De extreemrechtse Oostenrijkse Vrijheidspartij FPÖ heeft een enorme overwinning behaald bij de parlementsverkiezingen in Oostenrijk. De partij van kopman Herbert Kickl kreeg 29,2 procent van de stemmen en is daarmee de grootste partij. Toch is het heel onwaarschijnlijk dat ze in de regering komt.

Key Takaways

• De extreemrechtse partij FPÖ behaalde 29,2 procent van de stemmen bij de parlementsverkiezingen in Oostenrijk en wordt daarmee de grootste partij.
• Regeringspartijen ÖVP (-13 procent) en Die Grünen (-5,9 procent) worden afgestraft.
• ÖVP-leider Karl Nehammer heeft al laten weten geen regering te willen vormen met FPÖ-leider Herbert Kickl.

In Oostenrijk werd er de voorbije maanden heel hard uitgekeken naar de parlementsverkiezingen. De nationalistische FPÖ was daarvoor lange tijd de favoriet, maar viel de laatste weken iets terug in de peilingen. Dat de verkiezingen hard leefden, blijkt uit de opkomst van 74,9 procent. Uiteindelijk bleken de recente peilingen niet te kloppen, want bij de stembusgang kwam de FPÖ als overwinnaar uit de bus.

Volgens de meest volledige resultaten kreeg de FPÖ 29,2 procent van de stemmen. Daarmee doen ze 13 procent beter dan zes jaar geleden. De conservatieve christendemocratische Oostenrijkse Volkspartij ÖVP, die de huidige regering vormt met Die Grünen, werd tweede met 26,5 procent (-13 procent). De sociaaldemocratische SPÖ werd derde met 21,1 procent (-0,1 procent). Het liberale NEOS volgde daarna met 9 procent (+0,9 procent), met kort daarachter Die Grünen met 8 procent (-5,9 procent).

Geen cordon sanitaire

In Oostenrijk is er geen cordon sanitaire tegen extreemrechts. Zo maakte de FPÖ in het verleden als viermaal deel uit van het kabinet. Meest recent was dat van 2017 tot 2019 toen het samen met ÖVP het eerste kabinet Sebastian Kurz vormde.

Diezelfde ÖVP liet nu echter al snel weten niet in zee te willen gaan met de FPÖ. “Het is onmogelijk een regering te vormen met een aanhanger van complottheorie”, zei bondskanselier Karl Nehammer daarover. Herbert Kickl (FPÖ) reageerde door te zeggen dat hij op die manier bijna dertig procent van de bevolking negeert. Ook de SPÖ, NEOS en Die Grünen hebben al laten weten geen coalitie te willen vormen met de FPÖ.

Toch mogelijkheden voor FPÖ?

Volgens experts is er wel nog een kleine kans dat de FPÖ toch aan de onderhandelingstafel belandt. Als onderhandelingen tussen de ÖVP en andere partijen op niets uitdraaien, zou Kickl mogelijk zijn eigen ambities om bondskanselier te worden, kunnen afzweren. In Nederland deed Geert Wilders dat ook om zo zijn PVV in de regering te krijgen.

Een andere optie is dat de druk binnen de ÖVP op Nehammer te groot wordt na deze verkiezingsnederlaag. Een nieuwe partijleider zou dan een ander standpunt kunnen uitdragen tegenover Kickl.