Koninklijk opdrachthouder Koen Geens (CD&V) blijft aan zet. Hij moet vandaag naar het Paleis, om verslag uit te brengen.

Wat gebeurt er precies? Vandaag heeft Geens een afspraak bij de koning. Een doorbraak zal de CD&V-vicepremier er niet gaan melden, die is er niet. Maar hij zal verlenging krijgen, want hij heeft toch genoeg ‘hoopvolle signalen’ om nog even verder te doen.

De details: Wat moet Geens met de koning gaan bespreken?

• Geens is een beetje partner in crime van de koning. Die drukte immers tegen zowat alle partijvoorzitters in de CD&V’er door om aan zet te komen. Het Paleis kan dus maar beter hopen dat hun gok iets oplevert.
• Het zou niet onlogisch zijn dat Geens wel z’n tijd krijgt. Het Paleis blijft, nu eigenlijk zonder nog weinig gêne, aansturen op een regering met N-VA én PS. De stabiliteit van het land moet gewaarborgd worden, en dat kan enkel met een dergelijke coalitie, zo vinden de koning en z’n kabinetschef Vincent Houssiau.
• Geens werkt daar dus naarstig op, in z’n gekende stijl: de voormalige zakenadvocaat produceert netjes teksten en probeert systematisch de twee groten dichter en dichter te brengen.
• Het tussentijds verslag van de koninklijke opdrachthouder zal wel in orde zijn: streber Geens komt niet graag met slordig werk af. Of dat verslag voor de vuilbak zal zijn, of ooit op een dag het begin van iets moois: tijd zal het uitwijzen.

Tussen de regels: Wat weten we ondertussen over Geens z’n vorderingen? Het sereen klimaat waar Geens zo op gehoopt had, is er niet. Zowat alle voorzitters hebben ondertussen gesproken, met veel toeters en bellen:

• Van je eigen partij moet je het hebben: Joachim Coens (CD&V) en Georges-Louis Bouchez (MR) werkten elk een hele reeks interviews af vlak nadat hun opdracht opgeheven werd. Daarin beknotte Coens de opdracht van Geens tot paars-geel, en sloot Vivaldi uit. Twee dagen later kwam er een pleidooi voor een afspiegelingsregering, ook van Coens. Rustig is anders.
• De PS lanceerde vervolgens een reeks scudraketten over de begroting. Met name de taxshift werd onder vuur genomen, de ‘vreselijke erfenis van de Zweedse regering‘. Dat paradepaardje van de regering Michel I moet eraan, als het van Paul Magnette (PS) afhangt. Niet bepaald sereen dus.
• En toen ging de MR in een ongezien offensief. Op radio en daarna in de kranten ging Bouchez (MR) in crescendo, om eigenlijk op alles en iedereen te schieten, maar toch vooral op de PS. In één interview, in La Dernière Heure, vergeleek hij zichzelf met Jezus, ‘die het niet beter gedaan zou hebben dan hij’.
• Zeker die uitspraak over Jezus zindert wel na. ‘Die titel had hij niet zo gezegd’, zo stelde Bouchez, maar het beeld was wel gezet. Andere spelers bekijken het met grote ogen, en ‘belonen’ hun collega-voorzitter met een paar uitgesproken adjectieven. Laat ons zeggen dat de Jezus-metafoor niet bepaald heeft geholpen voor Bouchez z’n al gedeukte imago.
• Enkel N-VA en sp.a zwijgen dus, in het groepje Rode Duivels, die samen paars-geel moeten maken.

Om rekening mee te houden: Wat zijn de stappen die de opdrachthouder zal nemen?

• Hopelijk komt er dus toch wat communicatieve rust dus voor Geens, die in dat woelig water zelf in alle talen zwijgt.
• Misschien wel te veel? Waar is de tijd dat Paul Magnette (PS) als informateur een openhartige en sterke persconferentie gaf? We zouden haast heimwee krijgen naar de ‘perspunten’ van Bouchez en Coens, waarop wel antwoorden, maar geen vragen kwamen.
• Neen, Geens houdt het old school op ‘geen commentaar’: verwacht dus ook vandaag geen teken van leven. Het communicatieve vacuüm wordt dan wel gevuld door anderen, maar dat is dan maar zo, moet de redenering van de opdrachthouder zijn.
• Overigens krijgt hij opvallende steun: in La Libre schrijft coryfee Francis Van de Woesteyne, toch een gezaghebbende stem in opiniemakend Franstalig België, ‘dat de koning Geens honderd dagen moet geven’, zoals ooit wijlen Jean-Luc Dehaene (CD&V) er honderd kreeg. Want, er is na Geens geen oplossing meer, zo stelt Van de Woesteyne.
• Allemaal goed en wel, maar kapitein Geens probeert dus te laveren tussen drie spelers, die cruciaal zijn in heel het spel van een Rode Duivel-coalitie: N-VA, PS en MR. ‘Dat is de Bermuda-driehoek, daarin verdwijnt voorlopig alles’, zo duidt een onderhandelaar. De redenering gaat als volgt:
  • Want de PS en de MR samen, dat kan nog wel, kijk naar de Waalse regering.
  • De N-VA en de PS dat kan, theoretisch, samen: een sociaal beleid in ruil voor een vette staatshervorming.
  • De N-VA en MR kan samen, kijk naar de Zweedse regering.
  • Die drie samen? Quasi onmogelijk.

