Afgelopen weekend ging de beslissing van Gwendolyn Rutten (Open Vld) om voortijdig te stoppen als Vlaams minister over de tongen. Er kwam haast uitsluitend negatieve commentaar, zowel binnen haar partij als erbuiten. Rutten blijft achter haar beslissing staan.
Wat voorafging: Rutten stopt als Vlaams minister voor Binnenlands Bestuur. Ze wordt weer voltijds burgemeester in Aarschot. Die taak neemt ze tot aan de gemeenteraadsverkiezingen weer volledig op. Rutten was tijdens haar ministerschap titelvoerend burgemeester.
- Volgens Rutten is dat geen probleem. Haar werkzaamheden als minister waren zo goed als afgerond: de voorbereidingen voor de lokale verkiezingen waren getroffen.
- De zaak ligt bijzonder gevoelig gezien de context. Rutten had de politiek omstandig vaarwel gezegd nadat niet zij maar Paul Van Tigchelt (Open Vld) minister van Justitie werd. Toen Bart Somers (Open Vld) even later opstapte, keerde Rutten alsnog terug om zijn post over te nemen.
De reacties: Uitermate vernietigende bewoordingen, vooral binnen Open Vld zelf.
- Veel van de huidige kopstukken binnen Open Vld reageren niet. Huidig voorzitter Tom Ongena (Open Vld) gaf geen reactie. Sommige kandidaat-voorzitters, die zich willen profileren, doen dat wel:
- “Het is haar eigen keuze, maar ik vind het jammer dat zij vroegtijdig vertrekt, nog voor een nieuwe regering is aangetreden”, klinkt het voorzichtig bij Eva De Bleeker (Open Vld). “Zulke situaties wil ik altijd vermijden als ik voorzitter ben, want ik begrijp dat dit niet goed overkomt”, zegt ze bij VRT NWS.
- “Dit raakt elke liberale militant”, vindt Vincent Verbeecke (Open Vld). “Er is nood aan een nieuwe cultuur. Ask not what your country can do for you, ask what you can do for your country”, zo citeert hij John F. Kennedy. Verbeecke riep hiervoor al op tot een cumulverbod: parlementsleden zouden hun mandaat niet mogen combineren met dat van burgemeester.
- Bert Schelfhout zegt “paal en perk te willen stellen” aan de acties van Rutten. “Als ik voorzitter word mogen politici maximaal 2× hetzelfde mandaat opnemen. Dat is zo opgenomen in ons ethisch charter. Zo voorkom je flipflop en kiest men bewust voor een mandaat”, schrijft hij op X.
- Ook de Jongliberalen, de jongerenafdeling van Open Vld, is kwaad. “Het jobhoppen moet stoppen”, reageren ze. Ook zij pleiten voor een uitgebreid cumulverbod. Het titelvoerend burgemeesterschap moet afgeschaft worden, klinkt het. Een ministerspost is daardoor definitief. En net zoals Verbeecke zijn de Jongliberalen van mening dat parlementair werk niet te combineren is met het burgemeesterschap.
Beter met vakantie gegaan?
De tegenreactie: Rutten blijft onvoorwaardelijk achter haar keuze staan.
- “Als ik het mij gemakkelijk wou maken, dan had ik al die voordelen nog een paar maanden kunnen behouden. Ik laat dat nu staan. Ik lever daar ook loon voor in,” zo reageerde Rutten al snel tegenover Het Laatste Nieuws. Volgens haar was er weinig meer te doen op het departement Binnenlands Bestuur. In De Ochtend verwoordt ze het als volgt: “Als men vindt dat ik beter een paar weken met vakantie was gegaan en achterover had geleund, dan moet men dat maar zeggen. Maar zo zit ik niet in elkaar”.
- Die post nu opgeven, zou volgens politicologen enkel maar de negatieve perceptie versterken, maar Gwendolyn Rutten is duidelijk van oordeel dat de aanval de beste verdediging is. Ze legt nogmaals uit waarom ze de keuze maakte om op te stappen: “Die ministerpost kwam sowieso tot een einde. (…) Maar je moet ook eerlijk durven zijn, als het is afgelopen, als er geen werk meer op de plank ligt, dan ben ik liever duidelijk. In plaats van twee dingen half of niet te doen, doe ik liever één ding grondig. Dan ga ik aan het werk voor de Aalschottenaar”. “Mensen hebben recht op een mening, ik heb het recht om een beslissing te nemen en die te verdedigen”, zegt ze nog.
- Gwendolyn Rutten is van plan om haar job als burgemeester te blijven combineren met haar mandaat van Vlaams Parlementslid, waar ze op 9 juni voor verkozen werd. De decumulvoorstellen raken haar niet. “De vraag om te kiezen (tussen parlementslid of burgemeester, red.) stelt zich niet. De Aarschottenaar heeft ook gekozen. Samen met het team heb ik onze drie zetels in Vlaams-Brabant gehouden. Ik ga die kiezer in Vlaams-Brabant ten volle verdedigen, dat is duidelijk. Ik ben burgemeester van Aarschot en ik ben Vlaams Parlementslid, dat was ik de voorbije jaren ook”.
