Key takeaways
- Miljoenen mensen in Europa worden getroffen door een intense hittegolf, met temperaturen die historische records breken.
- Extreme hitte wordt wereldwijd dodelijker. In Engeland, Wales en Spanje vielen al honderden doden.
- Niet alleen Europa zucht onder de hitte. Ook in de VS en Japan lopen de temperaturen extreem hoog op.
Miljoenen Europeanen hebben momenteel af te rekenen met verzengende hitte. Van Spanje tot het Verenigd Koninkrijk worden temperaturen gemeten die tot noodwaarschuwingen leiden. Klimaatwetenschappers slaan alarm over de ‘stille moordenaar’ die hittegolven steeds vaker blijken te zijn. Dit meldt Anadolu Ajansı.
In delen van Zuid-Europa liep het kwik de voorbije dagen op tot boven 46 graden. In Catalonië kwamen twee mensen om bij een felle bosbrand. Twintigduizend anderen werden geëvacueerd. Spanje en het VK registreerden de warmste junimaand sinds het begin van de metingen.
De hittegolf reikt verder dan Europa
Niet alleen Europa kreunt onder de hitte. Vorige week kregen grote delen van de Verenigde Staten te maken met extreme temperaturen. In verschillende staten werden energiewaarschuwingen afgekondigd om stroomuitval te vermijden. Ook Japan beleefde een uitzonderlijke junimaand. Volgens het meteorologisch instituut van het land was het de warmste sinds het begin van de waarnemingen in 1898.
De sterfte door extreme hitte wordt vaak onderschat. Anders dan bij overstromingen of stormen zijn de gevolgen minder zichtbaar. De meeste slachtoffers zijn ouderen of mensen met onderliggende aandoeningen. Hitte wordt zelden als doodsoorzaak geregistreerd, waardoor de werkelijke impact moeilijk vast te stellen is. Voorlopige cijfers wijzen op honderden doden in Engeland, Wales en Spanje tijdens recente hittegolven.
Waarom Europa extra kwetsbaar is
Verschillende factoren maken Europa bijzonder gevoelig voor extreme hitte. Het continent warmt meer dan dubbel zo snel op als het mondiale gemiddelde. Dat komt deels door de nabijheid van de Noordpool, waar het zee-ijs razendsnel verdwijnt. Minder ijs betekent minder weerkaatsing van zonlicht, waardoor meer warmte wordt opgenomen door land en zee.
Daarnaast verergert de geografie van Europa het probleem. De overwegend landgebonden oppervlakte warmt sneller op dan gebieden met veel water. Verdrogende rivieren en meren zorgen bovendien voor minder natuurlijke verkoeling. Ook de verbeterde luchtkwaliteit speelt mee. Minder luchtvervuiling betekent meer directe zonnestraling, wat de opwarming versterkt.
Kwetsbare groepen lopen het meeste risico
Hoewel iedereen vatbaar is voor hittestress, lopen sommige groepen meer risico. Ouderen zijn het meest kwetsbaar. Bij temperaturen boven 35 graden verliest het lichaam zijn natuurlijke koelvermogen. Ventilatoren helpen dan nauwelijks nog, waarschuwen gezondheidsexperts.
Ook zwangere vrouwen lopen gevaar. Hitte kan het risico op complicaties tijdens de zwangerschap verhogen. Uitdroging, lage geboortegewichten en zelfs vroeggeboorte komen vaker voor bij extreme hitte.
In de zomer van 2022 stierven meer dan 61.000 mensen in Europa aan hittegerelateerde aandoeningen. De eerste ziekenhuisopnames van dit jaar zijn al gemeld. Deskundigen vrezen dat het dodental opnieuw hoog kan oplopen.
Snelle klimaatactie nodig
De cijfers zijn duidelijk: de klimaatcrisis verergert. Hittegolven worden frequenter, intenser en duren langer. Wat ooit uitzonderlijk was, dreigt nu het nieuwe normaal te worden.
Wetenschappers waarschuwen dat bij een opwarming van twee graden tot dertig procent van de planeet onleefbaar kan worden voor kwetsbare bevolkingsgroepen. Alleen een snelle daling van de uitstoot van broeikasgassen kan verdere escalatie voorkomen. (fc)