Een team van onderzoekers, aangestuurd door onderzoekswebsite Bellingcat, heeft een Russische spionne ontmaskerd die was geïnfiltreerd in de nauwe kringen van enkele NAVO-topofficieren in het hoofdkwartier in Napels. De vrouw leefde enkele jaren undercover, als de Peruviaanse juwelenontwerpster Maria Adela Kuhfeldt Rivera.

Rivera, zogezegd het kind van een Duitse vader en een Peruviaanse moeder, leefde het perfecte dubbelleven. Als juwelenontwerper reisde ze de wereld rond, en leefde onder meer in Rome, Malta en Parijs, waarna ze settelde in de rijke Napelse wijk Posillipo. Niet geheel toevallig is in die Italiaanse stad het JFC Naples gevestigd, het NAVO-hoofdkwartier dat het bevel voert over Zuid-Europa.

Leven in Napels

De spionne opende een eigen juwelenboetiek, genaamd Serein, en maakte gebruik van haar gegoede status om zich te mengen onder enkele NAVO-toplui. Zeker nadat ze secretaresse werd bij de Lions Club, een serviceclub waar vooral zakenmannen en -vrouwen samenkwamen, kon Rivera contacten leggen met NAVO-officieren. Een medewerker van het NAVO-hoofdkwartier gaf mee zelfs een korte relatie te hebben gehad met Rivera.

Een ding hebben Russische spionnen echter allemaal gemeen: ze staan stuk voor stuk op de radar van Christo Grozev, de CEO en hoofdonderzoeker van Bellingcat, een onderzoeksjournalistiek netwerk opgericht door de Britse blogger Eliott Higgins. Grozev kwam Rivera op het spoor toen hij een database doorpluisde, waarin Wit-Russische grenswachten alle grensoversteken bijhielden. De database werd door hackers gelekt aan Grozev, die erin zocht naar mogelijk GRU-officieren. Tussen alle Russische namen viel “Kuhfeldt Rivera” meteen op.

Teruggehaald of kanker?

Grozev en zijn team gingen aan het werk, en kwamen al snel te weten dat Rivera vaak met Russische paspoorten reisde. Op 15 september 2018, de dag nadat Bellingcat de identiteit onthulde van de twee GRU-officieren die dubbelspion Sergej Skripal vergiftigden in Salisbury, kocht Rivera een vliegticket van Napels naar Moskou. Volgens Grozev werd ze teruggehaald naar Rusland, uit schrik dat ze ontmaskerd zou worden.

Twee maanden later berichtte ze op Facebook dat kanker bij haar was vastgesteld, en dat ze daarom Italië moest verlaten. “Het is de waarheid die ik dan toch moet bekendmaken… Mijn haar groeit nu terug na chemo, het is kort maar het is er. Ik mis alles in Italië, maar ik leef”, plaatste ze online.

Navraag bij de Peruviaanse overheid leerde het team onderzoekers ook dat Rivera wel degelijk geen Peruviaans staatsburger was: haar aanvraag werd in 2006 afgewezen, omdat ze vervalste documenten gebruikte. Mensen rond haar vertellen dat haar moeder haar in de jaren 80 had meegenomen naar de Sovjet-Unie, en haar daar had achtergelaten. Zo probeerde Rivera haar Russisch paspoort (en het gebrek aan een Peruviaans) te verklaren.

Nadat Rivera naar Moskou werd teruggehaald, zou ze Rusland niet meer verlaten hebben. Haar rol als spionne lijkt dus uitgespeeld. Voorlopig is nog niet bekend wat de omvang is van haar opdracht, en hoeveel geheime informatie ze heeft kunnen lospeuteren van NAVO-officieren.