Twee ECB-toppers, gouverneur Pierre Wunsch van de Nationale Bank en zijn Duitse collega Joachim Nagel (Bundesbank), waarschuwen afzonderlijk voor een dreigende inconsistentie in het economisch beleid van de eurozone.

Hun vrees is dat het stimulerende begrotingsbeleid van de regeringen in de eurozone wel eens zou kunnen indruisen tegen het anti-inflatoire monetaire beleid van de Europese Centrale Bank (ECB).

De ECB probeert via renteverhogingen de galopperende inflatie onder controle te krijgen. Maar tezelfdertijd pakken de overheden met allerhande steunmaatregelen uit voor consumenten en bedrijven om de koopkrachtcrisis te bezweren. Als die steun ondoordacht en te gul verdeeld wordt, kan dat leiden tot vraagstimulerend beleid dat het inflatiemonster alleen maar nog verder aanwakkert.

“Inmiddels zijn wij bezig zijn met remmen, terwijl overheden nog bezig zijn de economie te ondersteunen. Het risico is dat we daardoor nog harder moeten ingrijpen”, zegt Pierre Wunsch in een interview met het Financieele Dagblad.

In dat gesprek probeert de Belgische gouverneur ook de verwachtingen te temperen over de overheid als redder in nood. “‘De mensen verwachten te veel van overheden in het algemeen, met inbegrip van de centrale banken.” En nog: ”Ik ben bang dat er een subsidieoorlog uitbreekt rond de energie-intensieve bedrijven in Europa, een beetje zoals in de jaren 70 en 80 met de staalbedrijven en scheepswerven gebeurde.”

Centrale banken blazen koud, regeringen warm

Bundesbank-voorzitter Joachim Nagel waarschuwt in een speech aan de universiteit van Harvard voor de ongewenste gevolgen van te massale deficit spending. Specifieke steun aan de meest getroffen gezinnen en bedrijven is volgens hem verdedigbaar, maar lineaire subsidies of belastingverlagingen zijn dat niet.

“Hoewel gerichte maatregelen nodig zijn, moet het begrotingsbeleid momenteel zeer voorzichtig zijn met breed opgezette uitgavenprogramma’s die met tekorten worden gefinancierd”, verklaarde hij. “Zolang de inflatiedruk hoog blijft, bestaat anders het risico dat het monetaire en het begrotingsbeleid in tegengestelde richting werken.”

De oorzaken van het inflatieprobleem zijn volgens hem aan de aanbodzijde – zeg maar de kostenkant – van de economie te zoeken. Het gaat daarbij uiteraard om de fors gestegen energieprijzen, maar onder meer ook om de haperingen in de toeleveringsketen, een erfenis van de coronacrisis. Als je in zo’n situatie de vraagzijde te hevig gaat stimuleren, riskeer je nog hogere inflatie.

“Wij hebben een reeks schokken aan de aanbodzijde meegemaakt, en in een dergelijke situatie kan een grote budgettaire stimulans schadelijk zijn. De recente ervaring van de Verenigde Staten illustreert heel goed het inflatoire effect van een brede fiscale stimulans”, zei Nagel, daarbij verwijzend naar de recente stimulusplannen van de regering-Biden.

(lb)