Met de campagne ‘Rebrain Greece’ probeert de Griekse overheid uitgeweken talenten terug te halen. Athene wil zelfs een deel van hun loon betalen.
Flashback naar 2011. De bankencrisis van enkele jaren eerder mondde uit in de eurocrisis. Griekenland werd de speelbal van de financiële markten en verzeilde in een diepe recessie. Een exit uit de eurozone leek moeilijk te vermijden. Het land kon alleen met veel steun van de internationale gemeenschap overeind blijven, maar de draconische besparingsmaatregelen die het opgelegd kreeg, beloofden weinig goeds.
Exodus
De crisis leidde tot een ware exodus. Ongeveer 427.000 Grieken besloten tussen 2008 en 2016 om hun geluk elders te zoeken, zegt onderzoek van de denktank Dianeosis. Het ging voor het overgrote deel om jonge, ongehuwde universitairen uit de stad.
Ze emigreerden vooral naar het Verenigd Koninkrijk, Nederland, Duitsland, de Verenigde Arabische Emiraten, Zweden en Zwitserland, zo blijkt uit een enquête door consultancybureau KPMG.
Omgekeerde ‘brain drain’
De massale ‘brain drain’ zadelt de Griekse economie vandaag met een enorm tekort aan hooggeschoolde arbeidskrachten op. Het Griekse ministerie van Werk lanceerde vorige maand de campagne Rebrain Greece om het tij te keren. Het doel is om uitgeweken Grieken met een sterk cv terug naar hun land te halen.
De campagne wordt door jonge Grieken in het buitenland met gemengde gevoelens onthaald. Het hart zegt ja, maar het verstand nee. De meerderheid van de uitgeweken jonge professionals koesterde geen onmiddellijke plannen om terug naar Griekenland te keren, zo bleek uit de KPMG-enquête.
‘Het is een nobele poging om jonge professionals terug te halen, omdat ons land in de steek laten niet het mooiste is wat we kunnen doen’, zegt de jonge Griekse Stella aan Business AM. Ze studeerde in 2016 af aan een Griekse universiteit, maar vond geen goede job. Ze reisde wat rond en trok in 2018 naar het Nederlandse Maastricht om er verder te studeren.
Ik hou van mijn land, maar veracht het huidige politieke systeem
De jonge Griekse Stella, die naar Nederland trok
Stella keert niet terug. ‘Ik hou van Griekenland, maar veracht het huidige politieke systeem. Ik heb mijn familie verteld dat ik terugkeer wanneer we een vrouwelijke premier en een scheiding van kerk en staat hebben. Aangezien dit er niet snel lijkt aan te komen, ben ik niet van plan in de voorzienbare toekomst terug te keren.’
Gelijkaardige reacties zijn bij andere jonge Grieken in het buitenland te horen. Nu ze aan den lijve ondervinden hoe het er in pakweg Nederland of Zwitserland aan toe gaat, staan ze weigerachtig om weer deel uit te maken van het Griekse politiek-economische systeem, dat ze star, ouderwets en corrupt vinden.
Staat betaalt deel loon
Een pilootproject van Rebrain Greece trekt de aandacht. Een groep van 500 geselecteerde terugkeerders tussen 28 en 40 krijgt, in samenspraak met zijn nieuwe werkgever, de garantie op een minimaal maandsalaris van 3.000 euro bruto gedurende twee jaar. Dat is een hoog loon in Griekenland. De staat betaalt daarvan 70 procent, of 2.100 euro per maand, in het eerste jaar. De overheid bouwt voor de Griekse werkgevers ook een digitaal register van alle Grieken met een interessant technologisch of professioneel profiel.
De overheidsinitiatieven volgt op eerdere terugkeerprogramma’s van bedrijven zelf. ‘De Griekse crisis heeft geleid tot een enorm verlies aan menselijk kapitaal. Veel Grieks talent raakte verspreid in het buitenland. Onze samenleving heeft al die jonge talenten nodig om weer op het juiste spoor te geraken’, zegt het online gokbedrijf Stoiximan op zijn rekruteringswebsite BrainGain. Het bedrijf uit Athene zwaait met 2.000 euro tekengeld bij de start van het contract en bijkomende bonussen in het eerstvolgende jaar.
Economische comeback
De vraag naar arbeidskrachten heeft alles te maken met de voor velen verrassende comeback die Griekenland de voorbije jaren maakte. Het Zuid-Europese land heeft volgens de prognoses van het Internationaal Monetair Fonds in 2020 uitzicht op 2,8 procent economische groei, een ritme waar België maar van kan dromen.
Die puike groei staat in schril contrast met de dramatische inkrimpingen in de periode 2009-2013. En terwijl België zijn jaarlijks terugkerende begrotingstekort maar niet weggewerkt krijgt, wordt Griekenland dit jaar een van de Europese landen met een begrotingsoverschot, zo verwacht de Europese Commissie. Griekenland kon recentelijk zelfs aan een negatieve rente lenen op de financiële markten, wat wijst op groot vertrouwen bij de beleggers. Dat was in de crisisjaren compleet ondenkbaar. Beleggers eisten toen een torenhoge strafrente, uit vrees voor een bankroet van het land.
‘Waarom worden zij die wegtrokken beloond, en wij niet?’, klinkt de kritiek op Rebrain Greece bij de jonge Grieken die in de moeilijke jaren in het land gebleven zijn. Maar volgens demografen zal Griekenland de komende decennia niet alleen de reeds aanwezige jongeren, maar ook die van elders nodig hebben om de economische motor draaiende te houden.
Lees ook: