Het Europees Ruimteagentschap (ESA) schiet al decennialang al zijn raketten de ruimte in vanuit Frans-Guyana, een Frans overzees departement aan de noordkust van Zuid-Amerika. Maar waarom koos het voor een lanceerbasis aan de andere kant van de Atlantische Oceaan?

De essentie: De locatie geniet een aantal grote voordelen, die een lanceerbasis in Europa niet zou hebben.

• Eerst en vooral bevindt de Europese ruimtehaven zich zeer dicht bij de evenaar. Daardoor kan men gebruik maken van het zogenaamde ‘katapulteffect’, waarbij de draaiing van de aarde wordt gebruikt om een raket te helpen voortduwen. 
• De aarde draait aan de evenaar immers aan 1.666 kilometer per uur rond zijn as. Raketten die richting het oosten (de draairichting van de aarde) worden gelanceerd, krijgen dus een boost. Dat zorgt ervoor dat een raket behoorlijk minder brandstof moet gebruiken om in een baan rond de planeet te raken.
• Volgens berekeningen van de Franse ruimtevaartorganisatie CNES zou een Sojoezraket die in Frans-Guyana wordt gelanceerd, 50 procent meer massa in een baan rond de aarde kunnen plaatsen dan dezelfde raket die vanuit de kosmodroom Bajkonoer wordt gelanceerd. Bajkonoer bevindt zich in Kazachstan, op een significante afstand van de evenaar.

Niet de enige reden

Ook nog: De locatie van Frans-Guyana zelf is ook belangrijk, losstaand van het feit dat het land dicht bij de evenaar ligt.

• Dat Frans-Guyana zich aan de oostelijke kust van het Zuid-Amerikaanse continent bevindt, is een groot voordeel. Raketten moeten immers niet over land worden geschoten. Als er iets misloopt, storten ze neer in de oceaan.
• Ook de afgelegen locatie van de lanceerbasis is belangrijk. Zo worden zo weinig mogelijk mensen gestoord door de luide raketlanceringen. Sommige lanceringen kunnen tot wel 180 decibel bereiken, vele malen luider dan een vliegtuig en zelfs genoeg om regenbogen uit elkaar te doen spatten.
• Dat het gebied Frans grondgebied is, is natuurlijk ook een groot pluspunt. Frans-Guyana is een volwaardig onderdeel van de Europese Unie en gebruikt zelfs de euro.

De geschiedenis van de ruimtehaven

Samengevat: De geschiedenis van de Europese ruimtehaven heeft alles te maken met het Franse ruimteagentschap CNES.

• CNES werd in 1961 opgericht. Aanvankelijk gebruikte het militaire luchthavens in Algerije, maar aangezien dat land het jaar erop onafhankelijk werd, moest elders worden gezocht naar een locatie voor een ruimtehaven.
• Men keek naar een aantal locaties rond de wereld, maar al snel werd Frans-Guyana gekozen wegens de hierboven vernoemde redenen. 
• Doorheen de jaren 1960 werd de lanceerbasis gebouwd. In 1968 werd er voor het eerst een raket gelanceerd. CNES werkte de jaren erop steeds nauwer samen met andere Europese landen. In 1975 werd ESA opgericht. Intussen werd dat decennium de eerste Arianeraket ontwikkeld.
• In 1979 volgde een grote mijlpaal. Toen werd de eerste Arianeraket de ruimte ingeschoten. Dat was het begin van het onafhankelijke Europese ruimte-avontuur. Intussen gebruikt ESA de Arianefamilie nog altijd: de zesde generatie zal hopelijk volgend jaar de lucht ingaan.

(kg)