Wil je op de hoogte blijven van alles wat er zich afspeelt in de financiële wereld? Niels Saelens, een journalist met een passie voor financiën, volgt alles op de voet op. Via deze link kan je je inschrijven op zijn wekelijkse nieuwsbrief.

De context: Om de netto-opbrengsten van de eenjarige staatsbon een boost te geven, wil Van Peteghem de roerende voorheffing uitzonderlijk verlagen van 30 naar 15 procent.

• Het is nog niet duidelijk hoeveel die staatsbon zal opbrengen, maar als we ons baseren op de actuele rentestand voor staatsobligaties met een looptijd van één jaar, zal het brutorendement schommelen rond 3,69 procent. Trek je daar een commissie van 0,50 procentpunt en 30 procent roerende voorheffing van af, dan blijft er 2,23 procent over. Indien die belasting wordt verlaagd tot 15 procent, stijgt het nettorendement tot 2,71 procent.

Waarom een gunsttarief? De minister van Financiën wil werken met een verlaagd tarief omdat hij de concurrentie wil aangaan met de spaarboekjes. Dat spaarproduct gaat ook gepaard met gunstige voorwaarden.

• Indien je geld op een gereglementeerd spaarboekje parkeert, moet je op de eerste 980 euro aan interesten geen belastingen betalen. Zodra je meer opbrengsten opstrijkt, ben je de fiscus op alles boven dat plafondbedrag een roerende voorheffing van 15 procent verschuldigd.

Oneerlijke concurrentie?

Analyse: Tot zover kunnen we de logica van de minster volgen. Zo’n gunsttarief lijkt inderdaad een noodzaak om een goed alternatief aan te bieden voor de spaarboekjes. Maar door de roerende voorheffing te verlagen, gaat de overheid wel op een oneerlijke manier de concurrentie aan met de andere bancaire spaarproducten.

• Bij alle andere spaarproducten, waaronder tak21-verzekeringen en termijnrekeningen, moet je een roerende voorheffing van 30 procent betalen. Door de verlaagde roerende voorheffing zal de staatsbon ook meer opbrengen dan die formules.
  • Kanttekening: Zelfs indien de roerende voorheffing niet wordt verlaagd, zal het kortlopende staatspapier (gebaseerd op de huidige rentestand), rendabeler zijn dan het merendeel van de termijnrekeningen en tak21-verzekeringen.
• De kans is eerder klein dat de Belgen die spaarproducten massaal gaan inruilen voor een eenjarige staatsbon. Wanneer je belegt in een termijnrekening of tak21-verzekering klik je je kapitaal voor een bepaalde periode vast. Het is mogelijk om het geld vervroegd op te vragen, maar dat kost je meestal geld.
  • Bij termijnrekeningen varieert de looptijd van drie maanden tot tien jaar. Bij veel banken moet je een vergoeding betalen bij een vervroegde opname. Die ligt op voorhand vast en is vrij te bepalen door de bank.
  • Wie kiest voor een tak21-verzekering gaat een verbintenis van minstens acht jaar aan. Pas als die termijn is verstreken, moet je geen roerende voorheffing betalen. Banken rekenen doorgaans uitstapkosten aan als je het contract vroegtijdig beëindigd. Die zijn vaak degressief, wat betekent dat je meer moet betalen als je je geld binnen het jaar opvraagt dan wanneer je bijvoorbeeld drie jaar wacht om dat te doen.

Financiële stabiliteit banken

Voorts rijst de vraag of de overheid via de uitgifte van de eenjarige staatsbon alsnog de financiële stabiliteit van de banken in gevaar kan brengen. De Belgen zijn immers heel gevoelig voor fiscale gunstregimes. De kans is groot dat de financiële instellingen in september miljarden euro’s zien wegstromen.

• We moeten hier wel aan toevoegen dat er bijna 300 miljard euro op de (gereglementeerde) spaarboekjes staat.
• Wegstromende deposito’s zullen in de eerste plaats de kleinere banken, die minder geld in kas hebben dan de grootbanken, pijn doen. Al zullen zij er waarschijnlijk beter in slagen om hun spaarders aan boord te houden. Bij veel nichespelers krijg je een spaarrente die een veelvoud is van wat je bij sommige grootbanken ontvangt. Die spaarders zullen minder geneigd zijn om andere horizonten op te zoeken.

Opmerkelijk: Van Peteghem pakt uit met een gunstregime terwijl hij net werk wil maken van een fiscale harmonisering.

• In zijn blauwdruk voor een fiscale hervorming staat dat hij de roerende voorheffing wil verlagen van 30 naar 25 procent.
• Voorts wil hij de fiscale vrijstelling uitbreiden naar alle kapitaalopbrengsten. Die zal dus niet meer exclusief zijn voor de gereglementeerde spaarrekeningen. De vrijstelling zou gelden voor alle opbrengsten tot 6.000 euro.