Op 78 procent van de meetplaatsen in Vlaanderen staan de grondwaterstanden normaal tot (zeer) hoog voor de tijd van het jaar. Dat meldt Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir (N-VA) op basis van cijfers van de Vlaamse Milieumaatschappij.

Een jaar geleden stond het grondwater op een laag tot zeer laag niveau op 70 tot 80 procent van de meetplaatsen. Op dit moment is dat op nog maar 22 procent van de meetplaatsen het geval. “Onze Blue Deal kwam overduidelijk geen dag te vroeg om Vlaanderen weerbaarder te maken tegen droogte en waterschaarste”, zei Demir in De Ochtend op Radio 1. Ze verwijst daarmee naar het pakket waarmee Vlaanderen de toekomstige waterschaarste wil vermijden.

“Deze meetresultaten betekenen dat Vlaanderen de zomervakantie start met een betere uitgangspositie dan vorig jaar, toen we na een enorm droog en warm voorjaar al met een achterstand begonnen”, klinkt het. “Mochten er alsnog kurkdroge weken volgen, dan is er iets meer marge dan vorig jaar.”

Klimaatverandering

Tot daar het goede nieuws. Uit een vergelijking van de ondiepe grondwaterstanden tussen 2000 en 2020 blijkt dat er een daling is op maar liefst 70 procent van de meetplaatsen. Het grondwater wordt vooral aangevuld in de winter omdat het de insijpelende regen in de zomer bijna volledig opgenomen en terug verdampt wordt door vegetatie. Door een algemene stijging van de temperaturen verdampt er meer water.

“De gevolgen van de klimaatverandering spelen ons dus parten”, zegt Demir. “Maar de voorbije 50 jaar is in Vlaanderen ook 70 procent van onze natte natuur vernietigd, terwijl die zo cruciaal is om water te laten infiltreren in de grond en het te laten opnemen als een spons. Daarom dat de investeringen van onze Blue Deal voor de helft gaan naar het aanmaken van extra moerassen, vijvers en veengebieden.”

Drinkwatergebruik tijdens warme zomers

De Vlaamse Milieumaatschappij maakte ook een analyse van het grondwaterverbruik in Vlaanderen. De totale hoeveelheid verbruikte grondwater wordt voor 2019 geschat op 259 miljard liter, waarvan 65 procent voor de productie van drinkwater, 20 procent werd gebruikt door de landbouw en 12 procent door de industrie. 

Ook de evoluties de voorbije 20 jaar werden onder de loep genomen. Zo is er een toename van het grondwaterverbruik voor drinkwaterproductie in 2017, 2018 en 2019, die vooral toe te schrijven is aan de grotere vraag naar leidingwater door de warme en droge zomers. Ook in de landbouw zat de watervraag in 2017, 2018 en 2019 in de lift, wellicht om dezelfde reden.

Door de industrie werd dan weer een halvering van het grondwaterverbruik opgetekend in de periode 2000-2019. Dat is voornamelijk te wijten aan de stijgende investeringen in circulair watergebruik en een daling van het aantal vergunde grondwaterwinningen.

(NS)