Nooit eerder is de georganiseerde misdaad in Europa zo gevaarlijk geweest. De pandemie dreigt criminele netwerken nog jaren de wind in de zeilen te geven. Dat alles in een continent dat nu al kreunt onder een ongekende vloedgolf van cocaïne. Dat schrijft Europol in zijn vierjaarlijks verslag. Het samenwerkingsverband van de politiediensten van de Europese Unie waarschuwt voor steeds gewelddadiger criminele bendes. Die zullen zich waarschijnlijk richten op legale bedrijven die kwetsbaar zijn geworden door de economische schade die Covid-19 heeft aangericht.

‘We zitten op een breekpunt’, aldus Europol-directeur Catherine De Bolle in een interview met het Franse persagentschap AFP. ‘De impact op het leven van burgers, op de economie en op de rechtsstaat is te groot.’

‘Criminelen bieden naast nepvaccins tegen het coronavirus ook thuistests aan in een poging munt te slaan uit de pandemie’, staat te lezen in het 87 bladzijden tellend rapport ‘Serious and Organised Crime Threat Assessment’. Dat rapport wordt om de vier jaar gepubliceerd. EU-lidstaten gebruiken het om de prioriteiten voor misdaadbestrijding tot 2025 vast te stellen.

Ongekende hoeveelheden cocaïne

Europol zegt dat met name de drugshandel de corruptie in de hele EU aanwakkert. ‘Ongekende hoeveelheden cocaïne worden vanuit Latijns-Amerika naar de EU gesmokkeld. Dat levert miljardenwinsten op voor criminelen in zowel Europa als Zuid-Amerika’, aldus het agentschap.

De zuiverheid van de cocaïne die in Europa aankomt, heeft ‘het hoogste niveau dat ooit in de EU is geregistreerd’. De cocaïnehandel ‘voedt criminele ondernemingen die hun enorme middelen gebruiken om de economie, de openbare instellingen en de samenleving van de EU te infiltreren en te ondermijnen’, aldus Europol. Circa 80 procent van de netwerken gebruikt legale constructies en 60 procent maakt zich schuldig aan corruptie. Ook wordt daarbij grof geweld niet geschuwd.  Vaak zijn criminelen ‘niet meer bang om geweren en handgranaten in te zetten, of martelingen als drukmiddel te gebruiken’.

‘Door pandemie verzwakte bedrijven zijn gemakkelijke prooi’

‘De uitbraak van de pandemie heeft ook een grote invloed op de manier waarop georganiseerde misdaadbendes te werk gaan’, schrijft Europol. Bedrijven die verzwakt waren door de pandemie, werden een gemakkelijke prooi voor bendes die hun misdaden wilden legitimeren of legale bedrijven wilden gebruiken voor illegale activiteiten, zoals het witwassen van geld.

De criminelen wierpen zich ook snel op de de behoeften en angsten van de samenleving.

‘In de beginfase zagen we een sterke toename van de handel in nagemaakte gezichtsmaskers en handgels. Nu zien we een toename van de handel in nepvaccins en thuistestkits’, aldus De Bolle tegenover het AFP.

De pandemie heeft ook de cybercriminaliteit doen toenemen, omdat mensen door beperkingen in veel landen meer online moeten leven en werken. Online fraude is nu een groot probleem, met inbegrip van beleggingsfraude en phishingaanvallen met malware, evenals online seksuele uitbuiting van minderjarigen, aldus het agentschap.