Oorlogsmisdaden en andere misdaden tegen de menselijkheid zijn mogelijk door alle partijen begaan in de bloedige burgeroorlog die Ethiopië al een jaar lang in zijn greep houdt, blijkt uit onderzoek van de VN.

Het VN-rapport komt op de dag nadat Ethiopië de noodtoestand heeft afgekondigd en twee dagen nadat Tigrayaanse rebellentroepen hadden verklaard dat zij naar de hoofdstad Addis Abeba zouden oprukken om de regering omver te werpen.

De landelijke regering heeft daarmee verregaande bevoegdheden om critici te arresteren, een avondklok op te leggen en de nieuwsmedia te beperken. Iedere volwassen burger kan ook opgeroepen worden door het leger, zei de minister van Justitie op een persconferentie.

Massamoord

Het rapport concentreert zich rond de rebellenprovincie Tigray en bevat een reeks getuigenissen over moordpartijen, martelingen en seksueel geweld in een oorlog die bijna een jaar geleden begon.

De VN-commissaris voor Mensenrechten Michelle Bachelet zei dat er “redelijke gronden zijn om aan te nemen” dat “alle partijen in het Tigray-conflict zich schuldig hebben gemaakt aan schendingen van de internationale mensenrechten, het humanitaire recht en het vluchtelingenrecht. Sommige daarvan kunnen neerkomen op oorlogsmisdaden en misdaden tegen de menselijkheid”.

Bachelet voegde toe dat “het merendeel van de schendingen” die tussen november 2020 en juni 2021 zijn gedocumenteerd, lijken te zijn begaan door Ethiopische strijdkrachten en hun Eritrese bondgenoten toen zij Tigray aanvielen en bezetten.

In het onderzoek wordt melding gemaakt van een massamoord op “meer dan 100 burgers” in Axum in Tigray door Eritrese troepen op 28 november 2020. De slachtoffers waren “voornamelijk jonge mannen”, maar een getuige vertelde het gezamenlijke onderzoeksteam dat ook anderen het doelwit waren.

“Ernstige bedenkingen”

Sinds de Tigrayanen een succesvol tegenoffensief hebben gevoerd dat de Ethiopische hoofdstad bedreigde, zouden er ook “een toenemend aantal beschuldigingen van mensenrechtenschendingen door Tigrayse troepen” zijn.

Het keerpunt kwam deze zomer, toen de rebellen het Ethiopische regeringsleger uit Tigray wisten te verdrijven en daarbij duizenden militairen gevangen namen. Intussen heeft de Tigray Defence Force Tigray vrijwel volledig in handen en bovendien de krachten gebundeld met andere rebellengroepen in het land.

De premier van Ethiopië, Abiy Ahmed, zei dat hij het rapport aanvaardde, maar had enkele “ernstige bedenkingen”. Hij zei dat een civiel-militaire taskforce zou worden opgericht om alle aantijgingen in het rapport te onderzoeken. Eerder heeft Ethiopië ook gezegd dat enkele individuele soldaten terechtstonden wegens verkrachting en moord. (mah)