De Amerikaanse minister van Financiën Janet Yellen waarschuwde maandag dat het schuldenplafond van 31.400 miljard dollar nog voor 1 juni zou bereikt worden. Ze dringt aan op een snel akkoord tussen Republikeinen en Democraten om het plafond opnieuw omhoog te trekken. Amerika-kenner Dominique Dewitte licht een en ander toe op Business AM Radio.
Het onvermijdelijke schuldenplafond: Biden laat onderzoeken of de Grondwet hem andere opties biedt
Waarom is dit belangrijk?
Het verhogen van het schuldenplafond is een regelmatig terugkerend fenomeen in de Amerikaanse politiek. Indien de twee partijen geen akkoord bereiken over een verhoging, dreigt het default, met alle gevolgen van dien voor de VS en de wereldhandel.Wat is het schuldenplafond?
De VS implementeerden tijdens W.O. I een schuldenplafond om ervoor te zorgen dat de spilzucht van politici de overheidsschuld niet zou doen exploderen. Sinds dan is die limiet door het Congres een kleine honderd keer verhoogd.
- Als die limiet niet wordt opgetrokken, dreigt naast de sluiting van de overheidsdiensten het default. Indien de rente op leningen niet langer wordt betaald, zou dat voor de Amerikaanse economie, de dollar en de wereldeconomie kolossale gevolgen hebben.
- Dan komen de VS in het rijtje van Venezuela, Argentinië, Libanon en andere landen, wat gewoon ondenkbaar is.
- Ook de gevolgen voor de wereldeconomie, die nog grotendeels in dollars handelt, zouden niet te overzien zijn.
- Enkel de rente op de uitstaande schulden kost de VS jaarlijks 500 miljard dollar. Dat is geld dat niet kan worden besteed aan andere zaken.
Waarom zijn de Republikeinen tegen een verhoging?
De moeizame verkiezing van Kevin McCarthy in januari (15 stemrondes) was de voorbode van onheil. Om verkozen te raken, moest McCarthy een aantal toegevingen doen aan een groep rebellen binnen de GOP. Die streven in navolging van de Tea Party fiscale discipline na.
Zowel Republikeinen als Democraten deden het overheidstekort de voorbije jaren steeds verder oplopen. De Verenigde Staten geven – net als vele andere landen waaronder België – steeds meer geld uit dat ze niet hebben.
- De Tea Party bracht de Amerikaanse staat in 2011 en 2013 al aan de rand van het faillissement. Het versperde toen president Obama de weg naar een verhoging van het schuldenplafond. Pas in extremis werd toen een compromis gesloten.
- Een vergelijkbare groep hardliners gaat nu dezelfde weg op.
- Het schuldenplafond van 31.400 miljard dollar werd in feite al op 19 januari bereikt. Mits het introduceren van een reeks boekhoudkundige trucs werd het voorlopig afgewend.
Wat nu?
Op 9 mei staat een onderhoud gepland tussen Joe Biden en de voorzitters en oppositieleiders van beide kamers van het Congres. Doel is om te kijken of tot een vergelijk kan worden gekomen.
Die kans is klein, omdat de Democraten geld willen blijven uitgeven. Dat terwijl de Republikeinen willen snoeien in een reeks uitgaven (sociale zekerheid, klimaatuitgaven, intrekken van extra steun voor de belastingcontrole, meer steun voor fossiele brandstoffen,…).
Biden houdt nog een joker achter de hand
Biden houdt nog een joker achter de hand: een clausule in het 14de Amendement van de Grondwet: “de geldigheid van de openbare schuld van de Verenigde Staten, toegestaan bij wet, met inbegrip van schulden gemaakt voor de betaling van pensioenen en premies voor diensten bij het onderdrukken van opstand of rebellie, zal nooit in twijfel worden getrokken.”
Rechtsgeleerden bekijken nu of de President – ondanks de weigering van het Congres – de macht zou hebben om ongelimiteerd geld te blijven bijdrukken.
