Gebrek aan zelfcontrole leidt tot onbaatzuchtig gedrag

Een lage zelfcontrole kan in hechte relatieverbanden leiden tot een beperking van het zelfzuchtig gedrag. Dat is de conclusie van een onderzoek van wetenschappers aan de Vrije Universiteit Amsterdam. De Nederlandse onderzoekers merken op dat de mens, in tegenstelling tot vele veronderstellingen, in eerste instantie geneigd is om aan anderen te denken. De wetenschappers stelden daarbij vast dat mensen met een grotere impulsiviteit vaker geneigd waren om tijd en energie te investeren ten voordele van hun romantische partner of een goede vriend dan collega’s die getuigen van een grotere zelfcontrole. De onderzoekers benadrukken dat deze opoffering een positieve impact kan hebben op de dagelijkse relatie, maar op langere termijn toch ook bepaalde nadelen kan hebben.

“Psychologen hebben decennia verondersteld dat de eerste impuls van de mens gericht is op eigenbelang en dat er zelfcontrole moet worden aangewend om op een prosociale manier te handelen,” benadrukt onderzoeksleider Francesca Righetti, professor psychologie aan de Vrije Universiteit Amsterdam. “In werkelijkheid blijkt die stelling echter niet in elke context op te gaan. Vooral in hechte relaties komt het prosociale gedrag vaak op de eerste plaats.” Het Nederlandse onderzoek bracht onder meer aan het licht dat proefpersonen met een lage zelfcontrole een grotere bereidheid toonden om een omvangrijker pakket van een onaangename taak op zich te nemen, zodat hun partner zoveel mogelijk van negatieve druk gespaard bleef.

“Er moest daarbij echter ook vastgesteld worden dat een lagere zelfcontrole weliswaar tot een grotere zelfopoffering leidt, maar ook minder bereidheid toont om vergiffenis te schenken voor overtredingen van de partner,” waarschuwt professor Righetti. “Blijkbaar is er een grotere zelfcontrole nodig om de focus op de overtreding te laten varen en prioriteit te verlenen aan de totaliteit van de relatie.” Bovendien kan de zelfopoffering volgens de onderzoekers op langere termijn een negatieve impact hebben op de relatie, verwijzend naar het feit dat het onmogelijk is om de persoonlijke prioriteiten onophoudelijk ondergeschikt te maken aan de belangen van de relatie. (mah)

Meer