Het onderhandelingsduo van premier Alexander De Croo (Open Vld) en Tinne Van der Straeten (Groen) staat niet ver meer van een deal met de Franse energiereus Engie rond de Belgische kerncentrales. “Nog niet zo lang geleden waren die er vast overtuigd dat ze de kerncentrales niet meer open wilden, het paste niet in hun strategie. Maar ze zijn eindelijk helemaal gedraaid. Ook in Parijs wil men nu verder”, licht een insider toe over de onderhandelingen. De nieuwe taks op overwinsten, waar België meer gaat belasten dan het Europese kader, en die Engie voor zo’n 2 miljard zal treffen, lijkt daarbij geen issue: “Ze gaan hoe dan ook procederen”, klinkt het laconiek bij de regering. Want interessanter, ook voor Engie: de deur staat wagenwijd open om meer dan twee kerncentrales open te houden. “Dat hebben we echt geforceerd”, klinkt bij de liberalen, die verwijzen naar de notificaties van het begrotingsconclaaf. De vraag wordt gesteld aan netbeheerder Elia en waakhond FANC over de bevoorradingszekerheid, en dus het openhouden van meer dan twee centrales: het uitvallen van een hele reeks kerncentrales in Frankrijk leidt ertoe dat België meer nucleaire capaciteit nodig zal hebben, zo is in regeringskringen te horen.

In het nieuws: Geen twee, maar vier kerncentrales behouden?

De details: In de late uurtjes van de onderhandelingen forceert men de hand van de groenen.

• “We gaan zonder taboes naar alle opties kijken, om de bevoorrading te verzekeren. Dat kan zowel door de capaciteit van hernieuwbare energie als kernenergie te verhogen”, zo lichtte premier Alexander De Croo (Open Vld) toe, op de gebruikelijke persconferentie van de regering, na afloop van het begrotingsconclaaf.
• Het nieuws verdronk wat in het geheel van de begrotingscijfers en een hele resem andere maatregelen, maar één man had het alvast zeer goed opgemerkt: Georges-Louis Bouchez (MR), die al heel de regeerperiode lang een persoonlijke kruistocht voert, tegen zowat al z’n coalitiepartners in op een bepaald moment, om toch maar nucleaire energie te behouden in België. Daarbij leek hij tot eind 2021 nog in te zetten op gewoon twee centrales, maar sinds de energiecrisis, mikte hij openlijk op meer.
• “Een enorme vooruitgang is dat er is aanvaard om mogelijk meer dan twee kernreactoren open te houden, aangezien de regering eindelijk erkent dat er een bevoorradingsrisico is in ‘25-‘26. We kunnen op bijkomende kernenergie terugvallen om dat extra risico in te dijken”, zo kraaide Bouchez triomf, nadat de premier in de Kamer zijn State of the Union gaf.
• Zout in de wonde van de groenen. Want ook bij Open Vld, die het niet openlijk deed, werd de beslissing gevierd als een “heel significante doorbraak, die we er toch maar door geduwd hebben.”
• “Kijk de notificaties van de vergadering maar na: het staat er heel duidelijk in”, zo knipoogt een hoge blauwe bron binnen Vivaldi. Premier De Croo legde het dossier in de vroege uurtjes van dinsdagmorgen op tafel, midden in de uitputtende marathon van de begrotingsonderhandelingen, die uiteindelijk 26 uur aan één stuk zou duren.
• “We willen deze keer geen rommelige toestanden meer, zoals heel het gedoe rond Doel 3, en de krampachtige poging van collega Annelies Verlinden (cd&v) om daarbij nog iets uit de brand te slepen”, zo is bij een regeringslid te horen. “En dus gaan we het nu netjes doen: met een vraag aan Elia, de netbeheerder, en aan de waakhond van de FANC, en de regulator van de CREG. Maar het is duidelijk dat de bevoorrading echt verzekerd moet zijn.”
• “Natuurlijk is dit heel lastig voor de groenen, maar het is nodig. Bij de Franse kerncentrales zijn er de laatste tijd toch echt wat gaten gevallen. Het gaat dus nog spannend worden, als we niet opletten”, zo stelt een andere hoge bron.
• Op Radio 1 kon Petra De Sutter, de vicepremier van Groen, niet anders dan erkennen dat het akkoord inderdaad gemaakt is, en dat er dus meerdere kerncentrales kunnen openblijven. “Wat besproken is, is dat we geen enkel risico mogen nemen met de bevoorrading en de premier zal met Tinne (Van der Straeten, red.) de analyse gaan vragen aan Elia en de CREG, om het gesprek aan te gaan en te zien of er een probleem is in de komende jaren. En we sluiten geen enkele methode uit. Wij zijn zeker dat er andere methodes zijn, maar als het moet gaan we het doen, binnen bepaalde krijtlijnen“, zo stelde ze.

