Fentanyl moet een classificatie krijgen als een massavernietigingswapen. Een dergelijke status zou de autoriteiten kunnen helpen om te proberen de golf van sterfgevallen door overdosissen te stoppen. Dat zegt het Amerikaanse ministerie van binnenlandse veiligheid.

Daarbij wijzen de autoriteiten naar de hoge toxiciteit en de toenemende beschikbaarheid van fentanyl. Dat maakt van de pijnstiller volgens hen een product dat een kwalificatie als een niet-conventioneel chemisch wapen verdient. De pijnstiller zou immers door tegenstanders als een chemische bedreiging kunnen worden ingezet.

Opioïde-crisis

Fentanyl vormt het centrale product in de opioïde-crisis die de Verenigde Staten doormaken. Het middel werd in 1960 gericht gesynthetiseerd door Paul Janssen. Fentanyl en afgeleiden ervan zijn aan een opmars bezig in Europa. Ook in ons land zag toxicoloog Jan Tytgat (KU Leuven ) eind 2017 een opwaartse trend. ““Het neemt de klassieke drugs, zoals heroïne of cocaïne, niet over, maar we zien wel een duidelijke en zorgwekkende trend. Zo zijn er in ons land tegenwoordig tot tien overlijdens per jaar door fentanyl en komen meer gebruikers met een overdosis terecht op de spoeddiensten.”

Een status als een wapen voor massavernietiging zou de Amerikaanse douane en het Federal Bureau of Investigation (FBI) meer macht geven om zendingen te inspecteren en nieuwe onderzoeksstrategieën te ontwikkelen.

Het Amerikaanse ministerie van justitie zou ook meer bevoegdheden kunnen krijgen om smokkelaars en handelaars te straffen. Een groot deel van de opioïden op de Amerikaanse markt zijn afkomstig uit Latijns-Amerika.

In de Verenigde Staten worstelt de overheid met een toenemende opioïde-verslaving. Deze crisis heeft zelfs meer levens geëist dan de aids-epidemie op zijn absolute hoogtepunt. Sinds het einde van de voorbije eeuw zouden overdosissen van opioïden al bijna vierhonderdduizend levens hebben geëist. Meer dan een tiende van de slachtoffers vielen twee jaar geleden.

Winstmarges

Fentanyl is ontwikkeld als een narcotische pijnstiller voor kankerpatiënten. Het product is tot honderd keer krachtiger dan morfine. De crisis begon in de jaren negentig van de vorige eeuw, waarbij massaal voorschriften voor pijnstillers werden verspreid.

De populariteit van fentanyl kreeg nog een stimulans door een wijziging in de chemische structuren, waardoor het product een sterkere werking kreeg. De pijnstiller kan op de zwarte markt voor 2 dollar per tablet worden gekocht. Het geneesmiddel is voor de verkopers echter veel winstgevender dan heroïne.

“Dealers kunnen een kilogram fentanyl uit China importeren voor 3.000 dollar,” benadrukken woordvoerders van het Amerikaanse Drug Enforcement Agency. “Wanneer die voorraden in kleinere partijen op de markt komen, kan daarmee een omzet van meer dan 1,5 miljoen dollar mogelijk worden.”

“Er is een algemene consensus dat fentanyl, in bepaalde configuraties, eigenschappen heeft waardoor het product een chemische stof wordt die het potentieel heeft om massaal veel slachtoffers te maken,” zegt het Amerikaanse ministerie voor binnenlandse veiligheid.