Opvallend: gisteren geen uitzending van de Zevende Dag, wegens een syndicale actie. Een beetje vreemd, omdat de stakingsaanzegging waaronder die actie viel, al in het voorjaar was gedaan. Maar de vakbonden wilden vooral hun punt maken over de Vlaamse begroting, die in de uitzending zou besproken worden: ze zijn immers boos omdat de Vlaamse overheid de VRT niet de nodige indexaties geeft.

En omdat Jan Jambon (N-VA), de minister-president, maar ook Benjamin Dalle (cd&v) de minister van Media, zouden komen, ging het blok erop. Veelzeggend over de sfeer.

Want net zo goed plannen de vakbonden acties bij het spoor: ook daar eisen ze garanties over de financiering van de NMBS. Woensdag zou er gestaakt worden, 24 uur lang. Meteen ook weer een forse test voor de minimum-dienstverlening.

En ook op de luchthaven van Charleroi was er dit weekend een spontane staking: om maar te zeggen dat het ongenoegen overal zeer groot is en de actiebereidheid navenant.

Lastig, want tegelijk zeggen alle politici van Vivaldi in koor “dat de koopkracht zeer goed beschermd wordt door de automatische indexering van de lonen”. Maar daar waarschuwen de werkgevers al veel langer dat er een huizenhoog probleem op ons afkomt: de concurrentiekracht met de buurlanden neemt enorm af, want de lonen stijgen veel sneller in België, dat quasi als enige in Europa zo’n systeem heeft.

Het kleine Luxemburg kan als voorbeeld dienen: daar heeft men de index uiteindelijk hervormd, en een rem ingebouwd in die korf op de energieprijzen. Daardoor stijgt de index trager, wat het probleem van concurrentiekracht wegvlakt.

De gouverneur van de Nationale Bank, de liberaal Pierre Wunsch, waarschuwt ondertussen luid voor de index, die volgens hem onhoudbaar is. Zelf weigert Wunsch overigens om naar de Kamer te komen, om daar tekst en uitleg te geven bij de eigen dramatische koersval van zijn Nationale Bank.

Maar in De Standaard haalde hij zaterdag dus scherp uit: volgens hem is “de omvang van de energiecrisis groter dan de olieschok”, van de jaren ’70, zo stelde hij. “We moeten af van het idee dat de overheid alles kan oplossen. Het geld is op.”

Daarbij dus ook de boodschap aan de Wetstraat: begin over die index te praten. Maar op de kern, die dit weekend dus bijeenzat, was er bijzonder weinig animo daarvoor. Wat wel op tafel lag: het voorstel van de MR om de lonen netto te indexeren, maar de overheid geen index te geven, en de werkgeversbijdrage dus tijdelijk op te schorten.

De index is hoe dan ook een dossier dat ongenadig de links-rechts tegenstellingen binnen Vivaldi helemaal zou blootleggen. De pacificatie in het dossier bestaat erin dat niet meer over de loonnormwet aangevallen wordt vanuit de PS, en dat de liberalen daarop zwijgen over de index.

Maar ook in andere dossier komen de tegenstellingen onvermijdelijk boven. Zo botste de ploeg dit weekend hard over een eerste reeks van meer dan 200 voorstellen, om toch maar besparingen te vinden in de richting van 4 miljard. De liberalen dringen daarop aan. De PS vindt dat eigenlijk fundamenteel niet nodig. Maar ook de groenen haalde dit weekend heel hard uit, toen er voorstellen over tijdskrediet en ouderschapsverlof op tafel kwamen.

Die besparingen waren eigenlijk wel al voorzien: 50 miljoen in 2023 en 100 miljoen in 2024 bij de Rijksdienst voor Arbeidsvoorziening (RVA), de dienst die de loopbaanonderbrekingen en dergelijke financiert. De cijfers waren in 2020 al afgesproken, maar moesten nu concreet gemaakt worden.

Daarbij zou het aantal maanden dat je tijdskrediet kan nemen inkorten, zouden de premies tien procent verlagen, en de leeftijd van de kinderen tot wanneer je verlof kan nemen verlagen.

Meteen stelden PS en ook Groen expliciet een veto: dit is voor die laatsten hun ‘core’, het recht om loopbaanonderbreking te nemen, via allerlei stelsels. Bij de PS speelt meer gewoon het principe: het is niet het moment, nu volop in de crisis, om echt budgettair te gaan besparen. Vooral dat laatste belooft het bijzonder moeilijk te maken, voor Vivaldi, in de komende dagen.