De essentie: De strategie in Parijs is veranderd.

• Zeker bij Tinne Van der Straeten (Groen), de minister van Energie, komt de beslissing van de regering toch bepaald ongemakkelijk: twee jaar lang verzekerde zij bij hoog en laag dat haar CRM-mechanisme ervoor zou zorgen dat alle kerncentrales dicht konden, en de bevoorrading verzekerd zou zijn. Maar in de plaats kwamen gascentrales, in de plannen van Van der Straeten. En die zijn vandaag problematischer dan ooit, omwille van de hoge prijzen, en ook strategischer: afhankelijkheid van Rusland of andere eerder onstabiele leveranciers. Het wordt dus bijzonder moeilijk om die gascentrales straks te blijven opnemen in allerlei plannen om de bevoorrading te verzekeren. Te meer omdat ze vergund krijgen, zeker via de Vlaamse regering, ook problematisch bleek.
• Maar veel fundamenteler, tot nu toe hadden de groenen altijd een stille maar zeer krachtige bondgenoot om het Belgische nucleaire park te sluiten: uitbater Engie zelf. Die Franse reus, een resultaat van allerlei fusies van nutsbedrijven uit Frankrijk, het Verenigd Koninkrijk en een stukje België, zette helemaal niet meer in op kernenergie. Integendeel: de zeven Belgische kerncentrales waren een vervelende anomalie in de algemene bedrijfsstrategie, en moesten dus dicht. Zeker omdat men in Parijs de Belgische beleidsmakers als een “onbetrouwbare partner” zag.
• Telkens opnieuw hielp die houding van Engie in Parijs, en Engie-Electrabel in België de groenen enorm: in de Kamer en in de televisiestudio’s kwam meermaals de Belgische CEO Thierry Saegeman met heel veel overtuiging vertellen dat “het voorbij was”, en dat de sluiting van alle centrales onafwendbaar was.
• Dat blijken nu praatjes voor de vaak, of liever voor de zetbazen in Parijs geweest. “Het klopt dat tot voor kort men bij Engie eigenlijk echt niet wilde weten van het openhouden van die centrales. Maar die houding is veranderd. Engie is eindelijk gedraaid, en ziet nu toch graten in het langer openhouden”, zo is in kringen rond de premier te horen. Meteen zijn Groen en Ecolo dus hun stille partner kwijt.
• En meer: bij Engie is er nu duidelijk ook een belang om, indien hun nucleaire park dan toch verder verlengd wordt, zoveel mogelijk centrales open te houden. “De dynamiek zou dus wel sneller kunnen keren dan men had kunnen denken”, zo zegt een regeringsbron.
• Overigens maakt men zich sterk in Vivaldi-kringen dat het dossier van de nucleaire verlenging helemaal los staat van de nieuwste taks op overwinsten, die Engie zwaar zal treffen. “Ze bekijken dat allemaal dossier per dossier, niet als geheel.”
• Daarbij rekent men er in regeringskringen openlijk op dat er juridische procedures komen. De federale regering besliste immers om verder te gaan dan het Europees kader, met die nieuwe taks op overwinsten. De groenen legden een taks op tafel die 4,7 miljard moest opbrengen. Uiteindelijk werd het, onder meer onder druk van cd&v, ‘maar’ 3 miljard: men wilde toch niet te veel afwijken van wat Europa had geschetst, en zich net indekken tegen juridische procedures.
• “Je gaat betwistingen hebben, dat is normaal hé. Dat is een sector waar miljarden verdiend worden, die kunnen wel meer dan één advocaat betalen“, zo stelde vicepremier Frank Vandenbroucke (Vooruit) daarover eerder laconiek, gisteren in Terzake.

