De impasse in de Brusselse politiek is compleet. Elke Van den Brandt (Groen), die langs Nederlandstalige kant een coalitie probeerde te vormen, stopt met haar formatie-opdracht. De vraag wie nu het veld ingestuurd moet worden, is aartsmoeilijk.

In het nieuws: Elke Van den Brandt stopt met haar opdracht na Franstalig verzet tegen haar plannen.

• De Franstalige partijen MR, Les Engagés en PS willen de verstrenging van de lage-emissiezone in Brussel uitstellen, van 2025 naar 2027. Ze brachten allemaal een wetsvoorstel naar voren om over te stemmen in het Brussels parlement.
• Van den Brandt was daar niet mee opgezet: ze wilde een compromis bereiken tussen Nederlands- en Franstaligen. Volgens David Leisterh (MR), formateur langs Franstalige kant, was zo’n compromis niet nodig als de meerderheid van de partijen voor een uitstel is. Voorzitter Georges-Louis Bouchez (MR) haalde op X uit naar Van den Brandt, die Brussel “gijzelde”. Good Move, het mobiliteitsplan van Van den Brandt, moest volgens hem “in de komende weken” ook door stemming worden afgeschaft.
• Daarmee was het vertrouwen definitief gebroken. Vrijdagavond liet Van den Brandt weten dat ze stopt als formateur. “Terwijl wij inhoudelijk gesprekken voerden en elke dag met MR aan tafel zaten, namen zij het initiatief om achter onze rug eenzijdig beleid terug te draaien”, verklaarde ze.
• “We willen onderhandelen”, aldus Van den Brandt. “Maar ons laten afdreigen, dat gaat meer dan een brug te ver, laat staan dat het de basis kan zijn voor een samenwerking. Op deze manier en met deze MR kunnen wij niet werken.
• Voor haar mogen anderen nu aan zet komen: “Als andere partijen denken dat ze wel een meerderheid kunnen vormen: Groen heeft geen monopolie op de formatie”.

Moet Van den Brandt toch samenwerken met Bouchez?

De reacties: Bouchez zet door, Groen is verbolgen, Les Engagés wil verzoenen

• Bouchez zet de machtsverhoudingen op scherp, in een reactie aan Bruzz. Overleg is niet aan de orde, meent hij. “Er is nog geen regering om dit te bespreken, net omdat Van den Brandt aan Nederlandstalige kant geen coalitie op de been krijgt. Moet ze ons daarom blokkeren? Moet ze ons daarom verhinderen om via het parlement stappen te ondernemen? Vergeet niet dat de partij maar 4 zetels heeft”.
• Volgens hem is de slechte relatie tussen Groen en MR de reden waarom Van den Brandt stopt. Dat zijn partij voorbij zou gaan aan de Nederlandstaligen, verwerpt hij. “Het voorstel om de verstrenging van de LEZ-normen uit te stellen is ook ondertekend door Open Vld. Als ik me niet vergis, is dat toch ook een Nederlandstalige partij. Ook Vooruit heeft een gelijkaardig voorstel op tafel gelegd”.
• Nadia Naji, covoorzitter van Groen, is niet te spreken over de berichten van Bouchez: “Vandaag kunnen we niet anders dan vaststellen dat Bouchez opnieuw te werk gaat als een pyromaan: het vuur werd niet geblust, er werd alleen maar extra olie gegooid. Vuile manoeuvres leiden tot vuile lucht”. Ze haalt aan dat MR het gevoerde beleid van Groen wil afbreken, wat volgens haar achter de schermen al duidelijk was. “Vandaag zeggen ze het openlijk én willen ze dat wij hen daarin steunen. Dat is ondenkbaar”.
• De kopman van Les Engagés, Christophe De Beukelaer, roept op tot samenwerking. Op X schreef hij dat “de uitdagingen (begroting, gezondheid, milieu, economie, bestaansonzekerheid) van het Gewest nooit zo groot zijn geweest”. “Het algemene belang is dat de twee grootste winnaars van de verkiezingen samenwerken”, meent De Beukelaer. “Laten we eerst kijken naar onze overeenkomsten, vóor onze verschillen”.
• Eenzelfde boodschap is te horen bij Vooruit en N-VA. “Iedereen moet zijn verantwoordelijkheid nemen en in alle discretie een regering vormen die de problemen van de Brusselaars aanpakt”, zegt Ans Persoons (Vooruit). Ze benadrukt dat de partijen “verder moeten”. Cieltje Van Achter (N-VA) heeft het over een “majeure crisis” maar doet “een oproep om de escalatie te stoppen en, hoe moeilijk ook, naar oplossingen te zoeken”. Een Vlaamse meerderheid vormen is nu prioritair, zegt ze.

Ahidar wil meedoen

Om te volgen: Een meerderheid zoeken, moet dat dan toch met Team Fouad Ahidar?

• Voorlopig is het onduidelijk wie het stokje moet overnemen van Van den Brandt. De logische keuze valt op Fouad Ahidar. Met zijn partij haalde hij 3 zetels binnen. Team Fouad Ahidar werd de tweede grootste Nederlandstalige partij na de vier zetels van Groen.
• Ahidar roept op om een Nederlandstalig blok te vormen tegen wat hij “de arrogantie van de MR en Bouchez” noemt. “We moeten duidelijk maken dat er rekening moet gehouden worden met de Nederlandstaligen”, zegt ook hij.
• De politicus neemt direct verantwoordelijkheid op. Hij neemt maandag contact op met de andere Nederlandstalige partijen. Ahidar zal proberen te bemiddelen en wil bekijken hoe de formatiegesprekken weer opgestart moeten worden. Daarbij geeft hij aan dat het belangrijk is dat Groen blijft praten en weer terug aan tafel komt zitten.
• Een aantal partijen stelden een veto tegen Ahidar en zijn partij. MR, Les Engagés en Open Vld willen niet dat Team Fouad Ahidar in een regering stapt. De kopman van die partij dan formateur maken, ligt zo mogelijk nog moeilijker. Daarom ziet Ahidar zijn taak dan ook enkel als bemiddelaar en niet als formateur, geeft hij te kennen.
  • MR, Les Engagés en Open Vld stellen zich vragen bij het programma van Ahidar. Onder meer over zijn standpunten over het dragen van hoofddoeken ontstond discussie. Leerkrachten die hoofddoeken dragen voor de klas moeten kunnen, legt Ahidar nog eens uit tegenover Radio 1. “Ik vind het niet normaal dat sommige vrouwen vandaag niet mogen werken omwille van hun hoofddoek. Ons onderwijs snakt naar vrouwen die kunnen komen werken. Ze zijn er, maar we willen liever een klas zonder leerkracht dan dat we die vrouwen aanwerven”.
• Voorts blijft Ahidar erbij dat hij perfect een meerderheid met Vooruit en Groen kan vormen. “Waarom zou je 19 jaar lang met mij kunnen samenwerken en dat nu plots niet meer kunnen?”, zegt hij over zijn oud-partij Vooruit. Van den Brandt heeft tijdens haar gesprekkenrondes die optie snel opzij geduwd, omwille van de veto’s. Want de Nederlandstalige meerderheid moet straks samen kunnen werken met de Franstaligen. En MR zal niet wijken.