De tarweprijs laat een duidelijk dalende trend zien, zo stellen de marktspecialisten van KBC vast, en zakte zelfs tot onder 5,9 dollar per bushel, of het laagste niveau sinds november 2020. En dat terwijl twee van de grootste producenten ter wereld, Oekraïne en Rusland, al anderhalf jaar in een oorlog verwikkeld zijn.
Graanprijs zakt terug naar niveaus van voor de oorlog in Oekraïne. “Maar of brood en croissants weer goedkoper worden, is zeer de vraag”
Waarom is dit belangrijk?
In een eerste reactie op de Russische inval in Oekraïne (februari 2022) schoten de tarwe- en andere graanprijzen als een raket omhoog. Maar nu zeggen experts dat de paniek van toen over torenhoge graanprijzen overdreven was.De cijfers op een rij:
- Begin 2022, dus kort voor het losbarsten van de oorlog in Oekraïne, stond de tarweprijs op ongeveer 7,6 dollar per bushel (circa 35 liter).
- De Russische invasie op 24 februari vorig jaar leidde op de groothandelsmarkten voor graanproducten tot grote paniek en bijna een verdubbeling van de prijzen, omdat gevreesd werd voor de bevoorradingszekerheid.
- Anderhalf jaar later lijkt de rust helemaal teruggekeerd, met een prijs per bushel rond 6 dollar. Tarwe is momenteel dus zelfs goedkoper dan vlak voor de oorlog, met lage prijzen die niet meer gezien zijn sinds november 2020.
- De KBC-studiedienst wijst er in een analyse op dat na het recordjaar 2022 ook 2023 wellicht een absoluut topjaar wordt voor de productie van tarwe. En Rusland blijft ondanks alles hoogstwaarschijnlijk de grootste exporteur van tarwe ter wereld. Kortom: de zorgen om de voedselzekerheid waren overtrokken.
In perspectief: “In tegenstelling tot wat vaak wordt gedacht, heeft de oorlog in Oekraïne niet geleid tot een wereldwijd tekort aan tarwe”, schrijft de Indiase ontwikkelingseconome Jayati Ghosh, die dat zelfs de “mythe van de graantekorten” noemt.
- Zij wijst speculanten met de vinger als de aanjagers van prijspieken in de tweede helft van 2022. “Hoewel de honger in de wereld de afgelopen jaren is toegenomen, kunnen we de huidige voedselcrisis aanpakken door ons te richten op de echte oorzaken: financiële speculatie en bedrijfswinsten.”
- Peter Coy, columnist bij de New York Times, is genuanceerder. Hij wijst erop dat bij het uitbreken van de oorlog de onzekerheid over de graanbevoorrading bij vele partijen groot was, omdat toen zelfs over een mogelijk nucleair conflict gesproken werd. “Het klopt dat speculanten in de lente van 2022 op hogere graanprijzen gokten, maar diezelfde speculanten mikken nu op lagere prijzen. Ze jagen dus niet per definitie de graanprijzen hoger.”
Croissants
De vraag: Gaan nu ook de prijzen bij de bakker weer dalen? “Net zoals het duurdere graan geleid heeft tot duurdere pistolets en croissants, zou de omgekeerde beweging evenzeer moeten gelden”, schrijft KBC-econoom Tom Simonts. Maar zo simpel is het niet, legt hij uit:
- “Echter, zoals de ‘ijzeren wet van het frietkot’ al heeft aangetoond, zijn de prijzen wat men noemt ‘neerwaarts rigide’. Ze dalen dus amper tot nooit.” Dat heeft onder meer te maken met andere gestegen kosten, zoals voor andere grondstoffen, energie, lonen en huur.
- “Maar de boter- en gasprijzen daalden de voorbije twee jaar een heel pak, zodat we de hoop op minder dure croissants levend mogen houden”, eindigt Simonts op een positieve noot. (ddw)