Hoe de State of the Union verliep: Een vermoeide premier worstelde toch een tikje met zijn tekst. Poetin en diens nationalisme waren het hoofdthema.

• Was het nu drie miljoen, of drie miljard? Een lapsus dus: want toen de premier het maar had over “drie miljoen aan energiemaatregelen”, ontstond er geroezemoes, en corrigeerde die zichzelf.
• Maar het was tekenend voor De Croo, die er een nacht zonder slaap had opzitten, en al z’n energie moest bijeenharken, om toch maar met de nodige panache en verbale punch zijn speech te brengen. Nog een paar versprekingen zouden volgen.
• “Op moeilijke momenten maakt karakter het verschil“, zo leek de premier naar z’n eigen prestatie te verwijzen, op moment van uitputting. Maar de metafoor ging over het land, waar hij een opvallend optimistische toon over hanteerde: “Wat is het karakter van ons land dat binnen enkele jaren haar tweehonderdste verjaardag viert? Waar ligt onze kracht? We zijn één van de meest open economieën van de wereld.”
• De toon was gezet, voor een crisis-speech, die toch hoop moest bieden. “We laten niemand achter”, was een beetje de slogan, waarbij De Croo zich als redder in crisistijden opwierp: “de mensen beschermen”, was de rode draad. Daarbij citeerde hij zowaar de Amerikaanse president Ronald Reagan: “A government’s first duty is to protect the people, not run their lives.” Niet meteen een man die veel enthousiasme losmaakt op de PS-banken, zo was toch te merken.
• De Croo borduurde ook voort op het thema dat hij aan de UGent besprak, bij het openingscollege van Carl Devos, maar deze keer dan doorspekt met verwijzingen naar de Russische oorlog in Oost-Europa: “De waanzin van Poetin dwingt álle vrije democraten tot een duidelijke keuze. De keuze tussen barbarij of beschaving, tussen het eigen gelijk of samenwerken, tussen mekaar laten vallen of beschermen, tussen ons afsluiten of openstaan. Deze regering maakt de keuze: ons land omarmt openheid“, zo stelde hij nog eens, waarbij hij ook de “kracht van België als open economie, met sterke, weerbare en onafhankelijke burgers” onderlijnde.
• En onvermijdelijk daarbij toch de tegenstelling tussen “mensen die willen samenwerken”, en “mensen die willen afbreken”, een tweedeling tussen Vivaldi en de oppositie, die hij niet uitsprak, maar die voelbaar was. Zo haalde hij uit naar de “geslotenheid, van het gesloten nationalisme, gebouwd op zuiverheid en uitsluiting dat verdeelt in plaats van verbindt”, al was dat in opbouw naar een felle veroordeling van Rusland en diens oorlogszuchtige baas Poetin, “een onversneden fascist“. Dat leverde meteen een applausmoment op. Eerder had hij ook al verklaard “dat Oekraïne de oorlog moet winnen en zal winnen”, wat zelfs applaus van bij N-VA opleverde.
• Toen de premier het over de begrotingscijfers had, speelde hij in op de verwachte kritiek: “Ik hoor de kritiek op die begrotingsimpact. En ik deel de bezorgdheid van velen. Maar dan blijft mijn vraag: wat hadden we dàn moeten doen?” “Hervormen”, klonk prompt vanop de banken van de N-VA, waarop de premier onverstoorbaar doorging.

