Europese samenwerking op het gebied van bewapening en defensie-industrie, in theorie klinkt het zeer mooi. In de praktijk blijkt het zeer moeilijk de Europese grootmachten te doen samenwerken. Twee Frans-Duitse samenwerkingsprojecten, voor nieuwe tanks en gevechtsvliegtuigen, lijken alleszins geen lang leven beschoren.

MGC-wat?: Het project voor de ontwikkeling van een nieuwe, hypermoderne tank, lijkt op de helling te staan.

• In 2017 startten Parijs en Berlijn het Main Ground Combat System-programma, of MGCS. In dat kader werken beide landen samen aan de ontwikkeling van een tank, maar ook van ondersteunende voertuigen, zoals drones en robots, en een communicatienetwerk om de samenwerking daartussen te organiseren.
• Om het project te structureren, schoven Frankrijk en Duitsland elk een groot defensiebedrijf naar voren, meer bepaald Nexter en Kraus Maffei-Wegmann. Beide bedrijven fuseerden tot KNDS, en werkten aan de ontwikkeling van MGCS. Alleen, later werd op vraag van Duitsland ook Rheinmetall betrokken bij het project, wat de 50-50-balans met Frankrijk ingewikkelder maakte.

Stille dood

In het nieuws: MGCS lijkt een stille dood te gaan sterven.

• De laatste maanden gaan in Duitsland steeds meer stemmen op om het project met de Fransen helemaal op te zeggen. Het water tussen de landen, die beiden een behoorlijk protectionistisch beleid voeren binnen de defensiesector, zou te diep zijn. Zo zou Frankrijk een lichtere tank willen, die gemakkelijker inzetbaar is in Afrika, de voornaamste uitvalsbasis voor Franse buitenlandse inzet. Duitsland wil dan weer een zwaardere tank, vooral om de mogelijke dreiging vanuit Rusland te counteren.
• Daarnaast haalt Susanne Wiegand, CEO van het Duitse Renk, dat de versnellingsbak levert voor de Leopard 2, aan dat er weinig ruimte is om aan MGCS te werken: “Sinds de Russische invasie van Oekraïne hebben heel wat landen Leopard 2’s bijbesteld, tot op het punt dat er misschien helemaal geen plaats is voor MGCS”.
• En ook binnen politieke kringen kwam het debat over MGCS op gang. Andreas Schwarz, parlementslid voor de SPD en binnen zijn fractie rapporteur van het jaarlijkse defensiebudget, gaf zo al aan dat Duitsland goed zit met de Leopard 2, en er dus helemaal geen nood is aan een nieuwe tank.

De essentie: Duitsland wil een eigen koers uitvaren, zo blijkt..

• Het was opvallend nieuws dat gisteren bekend raakte: De Duitse bedrijven Krauss-Maffei Wegmann en Rheinmetall sloten een overeenkomst met het Zweedse Saab, het Italiaanse Leonardo en een nog niet gekende Spaanse firma. Het doel zou zijn om een opvolger te maken van de Leopard 2; een alternatief voor de MGCS-piste dus.
• Alleen, waar MGCS een initiatief is vanuit de Franse en Duitse overheden, proberen de bedrijven nu via Europa (met steun uit het European Defence Fund) hun eigen weg op te gaan. Het lijkt erop dat de Duitse bedrijven op die manier druk willen zetten op hun overheid. Door te tonen dat ze bereid zijn met andere landen aan een tankproject te werken, moet politiek meer druk gelegd worden op Frankrijk om te plooien, of moet de regering beslissen die piste te verlaten.

SCAF

En daarnaast: Duitsland kreeg de lead in het MGCS-project, Frankrijk in SCAF (Système de combat aérien du futur), de ontwikkeling van een nieuw gevechtsvliegtuig. Maar ook dit project staat op losse schroeven.

• Binnen SCAF werken Frankrijk, Duitsland en Spanje samen om een gevechtsvliegtuig van de zesde generatie te ontwikkelen. De lead hiervoor zit bij Dassault, het Franse bedrijf dat met de Mirage en Rafale al heel wat gevechtsvliegtuigen bouwde, onder meer voor de Franse luchtmacht.
• Volgens de Britse nieuwswebsite Defense Aerospace zou Frankrijk de Duitsers en Spanjaarden zachtjes uit het project aan het loodsen zijn. Zo gaf Dassault al aan dat SCAF absoluut geen prioriteit is voor hen; de doorontwikkeling van de Rafale en uitwerking van een onbemande drone komen voor. Daarnaast tekende Frankrijk een akkoord met India, om samen te werken aan de ontwikkeling van een gevechtsvliegtuig. Ook met de Verenigde Arabische Emiraten en Indonesië werkt het land nauw samen.

Conclusie: Het lijkt erop dat beide partnerlanden, die symbool moesten gaan staan voor Europese samenwerking, net nu aantonen dat dat een illusie is. Op het vlak van defensie varen de grootmachten elk hun eigen koers, ondersteund door eigen belangen. Hoewel MGCS en SCAF voorlopig officieel nog lopen, ziet de situatie er met de dag minder rooskleurig uit voor de prestigieuze projecten.

(ns)