Vijf jaar nadat Broadway overrompeld werd door Hamilton verovert Lin-Manuel Miranda’s iconische hiphopmusical nu het kleine scherm. Waarom groeide dit multiculturele spektakelstuk over een van Amerika’s vergeten grondleggers tot een gigantische streaminghit uit?

 ‘Ik wil in de kamer zijn waar hét gebeurt’, klinkt het in een van de vele musicalhits in Hamilton. Dat gevoel hadden veel mensen toen dit multiculturele hiphopspektakel over de Amerikaanse politicus Alexander Hamilton (1755- 1804) in 2015 een culturele schokgolf veroorzaakte. Plots werd Broadway overspoeld door toeschouwers voor deze bijna drie uur durende musical over hoe Hamilton het als arme immigrant tot een van de Founding Fathers van Amerika schopte. Hierdoor werd het vrijwel onmogelijk (en onbetaalbaar) om een ticket te bemachtigen voor Lin-Manuel Miranda’s musical die 11 Tony Awards, een Pulitzerprijs én meer dan 600 miljoen dollar aan kassa-inkomsten in de wacht sleepte. 

‘Hamilton’ werd in juli bijna drie keer zoveel gestreamd als de meestbekeken show op Netflix 

Vijf jaar later brengt Disney daar verandering in. Dankzij zijn nieuwe platform is intussen elke kamer waarin de dynamische registratie van de Broadwayproductie getoond wordt ‘the room where it happens’. Om die muzikale happening weer te geven alsof de kijker op het beste plekje van het New Yorkse Richard Rodgers Theater zit, stelde regisseur Thomas Kail in 2016 steadycams en camerakranen op om het spektakel met zijn originele cast te capteren, een huzarenstukje dat Disney kocht voor 75 miljoen dollar. 

 Hoewel die ‘film’ normaal pas eind 2021 in de bioscoop te zien zou zijn, verscheen de gefilmde Broadwayhit in de VS toch al op 3 juli op Disney+. Volgens Disney-topman Bob Iger omdat ‘dit verhaal over leiderschap, doorzettingskracht, hoop, liefde en mensen die moeilijke tijden doorstaan vandaag zowel relevant als impactvol is’. Hij had gelijk. Critici smulden van Kails energieke registratie en Hamilton werd in juli bijna drie keer zoveel gestreamd als de meestbekeken show op Netflix. Hoe verklaar je dat gigantische succes? 

De man, de mythe en de legende 

De oorzaak daarvan schuilt deels in de verwezenlijkingen van twee mannen: Alexander Hamilton en Lin-Manuel Miranda. De ene is een 18de-eeuwse politicus en de andere is het genie dat hem in de door hem geschreven musical vertolkt. Centraal in Hamilton staat namelijk de hardwerkende immigrant Alexander Hamilton, die, zoals verteld wordt in het openingsnummer, een bastaardkind was uit de Britse Antillen, op zijn twaalfde wees werd en later naar New York trok om er te studeren. Daar belandde de ‘young, scrappy and hungry’ immigrant in het leger en werd hij de rechterhand van Amerika’s eerste president, George Washington. 

‘Hamilton’ trekt de geschiedenis van de Verenigde Staten uit de handen van blanke mannen die op een voetstuk zijn gezet 

Hoewel dit ‘from rags to riches’-verhaal op maat van Amerikaanse dromers gemaakt lijkt, verdween de staatsman én allereerste minister van Financiën tussen de plooien van de geschiedenis. De redenen waarom Hamilton niet het mythische aura van George Washington, Benjamin Franklin of Thomas Jefferson kreeg, waren volgens sommigen zijn elitarisme, zijn voorliefde voor een president voor het leven én zijn hardhandige optreden tijdens de Whiskey-opstand. Door dit onsympathieke imago nestelde Hamilton zich niet in de populaire verbeelding en had Miranda dus vrij spel om zélf een Alexander Hamilton-legende te creëren. 