De sfeer in ‘Team Vivaldi’: Geen pannenkoeken, wel churros dit jaar.

• De ene vicepremier overleefde op gemberthee, de ander op koffie. Slechts één iemand ging blijkbaar effectief even slapen, staatssecretaris van Begroting Eva De Bleeker (Open Vld). En dit jaar liet men geen pannenkoeken aanrukken, zoals bij de vorige marathon, maar wel churros, een Spaans/Mexicaanse soort donut, een gefrituurde deegstengel en geen rondje dus, besprenkelend met kristalsuiker. “Niet meteen het kopje thee van gezondheidsfreak Frank Vandenbroucke”, zo stelde een onderhandelaar lachend.
• Want het viel op: vermoeidheid overmande haast iedereen, toen de federale ploeg in de namiddag haar traditionele persconferentie gaf, in de ‘bunker’, de perszaal van de Zestien. “Moet ik ook iets zingen?”, vroeg De Croo lachend, toen men hem net voor de start vroeg het geluid even te testen. Pierre-Yves Dermagne (PS) kwam net toe, en struikelde over de trapjes: zoals gezegd, oververmoeid.
• De premier zelf kreeg het overigens zwaar tijdens de tussenkomst van Vandenbroucke, zoals steeds behoorlijk uitgesponnen, tijdens het perspraatje: zijn ogen vielen zichtbaar dicht van het slaapgebrek. Een sms’je van Vincent Van Quickenborne (Open Vld) redde de premier, die prompt weer wat meer rechtop ging zitten.
• Tegelijk regende het felicitaties aan elkaar:
  • “U kan het niet zien aan mij, omdat ik zo vermoeid ben, maar ik ben zeer tevreden met een goed akkoord, belastingen die rechtvaardiger verdeeld zullen worden, en helpen om energiefacturen te betalen”, zo stelde De Sutter.
  • “We beschermen met dit akkoord de basis, onze welvaart“, zo pochte Vandenbroucke.
  • “Het zijn moeilijke tijden, die leiden soms tot moeilijke discussies. Maar ik wil de collega’s bedanken voor hun daadkracht en hun geduld“, was er Vincent Van Peteghem (cd&v).
  • “Deze regering heeft de euvele moed gehad om taboes aan te pakken”, zo deed Van Quickenborne er nog een laag bovenop, in zijn gekende voluntaristische stijl.
• Zeer opvallend: de premier zelf verwees bij zijn tussenkomst eerst fijntjes naar de sociale rust, die hij min of meer in stand kan houden. “Sommigen zagen al het einde van de regering in het dossier van de index en loonnormwet. Maar ik merk op dat wij als ploeg een brief gestuurd hebben naar de sociale partners, waarin we stellen dat de indexering wordt gerespecteerd, maar ook de wet van ’96 (die de loonnormen regelt, red.) en de welvaartsenveloppe. Dat blijft overeind.”
• Vivaldi als gewapende vrede dus, waarbij links en rechts elkaar in stand houden door wederzijds niets te doen. Het tekende ook de begrotingsgesprekken, waarbij de PS twee keer fors op de rem ging, over de ambtenarenpensioenen en het krantencontract van bpost, en vervolgens ook trofeeën verloor, met de effectentaks op kop.
• Gevraagd of de voorbereiding van de premier “adequaat was”, kwam er een bulderlach bij alvast één vicepremier: de onvrede over de chaotische en bij momenten erg brutale manier van werken van de premier is bij een paar coalitiepartners zichtbaar blijven hangen.
• “Twee momenten hebben de zaak in een plooi gelegd: eerst de weigering van de PS, maandagavond al, om de pensioenen van de ambtenaren los te maken van de loonstijgingen van de ambtenaren. Dat deed plots andere zaken wegvallen. En vervolgens de discussie over bpost. Alweer een blokkering, die weer uren duurde, maar waarbij de PS toch uiteindelijk toch maar geplooid is“, zo blikt een blauwe deelnemer terug. Zeker de overwinning om eindelijk dat krantencontract te kunnen trimmen, al jaren een doorn in het oog van Open Vld, smaakte daar zoet.
• Bij de PS ziet men het anders. Daar was prioriteit nummer één om de gezinnen te helpen bij de energiecrisis: “Die 3,2 miljard steun is binnen”. Plus: “We hebben een hele stevige operatie schadebeperking goed afgerond: de pensioenen voor de ambtenaren zijn gered, het krantencontract is voor twee derde gered en voor vijf jaar verlengd, én een besparing van 70 miljoen op de OCMW’s is van de baan”.
• En dan zijn er nieuwe taksen, die de PS gelukkig maken: “De ‘brede schouders’ zijn niet min: naast de overwinsten is er de bankentaks, de notionele interestaftrek die verminderd én het fiscale voordeel op een tweede woning die verdwijnt.”
• Dat laatste was overigens, volgens alle betrokkenen, het laatste struikelblok in de marathon: de MR bleef zich hardnekkig verzetten tegen het offeren van dat voordeel, dat nochtans maar 7 miljoen euro zou opleveren in het eerste jaar. “Maar op termijn levert het wel 100 miljoen op”, zo licht een vicepremier toe. “David Clarinval (MR) stond helemaal alleen, en kon niet blijven weigeren. Het was letterlijk kwart voor twaalf. ‘Nu is het goed geweest’, heeft de premier gezegd, en Clarinval moest toegeven”, zo zegt een aanwezige. Zijn voorzitter Bouchez bleef op Twitter die toegeving betwisten, maar op de persconferentie werd de maatregel netjes herhaald, met Clarinval in de zaal aanwezig. Die zweeg zedig.
• Conclusie blijft wel, tussen al de vermoeidheid, dat het geen ’teamplay’ was, dat “kampioenschappen wint”: de fameuze quote van Michael Jordan, die De Croo bij z’n aantreden deed, achtervolgt hem steeds meer. Want was er echt een ploeggeest, dan had men voor elkaar geslikt, en elkaar echt zaken gegund, waardoor de begrotingskoek zelf vergroot zou zijn voor iedereen. Maar met onder meer een PS en MR op permanent oorlogspad, is daar geen sprake van.

