Een eigen huisje van 25m2 in de tuin van je ouders… Is dit de enige optie die onze jongeren nog rest?

De vastgoedprijzen in een aantal Europese landen verliezen alle voeling met de realiteit. Dat zeggen economen van het IMF en de Europese Centrale Bank. In België, Frankrijk, Groot-Brittannië, Zweden, Noorwegen en Finland begonnen de prijzen van woningen onmiddellijk na de start van de bankencrisis aan een steile klim. Verschillende regeringen breken zich ondertussen het hoofd over creatieve oplossingen. Het klassieke recept – het verhogen van de rentevoeten – zou het broze economische groei volledig kunnen tenietdoen.

De scherpe stijging van de vastgoedprijzen begint verdacht veel op een bubbel te lijken, temeer daar economie van de eurozone maar niet uit het moeras van de financiële crisis raakt.

Dan is er de wanverhouding tussen huizenprijzen en huurprijzen: die ligt 65% boven het historische gemiddelde in Noorwegen, 44% in Finland en 43% in Groot-Brittannië. In België ligt de verhouding tussen de vastgoedprijzen en het gemiddelde inkomen ondertussen al 46% hoger dan het langetermijngemiddelde.

Foute verwachtingen?

Algemeen wordt verwacht dat lenen goedkoop zal blijven en dat er een huizentekort dreigt omdat er onvoldoende gebouwd wordt. Daardoor blijven de prijzen in sommige landen stijgen en als gevolg daarvan ook de gemiddelde waarde van de hypotheekleningen. Ook de gemiddelde schuld per huishouden blijft oplopen. Nationale Banken zien deze evolutie met lede ogen aan, maar weten niet goed hoe in te grijpen. De rente verhogen dreigt de marginale economische groei opnieuw af te remmen en de nu al torenhoge werkloosheid verder te doen stijgen.

Toch zijn er ook landen in Europa waar de huizenprijzen stabiel gebleven of zelfs gedaald zijn en waar de gemiddelde schuld per huishouden is teruggelopen. Nederland bijvoorbeeld.

Vele Nederlanders raakten in de problemen toen bleek dat de waarde van hun huis inferieur was geworden aan het bedrag dat ze nog aan hypotheek hadden openstaan. Door striktere regels in te voeren inzake hypotheek en belastingsaftrek zijn de huizenprijzen er ondertussen met 20% gedaald (aangepast aan de inflatie).

Creatief beleid

In België zijn de vastgoedprijzen sinds het begin van de crisis met nog eens 11% gestegen. De markt is ondertussen zo oververhit geraakt dat Belgische kopers nu steeds vaker uitwijken naar Zuid-Nederland, waar ze verantwoordelijk gehouden worden voor een stijging van de vastgoedprijzen. De Belgische overheid heeft tot nu toe geen gecoördineerd beleid ontwikkeld om de vastgoedbubbel onder controle te krijgen.

In andere Europese landen zoeken beleidsmakers wel naar creatieve oplossingen om iets aan het vastgoedtekort te doen en zo de prijzen onder controle te krijgen. Zo heeft de Britse overheid een website opgezet die alle overheidsimmobilieën in kaart brengt. Het publiek kan er vragen om alle vastgoed dat niet nuttig gebruikt wordt te koop te stellen. Ook worden de regels om winkels en kantoorruimte om te bouwen tot woningen er versoepeld.

In Zweden is er dan weer geen bouwvergunning meer nodig om minihuisjes van maximaal 25 vierkante meter oppervlakte en 4 meter hoog in de tuin van bestaande woningen te bouwen. Dat is klein maar als het de enige manier is om je kinderen toe te laten een eigen huisje te verwerven in een markt waar de vastgoedprijzen op twintig jaar verdriedubbeld zijn dan biedt dit misschien een creatieve oplossing voor de toekomst. (TV) 

Meer