Met structurele hervormingen kunnen we sterker uit deze crisis komen. De recepten zijn gekend en hebben hun nut al bewezen in andere landen. We kunnen het ons eenvoudigweg niet langer veroorloven om het enorme potentieel van brede structurele hervormingen te laten liggen, ook al wordt dat politiek lastig.
Na eerdere zware economische crisissen in de jaren ’70 en opnieuw na 2008 schakelde onze economie telkens naar een lagere versnelling. Het tempo van de ‘normale’ economische groei vertraagde toen om na de crisis nooit meer terug te keren naar het pré-crisis niveau. Het blijft de vraag hoe groot de structurele schade zal zijn die corona achter laat. Nog een versnelling lager gaan, kunnen we ons niet meer veroorloven. Voor deze crisis was ons groeipotentieel al teruggezakt naar een magere 1,2%. Nog trager betekent flirten met economische stilstand. Bovendien hebben we meer economische groei nodig om onze welvaartsstaat en onze overheidsfinanciën overeind te houden tegen de achtergrond van uitdagingen zoals de vergrijzing.
Enorm potentieel
Het goeie nieuws is dat de recepten voor sterkere groei ook al voor deze crisis gekend waren. Internationale organisaties zoals de OESO en de Europese Commissie wijzen al langer op het enorme potentieel van structurele hervormingen om onze economie te versterken. Zo zou volgens de OESO een breed pakket van hervormingen van product- en arbeidsmarkt en extra inspanningen inzake overheidsinvesteringen en O&O ons BBP per hoofd 33% hoger tillen. De Europese Commissie wees eerder al op een potentiële impact van structurele hervormingen op de economische activiteit van 23%. Dit soort ramingen zijn geen exacte wetenschap, maar ze geven wel een indicatie van het enorme economische potentieel dat we totnogtoe lieten liggen.
Effectief beleid
De lijst van beleidsdomeinen waar we gevoelig beter kunnen doen dan vandaag is onwaarschijnlijk lang: arbeidsmarkt, pensioenen, regulering, digitalisering, onderwijs, mobiliteit, ondernemerschap, energie- en klimaat… Op elk van die domeinen zijn voorbeelden te vinden van hoe andere landen het aanpakken met betere resultaten. Meestal moeten we die voorbeelden niet eens zo heel ver zoeken. Naast die verschillende domeinen is er ook een overkoepelend element: effectiever beleid. Volgens allerlei indicatoren scoort België ondermaats op kwaliteit van het beleid. In domeinen als onderwijs, gezondheidszorg, algemeen ondernemingsklimaat… is een effectiever beleid relevanter voor onze groeimogelijkheden dan extra middelen. Zo’n effectiever beleid moet werken met duidelijke KPI’s of concrete doelstellingen die continu opgevolgd en geëvalueerd worden, beslissingen moeten veel meer evidence-based zijn en er moet meer aandacht gaan naar een goede beleidsimplementatie en samenwerking tussen de beleidsniveaus.
Dringend werk maken van hervormingen
Ondanks het potentieel blonken Belgische overheden de voorbije jaren niet uit in dit soort hervormingen, maar hopelijk zorgt corona op dat vlak voor verandering. De eerste signalen op dit vlak zijn niet meteen hoopgevend. Zonder dit soort inspanningen driegen we evenwel vast te raken in een klimaat van lage economische groei waarin onze welvaartsstaat onder druk komt, onze overheidsfinanciën gaan wankelen, er geen ruimte meer komt voor loonstijgingen en de politieke polarisatie allicht verder toeneemt. We kunnen het ons eenvoudigweg niet langer veroorloven om het potentieel van brede structurele hervormingen te laten liggen.
De auteur Bart Van Craeynest is hoofdeconoom bij Voka en auteur van het boek Terug naar de feiten