Waarom dit gebeurt: Geens moet dus ergens door die driehoek zien te varen.

• Op dit moment is het enthousiasme niet hoog. De PS houdt nog steeds contacten met de voormalige Vivaldi-spelers, die nu uit de boot zijn gevallen: de groenen en Open Vld. Kwestie van alle routes open te houden zeker?
• Het idee van een revival voor Vivaldi is niet nieuw. Het gevoel dat het Paleis die optie ook geen kansen geeft, maakt een aantal partijen wel wat opstandig. Zo circuleerde het idee om met een aantal paars-groene partijen, liefst allen, een persconferentie te geven, en die ‘meerderheid’ op tafel te gooien, tegen de koning in. Maar dat zou zo frontaal ingaan tegen het Paleis, dat niet elke partij stond te springen. Plus: niet elke partij van de paars-groene combinatie wil/kan springen in zo’n coalitie.
• Maar de PS zit zo bijzonder gewrongen. Ze willen niet met N-VA, maar ze kunnen ook niet vertrekken in iets anders. Er is ook telkens opnieuw het scenario van een noodregering, een idee waar Magnette maar mee blijft spelen. Maar ook daarvan is al meermaals aangetoond dat het niet werkbaar is: in praktijk is het toch weer Vivaldi, en daarvoor zijn dezelfde Vlaamse partijen niet klaar: CD&V niet, Open Vld niet, en ook sp.a eigenlijk niet.
• De MR stuurde dit weekend ongegeneerd aan op verkiezingen. Bouchez gelooft dat hij die kan winnen, en dus lijkt hij bereid alles te riskeren. Maar de PS, die al historisch laag zat, dreigt nog verder klappen te krijgen.
  • Ze haalden drie zetels erg nipt binnen. Die kunnen makkelijk kantelen richting MR.
  • In Henegouwen, waar Bouchez opkomt, maar ook Magnette, zou de MR nog eens twee zetels kunnen pakken, ‘recht op de smoel van de PS-voorzitter’, zou zegt een onderhandelaar. ‘Dat zou erg pijn doen.’
• Bij de N-VA houden de sceptici van een coalitie met de PS de voorzitter scherp in de gaten. Maar voorlopig komt het niet tot een kookpunt, een cruciaal moment waarop N-VA en PS kleur moeten bekennen. Dit weekend reisde De Wever overigens af naar Rusland voor een inhuldiging in Sint-Petersburg. Een korte, lang geplande verplichting, maar daardoor was er in elk geval gisteren geen beweging in de onderhandelingen.

In de wandelgangen: Ondertussen is er bij Open Vld vandaag weer een partijbureau.

• Vorige week maandag raakte de partijtop er niet uit, om de modaliteiten van een voorzittersverkiezing vast te leggen.
• Het kwam tot een heftige vergadering, waarbij kandidaat-voorzitter Egbert Lachaert (Open Vld) er flink van langs kreeg. Onder meer Karel De Gucht (Open Vld) pleitte er ook voor de race uit te stellen, tot de regeringsonderhandelingen achter de rug zijn.
• Vandaag ligt het onderwerp weer op tafel, afscheidnemende voorzitter Gwendolyn Rutten (Open Vld) ging bemiddelen tussen Lachaert, Bart Tommelein (Open Vld) en Els Ampe (Open Vld), de drie serieuze kandidaten. Vermoedelijk doet ze vandaag een voorstel om de race eindelijk in gang te zetten, en verkiezingen te organiseren in maart.
• Het partijbureau kan immers moeilijk beslissen nu nog uit te stellen: ook zij moeten straks opnieuw verkozen worden. Stellen ze dat uit, dan stellen ze ook hun eigen verkiezing uit. ‘Alleen in bananenrepublieken heb je parlementen die zoiets zouden doen. Ondenkbaar in een democratische partij’, zo waarschuwt een insider.

The big picture? Tien dagen keihard werken en een drietal vergaderingen tussen PS en N-VA later, is Geens goed en wel vertrokken. Maar als hij een serieuze kans wil krijgen, zal het toch wel wat tijd vergen. Het ziet er naar uit dat het Paleis er alles aan zal doen om hem die kans te gunnen: ook zijzelf namen een risico door de CD&V-vicepremier aan te duiden. Hij kan maar beter straks met iets komen, of ook de koning lijdt gezichtsverlies.