De Klimaatwet van de Europese Commissie, en dan specifieker de verplichting om tegen 2050 geen broeikasgassen meer uit te stoten, is in strijd met het Europees verdrag. Dat schrijft de Nederlandse openbare omroep NOS, op basis van een vertrouwelijk advies van de juridische dienst van het Europees Parlement.

Waarover gaat het? Als onderdeel van de ruimere Green Deal stelde Europees Commissaris Frans Timmermans begin maart de Europese Klimaatwet voor. Die bepaalt dat alle lidstaten tegen 2050 volledig koolstofneutraal zijn. Ze mogen dus netto geen broeikasgassen meer uitstoten.

Het probleem? In de plannen van Timmermans staat te lezen dat de Europese Commissie mag ingrijpen als de lidstaten niet op tijd de klimaatdoelen behalen. Tot 2030 mogen de Europese landen zelf het traject bepalen, zo kibbelden de Belgische federale regering en de deelstaten al over de langetermijnstrategie. Maar vanaf 2030 krijgt de Europese Commissie de mogelijkheid om elke vijf jaar controles uit te voeren en zo nodig bij te sturen. En dat is onwettelijk.

De details? De juridische dienst van het parlement haalt aan dat zo’n gedelegeerde handeling niet kan. De Europese Commissie mag niet zomaar ingrijpen, want anders dreigen komen de Europese Raad (de ministers) en het Europees Parlements buitenspel te staan. Er is dus een normale procedure nodig, waarbij de Europarlementsleden hun zeg mogen doen. Ook het Europees Hof liet in het verleden al verstaan dat de Commissie enkel mag tussenkomen bij hele grote belangen.

En nu? Volgens bevoegd Eurocommissaris Timmermans heeft de juridische dienst van de Europese Commissie wél groen licht gegeven. Hij wil zijn voorstel niet aanpassen en zal het debat in het parlement afwachten. Het is onzeker wanneer dat op het programma staat, maar het belooft een zware dobber te worden. De EVP toonde zich bij de voorstelling van het plan al bijzonder kritisch. Europees Parlementslid Johan Van Overtveldt (N-VA) noemde het bijvoorbeeld ‘een groene machtsgreep’ van de Commissie.