Premier Alexander De Croo had het niet meer expliciet over een prijsplafond, omdat er ondertussen een ‘verfijning’ is van dat concept: semantiek speelt vaak een rol in politieke consensusvorming. Noem het anders, en iedereen kan uiteindelijk akkoord gaan. Zo geldt het ook in de EU, deze keer.

De Europese Commissie heeft het nu, net als België, over een “dynamische prijscorridor“, een bandbreedte waarbinnen de gasprijs zou moeten blijven, om “excessieve prijzen op de groothandelsmarkt af te toppen”. Maar wat als prijs dan als excessief, of buitensporig beschouwd wordt, is niet duidelijk. In elk geval, aan de bovenkant van zo’n corridor zit dus wel een ‘prijslimiet’, ofwel een nieuwe naam voor een prijsplafond, van de Commissie.

Daar lijkt nu een consensus over te komen, net omdat het ruimte laat voor Nederland en Duitsland, om het “ingrijpen in de markt” behoorlijk te beperken. Overigens is het een tijdelijk mechanisme, in het voorjaar komt de Commissie met een permanent systeem om de gasprijzen te reguleren. Maar hard ingrijpen op de gasmarkt, en vooral de kracht van de aankopers bundelen (een logische strategie in de theorie van onderhandelingen, als prijzen stijgen), zit er niet in.

Misschien is daarom de belangrijkste maatregel die straks op de EU-top beslist wordt niet de ‘prijslimiet’, maar de beslissing om 15 procent van de aankopen van de lidstaten in een groepsaankoop te steken. Daarover keerde Duitsland dit weekend ook eindelijk haar kar: op een Europees Congres van socialisten spraken andere leiders, waaronder Paul Magnette (PS) en Conner Rousseau (Vooruit) ook de Duitse kanselier Olaf Scholz aan. Die zegde die 15 procent toe.

Of dat veel impact op korte termijn zal hebben is onduidelijk, maar het is wel een precedent om krachten te bundelen. En veel van de aankopen, tot 70 procent, zit hoe dan ook vast in langetermijnafspraken: het zou dus, met die 15 procent toch al veel impact op de prijzen kunnen gaan hebben.

Opvallend overigens: sprak De Croo over vijf moeilijke winters, dan doet Europees Commissaris van Klimaat Frans Timmermans het met net iets minder. In De Tijd heeft hij het over “drie moeilijke winters“. De anders immer assertieve Nederlandse socialist heeft het, de positie van zijn thuisland in gedachten, zichtbaar moeilijk om een echt prijsplafond te verdedigen. Opvallend, want in het klimaat-dossier heeft Timmermans nochtans telkens wel heel snel een publiek oordeel over “niet-solidaire lidstaten”.

Volgens Timmermans is de discussie “niet zwart-wit, een prijsplafond of geen prijsplafond”. “‘Dit is een evenwichtsoefening tussen wat landen willen doen”. Vreemd, hoe genuanceerd Timmermans plots klinkt, als het niet over ‘groene’ maatregelen gaat, maar iets wat ook Nederland, dat de Europese gasbeurs in eigen land heeft, sterk aanbelangt.

Belangrijker in de dynamiek van de Europese politiek: de relatie tussen Scholz en de Franse president Emmanuel Macron blijft scheef zitten. Een topontmoeting, gepland in Fontainebleau bij Parijs, zou door de Franse president mogelijks geschrapt worden, zo schrijft Politico. De frustratie over het einzelgänger-beleid van Scholz rond energie, maar ook wapenleveringen aan Oekraïne, loopt hoog op in Parijs. De Duitsers ergeren zich dan weer aan het blokkeren van een pijplijn voor gas van Spanje naar Duitsland, door de Fransen.

En op het einde van de rit draait het ook vooral rond geld. Duitsland besliste om haar defensiebudget met 100 miljard euro op te trekken. De enigen die in de EU een echte defensie-industrie hebben, zijn de Fransen. Die droomden van een enorme boost via Duitse centen, verpakt in een echte ‘Europese defensie-strategie’. Alleen: de Duitsers blijken vooral bij de Amerikanen te gaan bestellen, van hun gekende en bestaande wapensystemen.