China, de Verenigde Staten, de EU en ongeveer twintig andere landen hebben deze week de Bletchley-verklaring ondertekend tijdens het eerste internationale AI-topcongres. Wat staat erin?

In het nieuws: zo’n dertig landen, waaronder enkele van de grootste spelers in de sector, zijn overeengekomen om de “veilige” ontwikkeling van AI te waarborgen.

Deelnemers aan het eerste internationale AI-topcongres, zo’n 50 kilometer ten noorden van Londen, erkenden de “dringende behoefte om gezamenlijk potentiële risico’s te begrijpen en te beheren.” Dit vereist “een wereldwijde inspanning om ervoor te zorgen dat AI op een veilige en verantwoorde manier wordt ontwikkeld en ingezet.”

• “Deze verklaring tekent het begin van een nieuwe wereldwijde inspanning om het vertrouwen van het publiek in AI op te bouwen door ervoor te zorgen dat het veilig is,” zei premier Rishi Sunak van het Verenigd Koninkrijk op X.

Dat klinkt goed, maar wat zijn de gevolgen? Is deze overeenkomst bindend? Vermeldenswaard is dat er op dit moment geen wetgeving is om AI te reguleren, ondanks inspanningen van de EU.

Het begin van iets nieuws

Sinds OpenAI in december vorig jaar ChatGPT lanceerde, is er een ware hype in de technologische sector rond kunstmatige intelligentie, met name generatieve AI. Deze belangstelling heeft de markten beïnvloed en heeft bedrijven zoals Nvidia aanzienlijk gestimuleerd. Zijn GPU-chips vormen nu de spil van de industrie. Deze groeiende populariteit heeft de aandacht van regelgevers getrokken. Omdat, hoe fascinerend deze technologie ook is, ze risico’s met zich meebrengt.

• De EU was de eerste die probeerde de ontwikkelaars van AI te reguleren. Ze heeft OpenAI er ook aan herinnerd hoe belangrijk het is om de privacygegevens te respecteren.
• De Verenigde Staten hebben dit voorbeeld gevolgd. Hoewel er op dit moment nog geen sprake is van besprekingen met spelers in de sector.
• Aan de andere kant past China te allen tijde strikte controle toe op AI en blijft dat doen.

Niet bindend

Ondanks de wens om de concurrentie te overtreffen, zijn veel landen zich bewust geworden van de risico’s van AI. Ze proberen nu samen te werken om misbruik te voorkomen. Dit is de reden voor de organisatie van een dergelijke topbijeenkomst.

• De Bletchley-verklaring werd ondertekend door de dertig aanwezige landen op de bijeenkomst. “Ze toont voor de eerste keer aan dat de wereld zich verenigt om het probleem te identificeren en de kansen te benadrukken”, verklaarde de Britse minister van Technologie, Michelle Donelan, tegenover het Franse AFP.
• Niettemin is het doel van deze bijeenkomst “niet om de basis te leggen voor wereldwijde wetgeving.” Wel om “een richting aan te geven,” benadrukte ze.
• Met andere woorden, de Bletchley-verklaring is niet bindend. De ondertekenende landen zijn vrij om hun eigen beleid met betrekking tot AI te volgen.

Er zijn al twee andere internationale topbijeenkomsten gepland. Eén in Zuid-Korea over zes maanden en een andere in Frankrijk over een jaar.

Belangrijk. Deze top stond in het teken van de potentiële gevaren van AI. Aan het einde van de top hoopte het Verenigd Koninkrijk alsnog internationale beleidsmakers te overtuigen om een panel van experts op te richten, vergelijkbaar met het IPCC.

Concrete stappen om AI te reguleren

Zonder cynisch te willen klinken, is er al iets constructiefs voortgekomen uit dergelijke internationale topbijeenkomsten? Of kijken we gewoon de andere kant op? Vooral omdat de top “achter gesloten deuren” plaatsvond. Er is ook kritiek gekomen van honderd internationale organisaties, experts en activisten, waaronder techgiganten zoals Elon Musk.

Aanbevelingen zijn prima, maar concrete actie is noodzakelijk gezien de snelle ontwikkeling van AI. Landen moeten maatregelen nemen om deze technologie te reguleren. Het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten hebben bijvoorbeeld instituten voor onderzoek naar AI-veiligheid opgericht. Bij voorkeur zonder inmenging van de sector.

• Experts zullen belast worden met het opstellen van “richtlijnen” en het beoordelen van geavanceerde AI-modellen. Op die manier wil men “risico’s te identificeren en te verminderen,” aldus het Witte Huis.
• Maar ook hier is het van belang snel stappen te ondernemen. Anders lopen de regelgevers het risico achter de feiten aan te lopen – wat al het geval is.

Hoewel deze technologie misschien recent lijkt, is dat niet het geval.

• Kunstmatige intelligentie, zelfs generatieve, bestaat al jaren.
• Het echte probleem vandaag is de toegankelijkheid van AI en de snelle ontwikkeling ervan door toenemende belangstelling.
• Op eenvoudige vraag kunnen binnen enkele seconden tekst, geluiden of afbeeldingen worden verkregen. Naarmate de belangstelling aanhoudt, zullen generatieve AI’s voor het grote publiek meer functies krijgen.
• ChatGPT, dat nu tekst-, foto- en geluidsvragen toestaat, is een perfect voorbeeld.
• Maar terwijl velen zich richten op de voordelen van deze technologie, is er ook een groeiend, minder positief gebruik ervan.
• Vooral omdat deze technologie nog veel tekortkomingen heeft.
• Toch zijn er al bijna een jaar lang toenemende waarschuwingen over de mogelijke risico’s van deze technologie voor de samenleving en de mensheid.

Moet men het dossier in zijn totaliteit begrijpen, dan bestaat de uitdaging erin beperkingen op te leggen zonder de innovatie te belemmeren. Dit is iets waar de EU volgens sommige critici niet toe in staat zou zijn. Tegelijkertijd maken meerdere spelers in de sector zich zorgen over de te strenge Europese wetgeving. (ddw)