Het oudste Vlaams parlementslid moet straks de eedaflegging van de nieuwe Vlaams Parlementsleden in goede banen leiden. Dat is in dit geval Filip Dewinter (Vlaams Belang). Verwacht wordt dat hij een statement maakt aan het begin van de eedaflegging. Linkse parlementsleden tonen zich bezorgd.

In het nieuws: Het statement van Dewinter zal “geen misbruik maken van het podium”, zegt hij zelf.

• Dewinter zal als ancien vooraan plaatsnemen en als plaatsvervangend voorzitter fungeren voordat het Parlement zijn voorzitter aanduidt. In zijn openingsspeech wil Dewinter “de nieuwe parlementsleden wel meegeven wat de positie van het Vlaams Parlement is”, vertelt hij aan Het Nieuwsblad.
• Hij wil zijn communautaire overtuiging kracht bijzetten. “Wij zijn aan niemand ondergeschikt, ook niet aan het federale. En we hebben volheid van bevoegdheden. We hoeven ons dus niet te beperken tot discussies over stikstof of mobiliteit. Plus est en nous.”
• Linkse parlementsleden zien het met lede ogen aan: “Ik kan niet ontkennen dat we absoluut niet zitten te wachten op Filip Dewinter als waarnemend voorzitter”, is de reactie van Hannelore Goeman (Vooruit) op Radio 1. “We hebben erop aangedrongen dat de ingezworen parlementsleden onmiddellijk een nieuwe tijdelijke voorzitter kunnen verkiezen zodat Dewinter geen dag langer op die stoel zit”.
• Toch hebben de parlementsleden zich erbij neer te leggen. “Blij word ik er niet van, maar we hebben regels in ons parlement en die zeggen dat het parlementslid met het meeste aantal dienstjaren het parlement opent”, aldus Goeman. Ook M’Hamed Kasmi, de enige verkozene van Team Fouad Ahidar, klinkt gelaten: “Het systeem is wat het is. In mijn beleving leg ik niet bij hem de eed af, maar bij de Vlaamse burgers”.
• In het verleden gebruikte Dewinter zijn positie als plaatsvervangend voorzitter al om een statement te maken. Tijdens de afwezigheid van parlementsvoorzitter Liesbeth Homans (N-VA) liet hij achter zich een grote Vlaamse vlag plaatsen. De linkse oppositie reageerde verontwaardigd op die actie. Goeman kwam toen heel hevig tussen.

Ongeldige uitspraken

Om te volgen: Gebeurt er nog iets vreemds tijdens de eedaflegging?

• Na de toespraak van Dewinter volgt dan de eedaflegging. De verkozenen moeten daarbij het zinnetje “Ik zweer de Grondwet na te leven” uitspreken. Daar wordt af en toe wel wat aan toegevoegd.
• Zo was het Dewinter zelf die in 2014 de zin bewust verkeerd uitsprak. Hij hield het toen op “Ik zweer getrouwheid aan Vlaanderen”. Meyrem Almaci (Groen) voegde in 2019 “de universele rechten van de mens” toe aan haar eed.
• Dergelijke formules zijn ongeldig. Een parlementslid moet dan de eed opnieuw uitspreken. De parlementsleden krijgen drie pogingen, bij een derde fout zijn ze hun zitje kwijt.
• Verder is het ook nog uitkijken of sommige parlementsleden eveneens een statement zullen maken om te repliceren op wat Dewinter zal zeggen. Het is mogelijk dat zij Dewinter stevig veroordelen om zijn woordgebruik.
• Tot slot zal er dus gepoogd worden om snel een voorzitter te kiezen. De kans is groot dat dit opnieuw Liesbeth Homans wordt, die zo zichzelf zou opvolgen.