De ministers van defensie van vijfentwintig lidstaten van de Europese Unie hebben een overeenstemming bereikt voor de oprichting van de Joint European Intelligence School (Jeis). Daarnaast werden, als onderdeel van het Europese militaire pact, nog eens zestien andere nieuwe projecten geselecteerd. De initiatieven maken deel uit van de Permanent Structured Cooperation (Pesco). De nieuwe projecten omvatten onder meer de ondersteuning van elektronische oorlogsvoering en de ontwikkeling van militaire drones.

Denemarken, Malta en Groot-Brittannië nemen niet aan het gemeenschappelijke Europese militaire initiatief deel.

Concurrentie

“De oprichting van een gezamenlijke Europese spionageschool zou een grote stap voorwaarts kunnen betekenen voor de Europese inlichtingendiensten,” aldus beweert Philip Kaleta, analist bij Politico.eu. “Tot voor kort werd een versterking van de Europese spionage-samenwerking door Groot-Brittannië grotendeels geblokkeerd.”

“Daar werd de Europese spionagedienst immers bestempeld als een ongewenste concurrentie voor het samenwerkingsverband Five Eyes, waarin de spionagediensten uit de Verenigde Staten, Australië, Canada, Nieuw-Zeeland en Groot-Brittannië de krachten bundelen. Door de naderende brexit staat Groot-Brittannië echter niet langer in de weg.”

De Europese spionageschool zou worden geleid door Griekenland, dat daarbij de ondersteuning zou krijgen van Cyprus. De Jeis zou samenwerken met de Noord-Atlantische Verdrags Organisatie (Navo) en de veiligheidsdiensten van de individuele lidstaten van de Europese Unie. Het hoofdkwartier zou in Cyprus worden gevestigd. Verdere details over de organisatie van de school en de inhoud van de training moeten later nog worden meegedeeld.

Rusland

“Er zullen echter vragen worden gesteld over het voorstel om de academie door Griekenland en Cyprus te laten leiden,” aldus Kaleta. “Het project zou daardoor in handen komen van twee Europese landen met de nauwste banden met Rusland.”

Een aantal prominente lidstaten van de Europese Unie, waaronder Frankrijk en Duitsland, pleiten al langer voor een betere integratie van defensie en veiligheid in de regio. Het idee wordt sterk ondersteund door de Franse president Emmanuel Macron en de Duitse bondskanselier Angela Merkel.

Macron benadrukt dat Europa zichzelf moet beschermen tegen een mogelijke bedreiging uit China of Rusland of zelfs de Verenigde Staten. “We kunnen de Europeanen niet beschermen, tenzij we over een echt Europees leger kunnen beschikken,” betoogde de Franse president eerder al.

Het idee van een Europees defensiebeleid heeft gedurende decennia slechts een sluimerend bestaan gekend, maar de stemming veranderde vier jaar geleden, toen de Krim door Rusland werd geannexeerd. De brexit en de verkiezing van Donald Trump tot president van de Verenigde Staten hebben het concept van een geïntegreerde Europese militaire macht verder doen rijpen.

Volgens Politico wordt het echter een grote uitdaging om de voorgestelde projecten in realiteit te kunnen omzetten.