In het nieuws: Veel Belgen laten de variabele woonleningen links liggen, leert het jongste rapport van de BVK over de woonleningen.

• 97 procent van de kredietnemers koos in het derde kwartaal voor een woonlening met een vaste rentevoet of een waarbij de rente voor minstens tien jaar wordt vastgeklikt.
• In slechts 0,2 procent van de gevallen werd geopteerd voor een krediet met een jaarlijks veranderlijke rentevoet.

Opvallend: De aanhoudende populariteit van de vaste formules lijkt erop te wijzen dat de Belgische kredietnemers heel onzeker zijn over wat de toekomst brengen zal. Daarom willen ze de rente voor een langere vastklikken.

• Indien de rente daalt, kunnen ze hun woonlening herfinancieren. Daar komen wel kosten bij kijken, waaronder de wederbeleggingsvergoeding. Indien je je krediet overhevelt naar een concurrent, komen er ook nog eens duizenden euro’s aan notariskosten bij. De hypotheek moet namelijk worden ingeschreven op naam van de nieuwe bank.
• Bij een variabele lening wordt de rente op vooraf afgesproken momenten aangepast. Dat kan bijvoorbeeld tweejaarlijks zijn. In dat geval maakt de rentewijziging deel uit van het contract, en moet je geen extra kosten betalen.

Variabele rente een kans geven?

Zoom in: Op dit moment is een woonlening met een variabele rente duurder dan het alternatief met een vaste rente.

• Voor een vast krediet met een looptijd van 25 jaar betaal je vandaag 3,84 procent, toont de rentebarometer van Immotheker aan. Bij een lening met dezelfde looptijd waarbij de rente jaarlijks wordt aangepast, stijgt het tarief tot 4,25 procent.
• Indien de rente in de nabije toekomst daalt, zal het tarief van de variabele lening onder het vaste tarief.

Veel hangt af van de ECB

Vooruitblik: De rente zal misschien langer dan verwacht hoog blijven.

• De markten lijken er hoe langer, hoe minder van overtuigd dat de rentesituatie snel zal keren. Zo is de inflatie nog altijd een tweevoud van de doelstelling van de ECB. Daarenboven jagen de spanningen in Israël en Gaza de olieprijs de hoogte in, wat de consumentenprijzen kan aanzwengelen.
• Verschillende bestuursleden, waaronder NBB-voorzitter Pierre Wunsch, sluiten niet uit dat de monetaire instelling de rente verder zal verhogen.
  • In september heeft de centrale bank de rente opgetrokken tot 4 procent, het hoogste niveau ooit.

Ook niet onbelangrijk: De ECB heeft nog heel veel activa op haar balans staan.

• Het voorbije decennium heeft de centrale bank massaal schuldpapier opgekocht. Daardoor stegen de obligatiekoersen, met lagere rentes als gevolg. De banken baseren zich op de langetermijnrente om het tarief van een woonkrediet te bepalen. Daardoor waren hypothecaire leningen zo goedkoop de voorbije tien jaar. 
• De langetermijnrente is (onrechtstreeks) al fors gestegen door de renteverhogingen. Beleggers hebben die rente gestuwd als anticipatie op wat er komen zal.
• Momenteel wordt een deel van de activa op vervaldatum niet langer herbelegd, wat de ECB helpt om haar balans stelselmatig af te bouwen. Maar aflossingen op effecten die zijn aangekocht in het kader van het pandemie-noodaankoopprogramma (PEPP) herbelegt de centrale bank wel nog. En dat tot ten minste 2024.
• De ECB is dus nog niet overgegaan tot de actieve verkoop van het schuldpapier dat op haar balans staat. Wanneer die daarmee start, kan de langetermijnrente verder stijgen, maar het is moeilijk in te schatten hoe groot de impact daarvan zal zijn. De markten hebben immers zelf al de langetermijnrente een boost gegeven.

Maar: Een hogere rente zet de economische groei onder druk.

• De eurozone kon eerder dit jaar ternauwernood aan een recessie ontsnappen. Het IMF verwacht overigens dat Duitsland, de grootste economie van de Europese Unie, dit jaar als enige grote economie een krimp laat optekenen.
• Indien de economische situatie (enorm) verslechtert, kan de ECB gedwongen worden om het rentebeleid te versoepelen.

Conclusie: Op korte termijn verwachten we weinig verandering op de hypotheekmarkt. De verwachting is dat de rentes op langere termijn zullen dalen, zeker als de economie van de eurozone meer onder druk komt te staan. Hoe dan ook blijft het moeilijk om de toekomst te voorspellen, voornamelijk door de geopolitieke spanningen. Wie geen risico’s wil nemen, klikt daarom best de rente voor een bepaalde periode vast. Je kan bijvoorbeeld kiezen voor een lening waarbij het tarief vijfjaarlijks wordt gewijzigd. Bekijk samen met je kredietgevers wat de opties zijn.

(nd)