Het hoge woord is eruit: MR wil niet weten van een meerwaardebelasting. En dat terwijl voorzitter Georges-Louis Bouchez (MR) het eerst nog wel eens was met eerdere versies van de supernota van formateur Bart De Wever (N-VA). De toegevingen die De Wever deed aan Vooruit kunnen er nu voor zorgen dat de hele formatie mislukt.

In het nieuws: De formatie ligt zo goed als stil, de harde woorden van Bouchez zondagnacht zijn nog niet verteerd.

• De verlaging van de roerende voorheffing die in de supernota stond, werd er door De Wever weer uitgehaald. Dat deed hij op vraag van de socialisten, die anders niet meewilden in de Arizona-coalitie. Vooruit denkt dat die verlaging ervoor zorgt dat de beloofde meerwaardebelasting van 10 procent op de winst uit aandelen anders te weinig effect heeft.
• Maar voor MR vormen die twee een tandem. Geen verlaging van de roerende voorheffing betekent ook geen meerwaardebelasting. En dus knetterde het zondagnacht: Bouchez wilde plots niet meer weten van het voorstel van De Wever en riep verwijten naar zowel de formateur als Vooruit. De Wever moest met lege handen naar de koning.
• Ondertussen herhaalt Bouchez zijn standpunt. Tegelijk zocht hij een alternatief. “De MR heeft vandaag een nauwkeurig en becijferd alternatief voorgesteld, dat in de handen van de onderhandelaars is”, klonk het.
• Maar volgens Vooruit is dat geen optie. “Uit een technisch overleg blijkt duidelijk dat de MR eigenlijk geen alternatief heeft. Logisch, want het ­alternatief bestaat ook niet als je 500 miljoen wilt ophalen”, noteert De Standaard.
• Ook de N-VA is eigenlijk geen voorstander van een meerwaardebelasting. Maar De Wever probeerde Bouchez duidelijk te maken dat ook hij geen andere uitweg zag: 500 miljoen euro vinden kan enkel door de meerwaardebelasting. Bouchez weigerde te luisteren en houdt vast aan zijn alternatief dat er dus volgens de rest geen is.
• Tegelijk heeft De Wever ook wat voorstellen in zijn supernota opgenomen die tegemoet komen aan de MR. In totaal wil De Wever de lasten verlagen met 8,5 miljard euro. 5,5 miljard daarvan zou uit heffingen op consumptie en vermogen moeten komen, zoals dus de meerwaardebelasting. Dan blijft er dus een belastingverlaging van 3 miljard euro over, precies waar MR al een tijd om vraagt. Daarnaast zijn ook de beoogde pensioen- en arbeidsmarkthervormingen plannen waar de MR zich in kan vinden.

Lastige relatie

De context: De tegenstellingen tussen MR en Vooruit leggen ook de persoonlijke problemen bloot.

• De relatie tussen Bouchez en Conner Rousseau (Vooruit) is ook op persoonlijk vlak niet al te best. De Vooruit-voorzitter ergerde zich in 2020 bij de regeringsvorming al aan de stijl van Bouchez, die graag pochte met zijn horloges en vriendinnen. Daarnaast schopte Bouchez graag tegen de schenen van zijn regeringspartners binnen Vivaldi. Dat alles leverde hem de reputatie van een vervelende dwarsligger op.
• Die perceptie ging ook bij tijdelijk voorzitter Melissa Depraetere (Vooruit) niet liggen, toen ze twee maanden geleden zei dat Bouchez “een compleet onbetrouwbaar figuur” is. “Het zou beter zijn dat hij minister-president van Wallonië wordt. Dan zijn wij ervan af”, meldde ze.
• Het water tussen Bouchez en Vooruit blijft diep. De MR haalde in Wallonië bijna 30 procent van de stemmen, en vindt dus dat het eisen mag stellen. Vooruit wist met 13 procent wel stemmen te winnen, maar bij MR ontstaat de perceptie dat Vooruit te hoge eisen stelt. 13 procent is geen 30, redeneert men.

De terugkeer van Open Vld?

Om te volgen: Brengt het spel dat Bouchez speelt Open Vld terug?

• Vooralsnog lijken alle andere partijen te willen inzetten op het slagen van de Arizona-coalitie. “Ik kan alleen maar hopen dat we de komende dagen een akkoord vinden. Wij doen weinig scherpe verklaringen in de pers, maar onze absolute voorwaarde is wel dat we grote hervormingen doorvoeren”, liet cd&v-voorzitter Sammy Mahdi weten op Instagram.
• Ondertussen wordt elders benadrukt dat er meer aan de hand zou zijn. De meerwaardebelasting zou een ‘symbooldossier’ zijn en Bouchez houdt vol totdat Arizona onwerkbaar geworden is. Op die manier zou hij Vooruit kunnen lozen en Open Vld mee aan boord helpen.
• Die coalitie, een heruitgave van de Zweedse regering met nu ook Les Engagés erbij, heeft een zeer krappe meerderheid van 76 zetels op 150 in de Kamer. Die samenstelling wordt dan ook haast onwerkbaar geacht, maar niet onmogelijk. Men lijkt er dan ook niet in te geloven bij de andere onderhandelaars: “Denkt Bouchez echt dat hij in een andere coalitie meer binnen zou kunnen halen dan wat er nu voorgesteld wordt?”, zegt iemand in De Morgen.
• Of Open Vld meewil in een regering, is ook nog maar de vraag. Kandidaat-voorzitters Vincent Verbeecke (Open Vld) en Eva De Bleeker (Open Vld) beweren allebei dat zij het niet zullen doen. Daarvoor hebben de liberalen te zwaar verloren en het is niet wat de kiezer wil, redeneren zij.
• Maar elders is er toenadering te lezen. Oud-voorzitter Egbert Lachaert (Open Vld) steunt de beslissing van Georges-Louis Bouchez. “Als er nu al zoveel nieuwe belastingen op tafel liggen zonder die budgettaire operatie, volgt nadien een tsunami. Ik begrijp Bouchez dan ook”, schrijft hij op X.