Vandaag in de Kamer: Drie partijen maken zich op om de zaak te fileren: de oppositie van N-VA, Vlaams Belang en PVDA. Het belooft.

• Het was N-VA-voorzitter Bart De Wever, die vanmorgen in De Ochtend op Radio 1 hard uithaalde naar Vivaldi: “Volgens de nieuwste prognoses van het IMF is België de slechtste leerling van heel de klas. Als er nu nog iets fout gaat, keren de financiële markten zich tegen ons. De federale begrotingsinspanning bestaat enkel op papier, niet in de realiteit.“
• Ook Barbara Pas, fractieleider voor Vlaams Belang in de Kamer, had weinig goeds te zeggen over de begrotingsplannen van de regering: “Wat mij tegen de borst stoot is dat men bespaart op de eigen mensen, in plaats van daar te besparen waar het moet. De heilige huisjes waar men niet aan durft komen. Dan denk ik aan het politiek systeem, de transfers die nooit genoemd mogen worden en vooral aan de migratiefactuur”, zo liet de politica optekenen bij Villa Politica.
• “Ik had een prijsblokkering verwacht”, klonk het dan weer bij PVDA-PTB-voorzitter Raoul Hedebouw. “België had beslissingen kunnen nemen vandaag. Een prijsblokkering zat er in, men durft gewoon niet tegen de markt in te gaan. Het is trouwens geen toeval dat De Croo Ronald Reagan citeerde, de politiek leider die het ultra-neoliberalisme heeft toegepast.”

Achter de schermen: Lobbying van de grote mediabazen en de banken.

