Key takeaways
- Leden van CommonEn zien hun elektriciteitsrekening fors dalen, met uitschieters tot 60 procent besparing.
- Het project kende aanvankelijk obstakels op het vlak van regelgeving en leveranciers, maar de succesvolle opstart leidde tot een tweede zonnepark en groeiende interesse.
- Tegen 2030 zullen energiegemeenschappen naar verwachting meer dan 200 miljard euro mobiliseren voor de energietransitie. Tegen 2050 kan meer dan de helft van de EU-energieproductie uit burgerinitiatieven komen.
In Ioannina, een stad in Noordwest-Griekenland, biedt de energiegemeenschap CommonEn een duurzaam antwoord op stijgende energiekosten. Opgericht in 2021, telt het initiatief inmiddels 53 leden en 181 begunstigden. De gemeenschap maakt gebruik van innovatieve agro-fotovoltaïsche systemen, waarbij groenteteelt wordt gecombineerd met zonne-energie. Zo wordt de beschikbare ruimte optimaal benut en krijgen leden meer controle over hun energievoorziening.
De impact is tastbaar. Leden profiteren van lagere kosten en grotere energiezekerheid. Theodora Dulia, een van de leden, zag haar elektriciteitsfactuur met 60 procent dalen. Naast de financiële voordelen wijst ze op het sterke gemeenschapsgevoel. “We steunen elkaar en werken samen aan gemeenschappelijke doelen”, zegt ze tegen Euronews. Het project draagt ook bij aan de lokale economie door nieuwe werkgelegenheid te creëren.
Van obstakels naar uitbreiding
De opstart van CommonEn verliep niet zonder uitdagingen. Regelgevende barrières en leveringsproblemen moesten worden overwonnen. Het duurde twee jaar voordat leden de voordelen op hun energierekening merkten. Maar zodra de eerste besparingen zichtbaar werden, nam de interesse snel toe. Dit leidde tot de bouw van een tweede zonnepark en plannen voor verdere uitbreiding.
CommonEn werkt met een virtueel netmeetsysteem, waarbij twee zonneparken van elk 100 kWp de opgewekte energie direct beschikbaar stellen aan leden, in plaats van ze door te verkopen aan het net. De gemeenschap pleit voor meer steun van de overheid en energiebedrijven om een eerlijkere positie op de energiemarkt te krijgen.
Oost- en Zuid-Europa blijven sterk afhankelijk van fossiele brandstoffen. Deze zijn niet alleen duur en onbetrouwbaar, maar ook gevoelig voor geopolitieke instabiliteit. De energieprijzen in deze regio’s stegen in 2021-2022 dan ook fors. Bulgarije noteerde een stijging van 19 procent, Slowakije en Hongarije elk 13 procent en Tsjechië spande de kroon met een stijging van 38 procent.
Energiegemeenschappen in heel Europa
n 2024 verdubbelden de elektriciteitsprijzen in Griekenland. Dit onderstreept de noodzaak van alternatieve energiebronnen. Energiegemeenschappen bieden een oplossing door burgers, kleine bedrijven en lokale overheden te helpen hun eigen hernieuwbare energie op te wekken en te beheren.
Momenteel telt de EU meer dan 9.000 energiegemeenschappen. Tegen 2030 kunnen deze samen ruim 200 miljard euro mobiliseren voor de energietransitie. Tegen 2050 zou meer dan 50 procent van de EU-energieproductie uit burgerinitiatieven kunnen komen. Elke euro die wordt geïnvesteerd in een lokaal energieproject, levert over een periode van 20 jaar gemiddeld 2,57 euro op voor de regio.
Toch zijn er grote verschillen tussen West- en Oost-Europa. Laura De Rosa, campagnemedewerker hernieuwbare energie bij Greenpeace, wijst erop dat landen als Roemenië, Bulgarije, Slowakije en Kroatië veel minder energiegemeenschappen hebben. Dit toont de aanhoudende uitdagingen voor burgers in deze regio’s om toegang te krijgen tot hernieuwbare energiebronnen.
Energiearmoede: een groeiende crisis
Energiearmoede treft miljoenen Europeanen. Het onvermogen om adequate, betrouwbare en betaalbare energie te betalen, heeft ingrijpende gevolgen voor gezondheid, welzijn en sociale inclusie. De stress van torenhoge energierekeningen weegt zwaar op veel gezinnen.
Momenteel heeft 11 procent van de EU-bevolking – meer dan 41 miljoen mensen – hiermee te maken. In Oost-Europese landen liggen de cijfers nog hoger. Griekenland kent zelfs een van de hoogste percentages: 58 procent van de huishoudens kampt met energiearmoede.
Wil je toegang tot alle artikelen, geniet tijdelijk van onze promo en abonneer je hier!