“Geen Zweden in de NAVO, geen extra F-16’s in de hangars van de Turkse luchtmacht”

Turkije blijft het NAVO-lidmaatschap van Zweden uitstellen en blokkeren. Een groep Amerikaanse senatoren zet nu druk op het dossier: zij boycotten de verkoop van F-16-gevechtsvliegtuigen aan Turkije, zolang het land blijft dwarsliggen.

Waarom is dit belangrijk?

Finland en Zweden werden vorig jaar opgeschrikt door de Russische invasie van Oekraïne. Beide landen wilden toetreden tot de NAVO, om de Russen zo te ontraden hen ook aan te vallen. Op 5 juli ondertekenden ze een toetredingsprotocol, het echte lidmaatschap leek dichtbij, maar dat was buiten Turkije gerekend.

De korte geschiedenis: Turkije wil al langer extra F-16’s. De VS willen de deal ook rondkrijgen.

  • In januari liet de Biden-administratie aan het Amerikaans Congres weten dat het aan een deal werkt met Turkije. Dat land sprak al in 2021 de wens uit om veertig F-16-gevechtsvliegtuigen aan te kopen voor zijn luchtmacht. Daarnaast zouden de Amerikanen ook heel wat materiaal leveren om 80 F-16’s van Turkije te moderniseren. In totaal wordt op de deal een prijskaartje van 40 miljard dollar gekleefd.
  • Turkije heeft nu al 270 F-16’s in gebruik, samen met een vijftigtal gemoderniseerde F-4 Phantoms. Als opvolger voor de verouderde jets, wilde het 30 Amerikaanse F-35’s aankopen. Nadat Turkije vervolgens een deal sloot voor de aankoop van Russische S-400 SAM-luchtafweersystemen, besloten de VS de F-35-deal te annuleren. Nu werkt Turkije aan een eigen homemade gevechtsvliegtuig voor de toekomst.
  • De deal werd meteen veroordeeld door senator Bob Menendez. “Zoals ik al enkele keren duidelijk stelde, verzet ik me tegen de voorgestelde verkoop van F-16’s aan Turkije” zo zei de Democraat, die in de Senaat de Commissie Buitenlandse Zaken voorzit. En hij staat niet alleen.

De essentie: 29 andere senatoren scharen zich achter Menendez’ boycot, en koppelen het aan het NAVO-lidmaatschap van Zweden.

  • In een open brief aan president Joe Biden, kondigen 29 Amerikaanse senatoren aan de deal met Turkije niet te zullen goedkeuren, zolang dat land het lidmaatschap van Zweden bij de NAVO blijft tegenhouden. De senatoren behoren tot beide politieke families; zij kunnen de goedkeuring van de F-16-deal samen tegenhouden.
  • “Een productieve en wederzijds voordelige veiligheidrelatie met Turkije is in het belang van de Verenigde Staten, en we wachten geduldig Turkije’s bekrachtiging van de toetredingsprotocollen van Zweden en Finland tot de NAVO af. Maar, zolang Turkije er niet in slaagt zich te houden aan het trilaterale akkoord met Zweden en Finland, kan het Congres niet akkoord gaan met de toekomstige steun aan Turkije, de verkoop van F-16-jets inbegrepen”, zo staat te lezen in de brief.
  • Volgens de senatoren houdt Turkije geen rekening met de afspraken die op de NAVO-top in Madrid in 2022 werden gemaakt. Volgens die afspraken moesten Finland en Zweden maatregelen treffen om internationaal terrorisme te bestrijden: volgens Turkije boden de Scandinavische landen onderdak aan terreurorganisaties zoals de PKK, de Koerdische Arbeiderspartij. Turkije blijft op dit zere punt drukken, en geeft aan dat Zweden er nog niet in geslaagd is de organisatie buiten te trappen. De senatoren vinden dat onfair, en voeren aan dat Zweden wel degelijk inspanningen levert.
  • Zolang Turkije het lidmaatschap van Zweden blijft blokkeren, mogen de VS geen F-16’s leveren, zo lijken de senatoren te zeggen. “Pas als de NAVO-toetredingsprocedure wordt goedgekeurd door Turkije, kan het Congres de verkoop van de F-16’s overwegen.”

(ns)

Meer