Recent waren heel wat commentatoren, mezelf inclusief, en Twitteraars extreem kritisch over de Zuid-Afrikaanse wonderboy. Hij was focus verloren en zijn fratsen rond Twitter leverden alleen maar slechte pers. Die afleiding is nog altijd een realiteit maar de veerkracht van de man én vooral zijn unieke kwaliteiten maken dat we hem nooit zullen mogen afschrijven. Zoals überinvesteerder Peter Thiel stelde: “Wed nooit tegen Elon Musk.”
Recent beging Elon Musk alle doodzonden des werelds. We noemen de meest frappante even op want de lijst is nog langer.
Doodzonde 1: Stem op de Repubikeinen
Tesla kopers, zeker de early adopters die als eerste in zijn verhaal stapten, waren meestal hoogopgeleide voor de Democraten stemmende Amerikanen en de Europese ondernemer en zelfstandige die ook belang hechtte aan het ecologisch imago dat vastplakte aan het merk Tesla. Door zijn herhaaldelijke oproepen om te stemmen op de Republikeinen stootte hij hen tegen de borst. De merkvoorkeur en de bereidheid om Tesla terug te kopen viel dan ook scherp terug.
Doodzonde 2: Gebrek aan focus
Verder verwijten zelfs zijn trouwste fans en investeerders van het eerste uur zijn aankoop van Twitter omdat het zoveel focus wegneemt en hij veel minder tijd had om Tesla, SpaceX en al zijn andere bedrijven te leiden waar volgens hen de echte meerwaarde zit. Twitter is niet meer dan een speeltje waar nooit heel veel waarde kan uitkomen.
Doodzonde 3: Bradeer je prijzen
Daarnaast beging hij ook de grootste zonde ooit in marketing. Musk is een wandelende marketingmachine die er prat op gaat geen geld uit te geven aan reclame en nog veel minder bradeert. Prijskortingen op zijn wagens zouden nooit aan de orde zijn want dit betekent de dood van het merk, riep hij nog in 2016.
Ook hier kwam verandering in omdat Tesla met eindejaarskortingen begon te gooien in december van vorig jaar. Dit zou volgens advertentiespecialisten grote schade aan het merk brengen en op lange termijn aan de winstgevendheid.
Als een gevolg van al dat negatieve nieuws viel het aandeel Tesla drastisch terug met bijna 75 procent in 2022.
Musk en Tesla veren recht
Maar alsof het een mirakel is, veerde het aandeel Tesla op in 2023 met bijna 70 procent. De verkoop van Tesla was nog nooit zo goed en ook zijn kortingenpolitiek draaide goed uit. Het is nog lang niet op de top maar Tesla staat weer met een grote voorsprong voor op alle concurrerende autobouwers. Tesla is vandaag nog altijd meer waard dan omzeggens de hele Duitse auto-industrie samen.
Niet WAT maar HOE
De reden hiervoor is simpel. De bedrijven die Elon Musk bouwt zijn sterke bedrijven die uitblinken in de dagelijkse werking. Een merk wordt niet gebouwd puur door marketing maar vooral door wat het bedrijf levert en HOE het executeert. Heel wat constructeurs kunnen auto’s bouwen maar niemand doet dit zo efficiënt als Tesla. Het is niet wat je doet maar het zijn je processen, je samenwerkingsverbanden, je distributie en je discipline die bepaalt of je leidend kan blijven. Een goed idee is gewoon niet voldoende.
Vele bedrijven kunnen raketten bouwen maar niemand is zo innovatief én kostenbewust als SpaceX.
Iedereen werft personeel aan maar niemand slaagt erin om ze zo productief te laten werken.
Peter Thiel, die hem heel goed kent vanuit zijn tijd met PayPal dat ze samen oprichtten, zegt over hem dat Musk zaken weet die niemand anders weet. Dat klinkt wat vaag als basis van een uniek succesrecept maar het wijst naar een aantal succesfactoren die de man verschillend maakt
Succesfactor 1: Zij een ‘Jack of All Trades’
De voornaamste reden is dat zijn aanwezigheid in vele disciplines, van marketing tot pure engineering, van raketten tot media, hem in staat stelt om verbanden te leggen. Tot recent predikte iedereen focus en specialisatie maar veranderingen gaan zo snel dat je heel snel moet kunnen inspelen op die disrupties op ALLE vlakken. Zoals vroeger Leonardo Da Vinci van alle markten thuis was – de fameuze Renaissance mens – is Musk ook een ‘Jack of All Trades’ zoals de Amerikanen plachten te zeggen. En vandaag is dat een voordeel geworden.
Succesfactor 2: Leer sneller
Hij kan al deze disciplines omdat hij zo belezen is en sneller leert dan de gemiddelde burger zoals u en ik. Hij was in zijn jeugd een boekenvreter die tot 2 boeken per dag las, volgens zijn broer Kimbal. Die boeken gingen niet alleen over technologie en science fiction maar ook over veel zachtere onderwerpen zoals religie en filosofie. Dergelijke appetijt maakt dat hij sneller dan éénieder leert en verbanden kan leggen.
Succesfactor 3: Gebruik mentale modellen
Die basis zorgt ervoor da hij op een andere manier een probleem benadert. Hij slaagt erin om een probleem zodanig in stukken te breken en terug op te bouwen, alsof het een semantische boom is, waar de verbanden tussen de onderlinge deelproblemen helder naar boven komen waardoor veel gemakkelijker een totaaloplossing kan geboden worden voor een nieuw probleem. Het is het opbouwen van een heel aantal mentale modellen die na verloop van tijd een natuurlijk onderdeel worden van je denkpatronen. Zulke denkers worden ook soms polymaths genoemd, waar Bill Gates van Microsoft en Ray Dalio van het hedgefund Bridgewater ook toe horen.
‘Muskruptie’ misschien ook in uw industrie
Deze eigenschappen, opgebouwd tijdens zijn jeugd én door al meer dan 20 jaar de zakenwereld op zijn kop te zetten, kan je niet zomaar kwijtspelen. De hele bedrijfswereld moet er mee rekening houden dat zijn industrie op een bepaalde dag ook door Musk kan overhoop worden gegooid. ‘Muskruptie’ wordt misschien nog een begrip.
Xavier Verellen is auteur en ondernemer (www.qelviq.com)