De wereldwijde middenklasse klasse staat onder een toenemende druk. Daarvan lijken bovendien vooral de millennials het slachtoffer te zullen worden. Die waarschuwing staat in een rapport van de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (Oeso).
De middenklasse omvat de burgers die zich tussen 75 procent en 200 procent van de mediaan van het nationaal inkomen van een land situeren. De onderzoekers zeggen echter te hebben vastgesteld dat met elke opeenvolgende generatie steeds minder burgers tot de middenklasse blijken te behoren. Zij dringen aan op maatregelen die gezinnen kunnen helpen om de stijgende kosten van onderwijs en huisvesting op te vangen.
Cruciale pijler
“Bij de babyboomers behoorde ongeveer 70 procent als twintiger tot de middenklasse,” voeren de onderzoekers aan. “Bij de millennials is dat aandeel echter tot 60 procent gedaald. Die achteruitgang kan belangrijke consequenties hebben. