De politieke situatie in Gent blijft de gemoederen beroeren. Groen is inmiddels aan zet en stuurde Vera Dua (Groen) als verkenner het veld in. Maar wat als het niet lukt om een coalitie te vormen? Dan lonkt de onbestuurbaarheid.

Key takeaways

• Door het decreet van Bart Somers kan de aanduiding van het Gents schepencollege wel eens via geheime stemming verlopen. Daarbij zijn afspraken moeilijk.
• Vera Dua heeft als verkenner een goed profiel, maar de vraag af ze slaagt is lastig te beantwoorden.
• Ook voor N-VA is er minder kans dat de partij toch nog in een coalitie komt.

Wat vooraf ging: In Gent besloot de kartellijst Voor Gent van Open Vld en Vooruit een coalitie aan te gaan met N-VA. Maar terwijl de leden van Open Vld het bestuursakkoord goedkeurden, werd bij Vooruit de vereiste twee derde meerderheid niet gehaald. Meer dan de helft van de stemmende Vooruit-leden wil niet samenwerken met N-VA.

• Daardoor komt het initiatiefrecht nu bij Groen terecht. Die partij stuurde oudgediende Vera Dua het veld in om te kijken wat er mogelijk is met Voor Gent. Het water tussen Voor Gent en Groen blijft diep, nadat Groen Voor Gent beschuldigde van “schijnonderhandelingen”.
• Open Vld wil niet met Groen besturen en Vooruit niet met N-VA. Aangezien Voor Gent hoe dan ook nodig is voor een coalitie met ofwel Groen ofwel N-VA, is er een politieke impasse.

Gevolgd: De regels van voormalig Vlaams minister van Binnenlands Bestuur Bart Somers (Open Vld) kunnen onbestuurbaarheid veroorzaken.

• Als het Groen niet lukt om een akkoord met Voor Gent te bereiken, komt N-VA aan zet. Die partij zal vermoedelijk ook geen succes boeken, aangezien progressieve Vooruit-leden tegen een akkoord zijn. Als laatste kan cd&v nog eens proberen, maar die partij moet sowieso met drie samenwerken wil het een meerderheid vinden.
• Als er tegen 5 december nog geen akkoord is, worden de 53 gemeenteraadsleden geïnstalleerd zonder schepencollege. Zij moeten dan onder elkaar uitmaken wie er schepen wordt in een geheime stemming.
• Een stemming kan voor chaos zorgen, zegt politicoloog Herwig Reynaert (UGent) in Het Nieuwsblad. “Als de partijen hierover op voorhand geen onderlinge afspraken maken, kan dat tot onvoorspelbare resultaten leiden. Maar zelfs met afspraken kan het soms anders uitdraaien dan voorzien. De stemming is geheim, dus niemand kan controleren”.
• Er is precedent, aldus Reynaert: “In het verleden is het nog al gebeurd dat bij dergelijke stemmingen oppositie en meerderheid door elkaar stemmen en andere schepenen uit de bus kwamen dan afgesproken”.

“N-VA mag ontevreden zijn”

Om te volgen: Alle partijen willen een dergelijke situatie vermijden. Maar lukt dat ook?

• Met Vera Dua stuurde Groen iemand het veld in die “geen weerstand oproept”, zegt Dirk Van Poucke (UGent), gespecialiseerd in onderhandelingstechnieken, op Radio 1. Hij vindt haar daardoor uitermate geschikt.
• Maar dat wil niet zeggen dat het voor Dua van een leien dakje zal gaan. “Er is een groot verschil tussen de achterban van Vooruit in Gent, die Groen eigenlijk als een bondgenoot ziet om het progressieve beleid verder te zetten, en de bestuurders en mandatarissen van de partij die Groen als een grote concurrent voor de macht zien”, analyseert Van Poucke.
  • Het Vooruit-bestuur maakte ook al duidelijk dat er wat hen betreft verder onderhandeld moet worden op basis van de tekst van Voor Gent, en niet op basis van een tekst van Groen.
• Ook voor N-VA zouden nieuwe onderhandelingen lastig kunnen zijn, mocht die partij de kans nog krijgen. Inhoudelijk was N-VA bereid om ver mee te stappen in de progressieve eisen van Voor Gent. Erg veel ruimte om nog wat rechtsere punten uit de brand te slepen is er niet. Dat ziet ook Siegfried Bracke (N-VA) in een column: “Als er al ergens ontevredenen moesten zijn over de inhoud van dat bestuursakkoord dan is het wel bij de N-VA. (…) Onderhandelingen hebben zoals bekend tot niets geleid. Door het veto van Vooruit. Door het Gents systeem dat taaier is dan gedacht. Omdat links niet links genoeg kan zijn”.
• Als Gent niet oplet, belandt het in een nog grotere politieke chaos dan waar het nu al in zit. Niemand weet waar dit zal eindigen, met een verscheurd kartel, een vragend Groen en een hopend N-VA. Maar de deadline van Somers staat vast, dat is de enige zekerheid.