geboortecijfers zijn nu zo laag en de levensverwachting zo hoog dat het land “evolueert naar een type van maatschappij die we enkel kennen uit science-fictionfilms.” zei Nick Eberstadt, een demograaf die al jaren artikels publiceert over het probleem van de dalende vruchtbaarheidsgraad, ongeveer een jaar geleden. De demografische situatie is volgens hem in geen enkel land zo onheilspellend als in Japan.
Eberstadt voorspelt dat Japan – waar de gemiddelde vrouw slechts 1,3 kinderen baart terwijl de levensverwachting er steeds verder blijft toenemen – “tegen 2040 één honderdjarige zal tellen voor elke pasgeborene.” De Japanse bevolking zou tegen dan ook al met 20% gedaald zijn, met alle sociale en economische gevolgen van dien.