Key takeaways

• De Europese Commissie stelt voor om 140 miljard euro aan bevroren Russische tegoeden te gebruiken om Oekraïne te helpen.
• Daarbij zoekt het naar een manier om de weigering van Hongarije te omzeilen.
• De Commissie wil het besluitvormingsproces veranderen van unanieme goedkeuring naar besluitvorming met gekwalificeerde meerderheid onder de lidstaten.

De Europese Commissie onderzoekt een legale route om het verzet van Hongarije te omzeilen en 140 miljard euro aan bevroren Russische tegoeden te gebruiken voor Oekraïne.

Besluitvormingsproces

Hongarije, geleid door premier Viktor Orbán, heeft zich consequent verzet tegen sancties tegen Rusland. Dat vormt een obstakel voor het plan van de EU. Om dit obstakel te overwinnen, probeert de Commissie het besluitvormingsproces te verschuiven van unanieme goedkeuring naar stemming met gekwalificeerde meerderheid door de lidstaten.

Deze strategie is gebaseerd op een reeks conclusies van de Europese Raad die in december 2024 door alle leiders, waaronder Orbán, zijn goedgekeurd. In deze conclusies staat dat de tegoeden van Rusland bevroren moeten blijven totdat de vijandelijkheden zijn gestaakt en de oorlogsschade is vergoed. De Commissie stelt dat dit voldoende rechtsgrondslag biedt om het sanctieregime te wijzigen.

Mogelijke obstakels

Het zal echter niet gemakkelijk zijn om tot een algemene overeenkomst te komen. Andere landen met banden met Rusland, zoals Slowakije, zouden ook bedenkingen kunnen hebben. België, waar de bevroren tegoeden voornamelijk in handen zijn van de Euroclear-bank, heeft zijn bezorgdheid geuit over mogelijke juridische repercussies vanuit Moskou.

Om deze risico’s te beperken, zouden andere EU-landen kunnen voorstellen om de Euroclear-tegoeden die naar Oekraïne zijn gestuurd, te vervangen door gezamenlijk gegarandeerde schuldinstrumenten. Dat voorstel zal worden besproken op de komende top in Kopenhagen, en formele besluiten worden eind oktober verwacht, na overweging door de ministers van Financiën.

Politiek landschap

Duitsland, Spanje, Polen en de Baltische Staten behoren tot de belangrijkste voorstanders van het voorstel. Frankrijk en Italië zijn in het verleden terughoudend zijn geweest over het innovatieve gebruik van bevroren tegoeden.

De 140 miljard euro in kwestie bestaat grotendeels uit vervallende Russische staatsobligaties die voorheen door Euroclear zijn aangehouden. Eerdere pogingen om deze middelen te gebruiken, stuitten op sterke politieke tegenstand. De voorgestelde “herstellingslening” zou in verschillende tranches worden uitbetaald en zou worden gebruikt om de Europese defensiesamenwerking en de begrotingsbehoeften van Oekraïne te financieren.

Precedent

Hoewel de door de Commissie voorgestelde omweg bedoeld is om het risico te minimaliseren dat de fondsen aan Rusland worden teruggegeven, blijft een juridisch beroep door Hongarije een mogelijkheid. Sommige diplomaten vrezen dat het vertrouwen op verklaringen uit het verleden om politieke beslissingen te nemen een gevaarlijk precedent kan scheppen.

Volg Business AM ook op Google Nieuws

Wil je toegang tot alle artikelen, geniet tijdelijk van onze promo en abonneer je hier!