De nieuwe regering die in Groenland wordt gevormd, moet een traject naar onafhankelijkheid voorbereiden. Toch is een eigen koers voor het gigantische eiland – vier keer groter dan Frankrijk voor 55.000 inwoners – geen evidentie. Hoewel Denemarken zich wellicht niet tegen een onafhankelijkheid zou verzetten, wordt in Groenland geaarzeld. Een onafhankelijkheid kan immers belangrijke consequenties hebben.

Er wordt dan ook gewag gemaakt van een geleidelijk proces. Een datum voor een onafhankelijkheidsverklaring is dan ook nog niet naar voor geschoven. Ook op de Faröer Eilanden wordt getwijfeld of onafhankelijkheid wel de juiste keuze is.

Grondstoffen

Groenland heeft al verscheidene eeuwen sterke banden met Denemarken. Meer dan zestig jaar geleden werd het eiland een integraal onderdeel van het Deense grondgebied. Op het einde van de jaren zeventig van de voorbije eeuw verwierf Groenland echter in sterke mate zelfbestuur en eind vorig decennium verwierf het eiland nagenoeg volledige autonomie. Alleen buitenlands beleid en landsverdediging blijven de verantwoordelijkheid van Denemarken.

De uitslag van de recente parlementsverkiezingen – waarbij zeven partijen opkwamen – toont echter dat de bevolking met een complete onafhankelijkheid liever nog enkele tijd zou willen wachten.

De economie van een onafhankelijk Groenland zou onder meer gebaseerd kunnen worden op de ontginning van grondstoffen. Milieubewuste groepen wijzen echter op de ecologische schade die dergelijke operaties zouden kunnen veroorzaken.

Ook een gebrek aan infrastructuur zou een probleem kunnen vormen. Het verkeersnet van Groenland heeft immers een bijzonder lage dichtheid. Treinverkeer is niet beschikbaar. Daarnaast is er ook een tekort aan gekwalificeerd personeel.

Door een onafhankelijkheid zou Groenland bovendien ook de financiële steun van Denemarken verliezen. Deense geldstromen helpen immers de helft van de Groenlandse budget in te vullen.

China

“De Groenlanders beseffen dat hun land nog niet klaar is voor een onmiddellijke onafhankelijkheid,” zegt Ulrik Pram Gad, professor geografie aan de Universiteit Kopenhagen. “Denemarken zou zich niet tegen een onafhankelijk verzetten, maar staat ook niet om een scheiding te springen. Men weet echter dat een negatieve reactie de populariteit van de onafhankelijkheidspartijen alleen nog maar zou doen toenemen.”

Er wordt vanuit Denemarken onder meer met argwaan gekeken naar de Chinese investeringen die op dit ogenblik in Groenland worden gedaan. Bovendien kan Groenland door het wegsmelten van de poolkap een belangrijke halte langs de nieuwe noordelijke handelsroute worden en daarmee ook een grotere bijdrage leveren tot de Deense economie.

Inmiddels moet de Groenlandse overheid zich anderzijds ook over een aantal dringende problemen buigen. Het land wordt immers geconfronteerd met hoge zelfmoordcijfers, alcoholisme en seksueel misbruik.

Ook de Faröer Eilanden hebben twijfels over een onafhankelijkheid. Daar is een referendum over de materie opnieuw uitgesteld. De Faröer hebben tijdens de financiële crisis dan ook kunnen ondervinden dat de band met Denemarken een aantal voordelen kan bieden. Toen bleven de banken van de eilandengroep dankzij hun integratie in de Deense financiële structuur grotendeels gespaard, in tegenstelling tot hun sectorgenoten in IJsland.

Anderzijds hebben de Faröer hun eigen taal, levenswijze en cultuur.