Maandagnamiddag maakte Eurocommissaris voor Nabuurschap en Uitbreiding Oliver Varhelyi bekend dat de Europese Unie alle ontwikkelingshulp voor Palestina on hold zette, als gevolg van het oplaaide conflict met Israël. Alleen, het besluit werd later op de dag al meteen teruggedraaid.

In het nieuws: Toch geen opschorting van de ontwikkelingshulp.

• “De schaal van terreur en brutaliteit tegen Israël en de bevolking is een keerpunt. Als de grootste donor van Palestina, beslist de EU om de volledige portefeuille aan ontwikkelingshulp, met een waarde van 691 miljoen euro, onder de loep te nemen”, zo kondigde Varhelyi gisteren aan op X. Alle betalingen zouden onmiddelijk stoppen, alle projecten worden nauw bekeken, en nieuwe voorstellen worden voorlopig niet behandeld.
• De verklaring van de Hongaar leidde tot spanning binnen de Europese Commissie. Janez Lenarčič, de Eurocommissaris voor Crisismanagement ging op datzelfde X lijnrecht in tegen zijn collega: “Het is cruciaal dat we de bevolking beschermen. Humanitaire hulp van de EU aan Palestina zal blijven doorgaan”.
• Nadien zette ook Josep Borrell, de Hoge Vertegenwoordiger van de EU voor Buitenlandbeleid en Veiligheid, Varhelyi in de hoek. Hij keerde diens besluit gisterenavond al deels terug. “Het onderzoek van de EU zal de beloofde betalingen niet stopzetten. De opschorting, die de volledige Palestijnse bevolking schaadt, zou de Europese belangen in de regio schaden en zou de terroristen enkel maar aanmoedigen”, zo schreef hij op X.

Rift in Europa

De essentie: De situatie legt een rift bloot binnen de Europese Commissie, en vooral tussen de posities van de lidstaten.

• Dinsdag zitten de Europese ministers van Buitenlandse Zaken samen om de situatie in en rond de Gazastrook te bespreken, en de opties voor Europa te overlopen. Dat Verhelyi daags voordien zo’n fors besluit neemt, en meteen wordt teruggefloten, zal dan ook een onderwerp worden op die vergadering.
• Varhelyi voert op zijn department een eerder streng beleid tegen Palestina. Zo blokkeerde hij eerder al een fonds om schoolboeken te betalen. De Sloveen Lenarčič is dan weer zeer pro-Palestina. Dat leidt vroeg of laat tot conflicten, zoals gisteren.
• Daarnaast is er ook de verhouding Europa-lidstaten: Varhelyi’s besluit zou niet zijn doorgesproken met de EU-lidstaten, wat hem forse kritiek oplevert. Onder meer de Luxemburgse minister van Buitenlandse Zaken, Jean Asselborn, vond Varhelyi’s beslissing niet de juiste. “Die beslissing is aan de lidstaten”, zo vertelde hij aan de Luxemburgse krant Wort.

Terwijl: Verschillende Europese landen zetten hun eigen steun aan Palestina wel al stop. België doet dat vooralsnog niet.

• België belooft in totaal 70 miljoen euro aan ontwikkelingshulp aan Palestina, verspreid over vijf jaar. Dat wordt voorlopig niet stopgezet, zo verkondigde minister van Ontwikkelingssamenwerking Caroline Gennez (Vooruit) gisteren op Radio 1. Zij benadrukte dat die steun gaat naar “de mensen die het nodig hebben”, niet direct naar de Palestijnse Autoriteit of Hamas.
• Andere landen zetten hun ontwikkelingssteun wel tijdelijk stop. Duitsland en Oostenrijk gaven maandag aan dat te zullen doen, voor Italië is het dan weer onbespreekbaar. De situatie is des te complexer omdat Palestina eigenlijk uit twee compleet aparte delen bestaat: de Gazastrook, waar de terreurorganisatie Hamas de plak zwaait, en de Westelijke Jordaanoever, waar het rivaliserende Fatah regeert.

(nd)