Miranda’s mirakel

Hoe kwam Miranda bij die historische figuur terecht? Toen de zoon van Puerto Ricaanse immigranten in 2004 de biografie Alexander Hamilton van Ron Chernow las, zag hij de oneerlijke manier waarop de VS hun immigranten behandelen weerspiegeld in de vergeten Founding Father. Amerika werd en wordt mee gebouwd en gevormd door hardwerkende immigranten, maar hun bijdragen worden door de geschiedenis vaak vergeten. Daarom groeide Hamilton – wiens dramatische leven in 1804 eindigde tijdens een duel met vicepresident Aaron Burr – in Miranda’s musical uit tot hét symbool voor immigranten ‘die de job gedaan krijgen’, zoals het in het opzwepende Yorktown klinkt.

Op die manier trekt Lin-Manuel Miranda de geschiedenis van de Verenigde Staten een beetje uit de handen van blanke mannen die op een voetstuk zijn gezet, vaak pioniers die de grond van de originele bewoners hardhandig afnamen om hem daarna door slaven te laten bewerken. Daarom zet de nu 40-jarige Miranda ook immigranten, latino’s en zwarte mensen op de scène om ze de geschiedenis opnieuw te laten vertellen met aanstekelijke rap- en jazznummers en een verleden te laten zien waarin minderheden ‘in de kamer zitten waar de geschiedenis geschreven wordt’. Zo geeft Miranda the land of the free aan élke Amerikaan terug.

Beeldenstorm

De manier waarop de musical de Amerikaanse geschiedenis door de ogen van mensen van kleur en immigranten vertelde, paste perfect in het optimistische en multiculturele verhaal dat de VS in 2015 wilden vertellen onder president Barack Obama. Maar toen Hamilton onlangs op Disney+ gedropt werd, was Amerika een ander land geworden. Er verblijft een nieuwe president in het Witte Huis, de sfeer tussen progressieven en conservatieven is verder verzuurd, de ongelijkheid tussen rijk en arm is nog gegroeid en overal komen mensen op straat om racisme aan te kaarten en de Founding Fathers van hun voetstuk te trekken. Om nog maar te zwijgen van de coronacrisis, die honderdduizenden mensen het leven kostte, hen zonder werk zette of dakloos maakte. 

De afgelopen tijd leefde Amerika dus duidelijk op een nog méér gespannen voet met zijn eigen verleden dan ervoor. 

Het ideale moment voor een portie Disneymagie. Gelukkig is Lin-Manuel Miranda’s Hamilton onversneden Disney-entertainment. Net als Disneyklassiekers geen plekken zijn waarin kijkers ontdekken wie ze zijn, maar zien wie ze kunnen zijn, schotelt Hamilton Amerika een spiegel voor waarin het naast zijn lelijke geschiedenis ook een betere toekomst laat zien – net omdat het verleden in de musical nooit stilstaat. Het is een verhaal dat verteld wordt, iets wat ook bezongen wordt in Who Lives, Who Dies, Who Tells Your Story, en dus aangepast kan worden door hen die het vertellen. Zo leeft en reageert de geschiedenis in Hamilton op wat er allemaal gebeurt. 

‘Hamilton’ schotelt Amerikanen een spiegel voor waarin naast hun lelijke geschiedenis ook een betere toekomst te zien is 

In deze turbulente tijden, waarin protesten en een pandemie de gemoederen verhitten, is het een mooi vooruitzicht dat iedereen ‘in de kamer kan zijn waar het gebeurt’ om – net zoals in Hamilton – een inclusievere geschiedenis van Amerika te vertellen. Zo’n multicultureel verleden is namelijk een veel beter vertrekpunt om de onzekere toekomst tegemoet te treden dan datgene dat nu verteld en herinnerd wordt. Want als Hamilton ons iets leert, dan is het wel dat de mooiste geschiedenis samen geschreven wordt. De toekomst volgt daarna wel. 

Sinds 15 september is Hamilton in België te zien op Disney+.