Achttien maanden nadat Emmanuel Macron het politieke systeem in Frankrijk onderuit haalde met zijn beweging ‘En Marche’, zal hij zaterdag voor het eerst worden geconfronteerd met de ‘Gilets jaunes’, het equivalent van die disruptie, maar dat zich nu tegen hem keert.
Op zaterdag 17 november staan in Frankrijk namelijk de eerste straatprotesten van de zogenaamde ‘Gilets jaunes’ geprogrammeerd. Het gaat om straatblokkades die zullen worden opgericht als protest tegen de plannen van de regering Macron om bijkomende belastingen te heffen op brandstof (6 eurocent op diesel en 3 eurocent op benzine en dat terwijl de prijs van een vat olie de voorbije weken 20% lager ging).
Een protestbeweging die enkel en alleen via het internet wordt gecoördineerd
Voor het eerst krijgt Frankrijk af te rekenen met een protestbeweging die enkel en alleen via het internet wordt gecoördineerd en geen formele tussenstructuur heeft. Het zijn niet de vakbonden of de politieke partijen die tot protest oproepen, maar gewoon misnoegde burgers. Alles startte met zo’n 100 Facebookgebruikers, die samenkwamen om lokale blokkades te organiseren, waarna de beweging dankzij de sociale media al snel 800.000 handtekeningen verzamelde voor een petitie.
Op Facebook staat ondertussen een landkaart met de locaties waar protesten zullen plaatsvinden en die ziet er vrij indrukwekkend uit. Toch blijft het wachten tot zaterdag om te zien wat er zal gebeuren.
Het is niet enkel de verhoging van de benzineprijs die de ‘Gilets jaunes’ dwarszit… er is duidelijk sprake van een revolte van de provinciale werkende klasse tegen de elites in Parijs. Een werkende klasse die duidelijk gefrustreerd is met de hervormingen van de regering Macron en de indruk heeft dat haar koopkracht verder achteruit gaat. De door premier Edouard Philippe aangekondigde compensatiemaatregelen voor een totaal van 500 miljoen euro, maken op de beweging niet de minste indruk.
De beweging krijgt ondertussen steun vanuit een aantal sectoren, waaronder de taxi- en transportsector en ook een aantal politici aan beide zijden van het spectrum, toont interesse. De PS en La France Insoumise zitten in een lastig parket, omdat ze de belasting als een middel zien om de klimaatwijziging af te remmen. Ook het Rassemblement National van Marine Le Pen zal zich zeker op straat manifesteren. Volgens een peiling staat 65% van de Fransen achter de ‘Gilets’, bij de arbeiders stijgt dit percentage zelfs naar 78%.
Hoe een protest confronteren dat geen leider heeft?
Toch doen de ‘Gilets Jaunes’ een reeks vragen rijzen. Hoe een protest confronteren dat geen leider heeft? Hoe een compromis onderhandelen? Hoe de risico’s van deze protestacties inschatten. Kan de beweging nog worden gestopt op sociale media? Wat met Macrons hervormingen, als blijkt dat de beweging succesvol is?
De man die 18 maanden geleden met ‘En Marche’ de politieke wereld op zijn kop zette, ziet nu zijn eigen methodes tegen zich ingezet.