• Het krantencontract van bpost, goed voor wel 175 miljoen euro per jaar, boeit de papieren pers maar heel matig: in verschillende reconstructies van het begrotingsoverleg verdwijnt vreemd genoeg het feit dat het urenlang stil lag, over die discussie. Bizar, in combinatie met vlijmscherpe commentaren in diezelfde kranten dat Vivaldi haar cijfers niet structureel op orde krijgt: geld bij zichzelf halen is uiteraard altijd een moeilijke oefening. Erover berichten blijkbaar evenzeer.
• Wie nochtans wél wakker lagen van het nieuws, letterlijk, waren de grote mediabedrijven zelf. “Het was onwaarschijnlijk hoeveel druk er ontwikkeld is, van zodra uitlekte dat de discussie over het bpost-contract op tafel lag. Niet uit de top van het postbedrijf zelf hè, maar van de grote uitgevers van dit land“, zo zegt een betrokken minister. Namen als Mediahuis vallen uitdrukkelijk.
• “Het was echt onwaarschijnlijk, zowel van die mediasector als van de bankensector. Daarbij schuwt men de rechtstreekse berichtjes echt niet”, zo is bij een andere deelnemer te horen.
• Dat Franstalige uitgeverijen argumenteren al jaren dat, als die subsidie verdwijnt, ze zouden “omvallen”, en “de democratie in gevaar komt“. Dat discours overtuigden jarenlang de MR, maar met Bouchez, die lak heeft aan de klassieke media, kwam er een andere wind: die zit meer op de lijn van Open Vld, die hevig tegenstander zijn van de subsidie, al jaren.
• Dat Dermagne zich, uiteindelijk als enige, zo verzette om de 175 miljoen euro subsidies gewoon te schrappen, heeft dan weer alles te maken met de vakbonden bij bpost: die zijn als de dood dat de maatregel weghalen, zo’n 2.000 banen bij de postreus zou doen sneuvelen. De liberalen bleven ’s nachts herhalen dat die jobs misschien bij bpost zouden verdwijnen, maar niet in het geheel: “Mensen gaan hun krant willen blijven krijgen, en iemand zal het moeten doen”, maar dat argument weigerde Dermagne.
• “Het is uiteindelijk De Sutter geweest, die nochtans als voogdijminister bpost onder haar heeft, die het heel correct speelde, en uiteindelijk mee het compromis maakte. Maar de PS stond echt alleen, omdat iedereen beseft dat het niet meer van deze tijd is”, zo vat een betrokkene samen. “Voor cd&v was het van belang dat voor een aantal van ‘hun’ krantjes, zoals Kerk & Leven, garanties zouden krijgen dat ze verder subsidies kregen.”
• Er moet nu een nieuwe aanbesteding uitgeschreven worden voor dergelijk distributiecontract. Daarbij zal er vermoedelijk gefocust worden op een aantal specifieke vzw’s en de zogenaamde “witte zones”, zones met lage bevolkingsdichtheid, waar de kost om kranten te bussen hoger ligt.

En nu? Wat met de fiscale hervorming?

