In het nieuws. Soros noemt de huidige” polycrisis” – een term die hij ontleent aan Adam Tooze, een economische historicus aan de Columbia University -: een combinatie van drie elementen of gebeurtenissen. “We leven in onrustige tijden. Er gebeurt te veel te snel. Mensen zijn in de war.”

1. Artificiële Intelligentie (AI)

Artificiële of kunstmatige Intelligentie is volgens Soros zonder meer de belangrijkste van de drie oorzaken.

• De introductie van geavanceerde AI-systemen, zoals ChatGPT, heeft enorme impact gehad. Hoewel AI veel mogelijkheden biedt, heeft het ook potentiële risico’s. Denk aan de opkomst van volledig autonome wapensystemen en de potentiële bedreiging voor open samenlevingen.
  • De snelle ontwikkeling van AI heeft het potentieel om “controle-instrumenten” te produceren. Dat is gunstig voor gesloten samenlevingen (waar het individu het belang van de heersers dient), maar vormt een bedreiging voor open samenlevingen (waar de staat de vrijheid van het individu dient).

2. Klimaatverandering

Mensen worden geconfronteerd met de moeilijke keuze tussen enerzijds het beperken van de uitstoot van broeikasgassen en anderzijds het comfort waaraan ze gewend zijn geraakt.

• In Duitsland en Nederland zijn boeren fel gekant tegen het reguleren van stikstofemissies. Omdat deze regelgeving hen ervan weerhoudt om koeien te houden. Ze hebben zich gemobiliseerd, verkiezingen gewonnen en de Europese Unie op haar grondvesten doen daveren.

• Huidige klimaatbeleidsmaatregelen kunnen leiden tot een temperatuurstijging van 2,5°C tot 2,7°C tegen 2100, met verwoestende gevolgen voor de biodiversiteit.

3. De oorlog in Oekraïne

Deze militaire actie heeft grote gevolgen gehad, waaronder de verstoring van voedselvoorziening en geopolitieke verschuivingen.

• De weerstand van het Oekraïense leger, met steun van de VS en Europa, heeft de invasie kunnen keren.
• Als de Russische agressor wordt verslagen, kan dit de spanningen tussen de VS en China verminderen. Mogelijk kan dat wereldleiders meer ruimte bieden om zich te richten op de strijd tegen klimaatverandering.

Soros’ conclusie: “Een Russische nederlaag in Oekraïne en een afname van de spanningen tussen China en Amerika kunnen ruimte creëren voor wereldleiders om zich te richten op de strijd tegen klimaatverandering, die onze beschaving bedreigt. Maar er is slechts een smal en kronkelig pad dat naar dit resultaat leidt. Daarom is de vraag of democratie de polycrisis kan overleven terecht.”