De F-16’s leveren intern gerommel op voor Vivaldi

Een communicatieve soloslim van Ludivine Dedonder (PS), de minister van Defensie, deed gisterenochtend wel meerdere ministers binnen Vivaldi in de koffie verslikken. Want naar aanleiding van het bezoek van de Oekraïense president Volodymyr Zelensky aan Brussel, konden en zouden er plots wél F-16’s aan dat land geleverd worden uit België.

Dedonder had daarvoor een positief rapport gekregen, dat ze enkel met de premier gedeeld had. En bij de PS gistte het ongenoegen nog over de manier waarop men een paar weken daarvoor vanuit de MR onder druk gezet werd om toch F-16’s te leveren: die triomf wilde Dedonder dus helemaal niet gunnen aan David Clarinval, de vicepremier, en vooral niet aan Hadja Lahbib (MR), de minister van Buitenlandse Zaken.
“Het was wel duidelijk dat Ludivine dit absoluut wilde om Lahbib de loef af te steken. Daar is men nog altijd pissed over de communicatie van de MR de afgelopen weken”, zo zegt een hoge regeringsbron.
Alleen: wel één probleem, die beslissing om dan toch F-16’s te gaan leveren, die Dedonder aankondigde, was helemaal niet genomen door de kern. Nochtans is dat wel bij uitstek het soort strategisch en geopolitiek dossier dat collectief een groen licht moet krijgen. En zowel Groen als Ecolo zijn bijzonder koele minnaars van het dossier. Daar liet men gisteren dan ook niet na te melden “dat er helemaal niets definitief beslist is”.
Vervolgens was het aan premier De Croo om als ballerina door dat mijnenveld te dansen, en het op de juiste manier te verwoorden. Een gave die de eerste minister als geen ander heeft: “Vanaf 2025 is België in een positie om F-16’s aan Oekraïne te leveren. Ze zijn dus ter beschikking van u, maar het zal afhangen van de beslissing van de regering die dan aan de macht is”, zo richtte de Belgische premier zich tot Zelensky, gisteren op de persconferentie.
Daarmee had hij alles en niets gezegd: wél F-16’s, maar eigenlijk geen regeringsbeslissing. De MR dringt er ondertussen wel nog altijd op aan om het dossier op de kern te brengen, dan moeten Groen en Ecolo in elk geval wel kleur bekennen. Bij de Franstalige liberalen droomt men al van een analogie met het dossier van de kerncentrales: zij waren de eerste en enigen die “de realiteit onder ogen zagen”, en de rest moet nu maar volgen.

Waar het echt om gaat: Geld, geld, geld uit Euroclear. Ook voor Sabca.

Dat België absoluut wel wil deelnemen aan die zogenaamde “F-16-coalitie” waar Europees onder meer Denemarken en Nederland deel van uitmaken, is geen geheim. Twee of vier toestellen leveren, in een latere fase, is eigenlijk niet waar het dossier om draait.
Het gaat, zoals heel vaak in defensie-dossiers, om jobs in de wapenindustrie in Wallonië, zo is bij een regeringsbron te horen. Immers: het Waalse bedrijf Sabca is gespecialiseerd in het onderhoud van die F-16’s. En zij zouden, met Belgisch geld, een pak van die oude toestellen, zij het Deense en Nederlandse of Belgische, voor Oekraïne een regelmatig onderhoud kunnen gaan geven. “Dat was een akkoordje tussen PS en Open Vld blijkbaar”, zo is de suggestie.
Feit is dat er geld genoeg is binnen Vivaldi om uit te geven, als er politiek ruimte is, voor Oekraïne. De opbrengsten uit het bevroren Russische geld via Euroclear lopen in de honderden miljoenen. Die moeten ergens aan uitgegeven worden, want het moet “integraal naar Oekraïne gaan”. Maar als het kan via een Waals defensiebedrijf, zoveel te beter, is de redenering.
Overigens is niet iedereen binnen Vivaldi zo gelukkig met de focus die De Croo tijdens het bezoek van Zelensky legde op het nieuwe fonds, van liefst 1,7 miljard voor de wederopbouw van Oekraïne, dat België gaat spekken met opbrengsten uit Euroclear. Want zo zette de liberale eerste minister volop de spotlight op dat geld. Maar de Europese Commissie heeft er ook wel plannen mee, de vraag is hoe lang België zich als ‘wilde weldoener’ kan gedragen met die centen, toevallig omdat Euroclear in België belasting betaalt.