Fake news: “We worden belazerd waar we bij staan en de overheid doet lustig mee”

Het aantal landen waarin de overheid bewust foute informatie verspreidt is de voorbije 2 jaar verdubbeld tot tenminste 70. In elk van deze landen is er tenminste één politieke partij of een onderdeel van een regering, die zich schuldig maakt aan socialemediamanipulatie. Dat staat te lezen in een onderzoek van de universiteit van Oxford.

Niet verwonderlijk wordt Facebook door de onderzoekers aangeduid als het belangrijkste sociale netwerk voor desinformatie. In liefst 56 landen werd georganiseerde misleidende politieke propaganda aangetroffen. België vormde geen onderdeel van het onderzoek, Nederland wel. Bij onze noorderburen troffen de onderzoekers één niet nader genoemde politieke partij aan die zich aan socialemediamanipulatie schuldig maakt.

De onderzoekers maken gewag van vier categorieën desinformatie die door cybertroepen worden ingezet:

  1. de creatie van ‘fake news’ of gemanipuleerde media;
  2. massaal verspreiden van content en het aanmaken van valse accounts;
  3. door data aangestuurde strategieën;
  4. trollen, stalken en doxing. Dit laatste is een alternatieve spelling van het Engelse woord “docs” (“documenten”) en verwijst naar het samenstellen en vrijgeven van een dossier van persoonlijke informatie over iemand.

Vooral de eerste categorie, de creatie van desinformatie en/of gemanipuleerde media, geniet de voorkeur, staat er te lezen.

“120 landen liegen”

“In 52 van de 70 landen die we onderzochten, creëerden cybertroepen actief inhoud zoals memes, video’s, nepnieuwswebsites of gemanipuleerde media om gebruikers te misleiden. Soms is de inhoud die deze cybertroepen produceren gericht op specifieke communities of gebruikerssegmenten. Door online en offline gegevensbronnen over gebruikers te gebruiken en te betalen voor advertenties op populaire sociale mediaplatforms, richten sommige cybertroepen zich met desinformatie of gemanipuleerde media tot deze  specifieke gemeenschappen.”

De meeste van bovenvermelde strategieën zijn goedkoop, kunnen dus massaal worden inegzet, wat hen op hun beurt zeer effectief maakt. De meeste regeringen maken er dus gebruik van om positieve berichten over hun werk te verspreiden. De onderzoekers maken zich vooral zorgen over China, waar sociale media massaal worden inegzet om de ware toedracht van de onrust in Hongkong voor de massa verborgen te houden.

De vraag rijst uiteraard waarom niet alle overheden deze techniek gebruiken. Mediaspecialisten hebben het antwoord: “Ze zullen dat al snel doen, als dat ondertussen al niet het geval is.” Security researcher Thaddeus E. Grugq stelt het op zijn Twitterfeed nog scherper: “120 landen staan gewoon te liegen.”

Meer