Vijftien lidstaten van de Europese Unie hebben met China controversiële samenwerkingsakkoorden gesloten. De projecten blijken in te druisen tegen het beleid dat de Europese Unie tegenover het Aziatische land hanteert. Dat staat in een rapport van de Europese Rekenkamer, die de omvang van de Chinese investeringen in Europa heeft onderzocht.

De controversiële akkoorden zijn gelinkt aan het ambitieuze Belt & Road Initiative (BRI), een moderne versie van de historische zijderoute, waarmee China zijn wereldwijde economische en politieke invloed hoopt te kunnen uitbreiden.

Risico’s

‘Het onderzoek heeft meerdere risico’s – zowel van politieke als economische aard – geïdentificeerd,’ aldus het rapport. ‘De studie toont ook dat verscheidene lidstaten van de Europese Unie bij hun handelsovereenkomsten met China systematisch de Europese regelgeving hebben overtreden.’

‘China heeft als onderdeel van het Belt & Road Initiative op bilaterale basis vijftien overeenkomsten gesloten met lidstaten van de Europese Unie. Het gaat onder meer om Italië, Griekenland, Estland en Kroatië. Nooit werd de Europese Commissie vooraf over de geplande akkoorden geraadpleegd, zoals nochtans wettelijk wordt vereist.’

Volgens Annemie Turtelboom, hoofdauteur van het rapport, toont het onderzoek dat de Europese Unie in zijn omgang met China een meer uniforme benadering moet nastreven. ‘Door bilaterale akkoorden kan China zijn invloed in Europa stelselmatig uitbreiden,’ suggereert het rapport. ‘De lidstaten van de Europese Unie moeten daarbij meer als één team optreden.’

Verder blijkt volgens de auditeurs vooral een gebrek aan transparantie over de projecten die China in Europa opzet, terwijl ook degelijke risico-analyses ontbreken. ‘Op die manier lijkt de Europese Unie blindelings een koers te volgen die China heeft uitgezet,’ zeggen ze.

Financiering

De onderzoekers wijzen er eveneens op dat projecten uit het Belt & Road Initiative geregeld door Europees geld worden gefinancierd. ‘De aanleg van de Pelješac-brug over het Neretvanski-kanaal in Kroatië is daarvan een typisch voorbeeld,’ zegt het rapport.

‘De Europese Commissie heeft drie jaar geleden 357 miljoen euro aan cohesiefondsen toegewezen om 85 procent van de kosten van dat project te dekken. De Kroatische autoriteiten hebben de uitvoering van de werken echter vervolgens toegewezen aan een Chinees consortium onder leiding van de SOE China Road and Bridge Corporation.’

De auditeurs wijzen verder op de uiteenlopende visies die de lidstaten van de Europese Unie tegenover een samenwerking met China op het gebied van telecommunicatie hanteren.