• Heel opvallend: in de tekst van de premier in de Kamer, werd de komende fiscale hervorming maar heel kort aangeraakt, in het Frans dan nog, hoewel het net het paradepaardje van cd&v moest zijn. Terwijl de schijnwerpers stonden op de eerste minister, was dus lang niet duidelijk wat nu precies uit de bus kwam voor het groot project van Van Peteghem en co.
• Op de persconferentie probeerde de cd&v-vicepremier zo duidelijk mogelijk te zijn: “We gaan een eerste stap naar een brede fiscale hervorming zetten. Mensen mogen die lastenverlaging deze legislatuur nog verwachten, tegen 1 december zal ik een ontwerp naar de regering brengen. Op structurele manier gaan we de koopkracht van de mensen ondersteunen.”
• Over de grootorde van die lastenverlaging, is toch nog wat onduidelijkheid. Bij de liberalen spreekt men van een lastenverlaging “die minstens van de orde moet zijn van wat we nu aan de bedrijven gegeven hebben, zo’n 1 miljard dus“. Maar bij cd&v zelf mikt men op een veel groter bedrag, in de orde van wat Van Peteghem vorige vrijdagnacht op tafel legde, en waarbij elke werkende Belg zo’n 1.400 euro netto meer zou gaan verdienen.
• Het eeuwige knelpunt daarbij: is het nu een taxshift, of taxcut? “Want daarover zal het uiteraard gaan: wat gaan we in de plaats doen aan nieuwe taksen, om de mensen die lastenverlaging te geven? Die discussie komt steeds maar terug, en is alvast in het hoofd van de MR niet beslecht.”
• In kringen rond de premier was te horen dat het dossier “anders had kunnen lopen”. “De premier is in de zomer al Van Peteghem gaan zien, en heeft hem toen voorgesteld om samen een concept uit te werken. Dat heeft die steeds geweigerd. De vraag is hem gesteld om, twee weekends geleden, met een voorstel te komen. Weer weigerde hij. Om dan plots, nadat de premier vrijdag terugkeerde uit Praag, met een nota van zeven pagina’s te komen, die 6 miljard verlagingen bevatte, en terugverdieneffecten en dergelijk. Dat was niet ernstig.”
• Dat cd&v bovendien schermde met steun van de MR, in dit dossier, wordt bij de andere Vivaldi-partijen ronduit als “lachwekkend” omschreven: “Op die hele lijst van Van Peteghem, aan voorstellen van compensatie, dus nieuwe lastenverhogingen of bijkomende taksen, stond niet één idee waar Bouchez mee akkoord zou gaan. Niet één. Het is niet omdat beide jonge voorzitters eens bellen, dat je zoiets oplost hé. Dat Sammy Mahdi plots z’n discours omgooide en het over een “taxcut” begon te hebben, hebben we ook gezien, ja.”
• Zo belooft het straks nog een stevige noot om te kraken voor Vivaldi: veel budgettaire ruimte, of marge voor terugverdieneffecten is er gewoon niet. Al schermt men deze keer bij cd&v met de notificaties van het begrotingsconclaaf: “Het staat er nochtans heel helder in: die fiscale hervorming komt er.”

En nu (bis)? Nog een heftige hervorming bij Justitie?

• Opvallend, toch ook in de tekst van de State of the Union gesmokkeld: een stevig nieuw rondje hervormingen voor Justitie, dat Vivaldi aankondigde. Nederland werd als voorbeeld aangehaald door de premier: daar zijn er slechts 25 justitiegebouwen over heel het land. In België zijn dat er 225. Daarbij verwees de premier expliciet naar de politiezones, die krompen van 196 naar nu nog maar 185, “op vrijwillige basis”.
• Bij Open Vld-minister van Justitie Van Quickenborne droomt men dus luidop om een grote inkrimping van de zogenaamde onderafdelingen, de gerechtelijke arrondissementen, “die dateren van de tijd dat mensen met kar en paard naar een rechtbank moesten kunnen geraken“.
• “De regering zal stap voor stap, samen met justitie, een rationalisering van de 27 onderafdelingen bereiken; een concentratie van mensen en middelen in 14 afdelingen“, zo kondigde de premier aan. Meteen een spectaculaire hervorming, als ze lukt.
• Want zeker in Franstalig België mag men tegenstand verwachten: partijen houden er meer vast aan de ‘nabijheid’ van overheidsdiensten. Plus, wat men binnen de regering ook beseft: “Het zijn de advocaten zelfs die soms de hardste tegenstanders zijn: zij wonen allemaal in de buurt, en hebben geen zin om veel verder naar hun werk te moeten rijden.”
• Maar Van Quickenborne maakt zich sterk dat het hem zal lukken. Daarvoor moet hij wel artikel 186 van het Gerechtelijk Wetboek hervormen, dat nu die opdeling regelt in veel kleinere delen. Overigens moet ook de federale gerechtelijke politie volgen: ook zij zullen binnen deze 14 afdelingen worden gecentraliseerd.