Key takeaways
- Europese boeren hebben te maken met stijgende kosten door kunstmestprijzen die nog steeds 14 procent boven het gemiddelde voor 2019-2021 liggen voor stikstof en 39,5 procent hoger voor fosfaat.
- Door de regering van president Trump opgelegde tarieven voor Europese goederen, die mogelijk kunnen oplopen tot 20 procent, kunnen de bestaande uitdagingen verergeren.
- Een handelsoorlog tussen de VS en de EU zou waarschijnlijk aanzienlijke gevolgen hebben voor Europese boeren, met potentiële verliezen van meer dan 1,3 miljard euro.
Een dreigende handelsoorlog tussen de VS en de EU baart Europese boeren grote zorgen. De dreiging van president Trump om invoerrechten van maximaal 20 procent op te leggen aan Europese producten, werpt een schaduw over hun bestaansmiddelen, vooral omdat ze toch al te maken hebben met stijgende inputkosten en uitdagingen op het gebied van regelgeving.
De geschiedenis herinnert ons ontnuchterend aan de mogelijke gevolgen. Tijdens de eerste ambtstermijn van Trump leidden tarieven op verschillende Europese producten zoals wijn, kaas en whisky alleen al in het eerste jaar tot verliezen van meer dan 1,3 miljard euro voor Europese producenten. Franse wijnmakers leden 600 miljoen euro verlies in deze periode.
Stijgende kosten kunstmest
Deze keer staat er nog meer op het spel. De export van landbouwproducten naar de VS heeft tussen januari en augustus 2024 steeds meer dan 19,6 miljard euro en een overschot van meer dan 10 miljard euro gegenereerd, waardoor de VS na het VK de grootste markt van de EU is. Tarieven gericht op producten als olijfolie, wijn, brandewijn en andere gemakkelijk vervangbare goederen zouden landbouwmogendheden als Frankrijk, Duitsland en Italië onevenredig zwaar treffen.
Om hun problemen nog groter te maken, worstelen boeren met een volatiele meststoffenmarkt. De prijzen stegen tussen 2021 en 2023 als gevolg van verstoringen in de toeleveringsketen en geopolitieke onrust, waaronder sancties tegen Russische goederen. Hoewel de kosten voor kunstmest zijn gedaald ten opzichte van de piek in 2022, zijn ze nog steeds aanzienlijk hoger dan vóór de crisis. De prijzen voor stikstofmeststoffen liggen nog steeds 14 procent boven het gemiddelde van 2019-2021 en de fosfaatprijzen liggen 39,5 procent hoger.
Rimpeleffecten
De rimpeleffecten van deze prijsstijgingen hebben de voedselmarkten beïnvloed. Ook al is het tempo van de voedselprijsinflatie vertraagd tot 2,8 procent in november 2024 – tegen 15,5 procent in maart – hebben basisproducten zoals boter een duizelingwekkende prijsstijging van wel 63 procent op jaarbasis doorgemaakt.
Door deze situatie gaan Europese boeren een onzekere toekomst tegemoet. Een mogelijke Amerikaanse tarievencampagne zou de zaak nog ingewikkelder maken en mogelijk leiden tot vergeldingsmaatregelen van de EU die de spanningen verder zouden kunnen doen escaleren. Het vinden van een balans tussen het beschermen van boeren en het openhouden van handelskanalen met belangrijke economische partners zoals de VS, China en Rusland is een grote uitdaging voor de EU.
Veelzijdige aanpak
Experts suggereren dat Europa het beste kan kiezen voor een veelzijdige aanpak die strategische diplomatie combineert met binnenlandse hervormingen. Het aangaan van een constructieve dialoog met Washington om de onevenwichtigheden in de handel aan te pakken en tegelijkertijd maatregelen nemen om de kosten voor boeren te verlagen door de regelgeving te versoepelen en mogelijk alternatieve leveranciers van meststoffen te onderzoeken, zijn cruciale stappen.
De dreiging van een handelsoorlog tussen de VS en de EU zet de Europese landbouwsector op scherp. De uitkomst hangt af van het vermogen van Europese beleidsmakers om door dit complexe landschap te navigeren en de belangen van boeren af te wegen tegen het bredere economische welzijn van de regio.
Wil je toegang tot alle artikelen, geniet tijdelijk van onze promo en abonneer je hier!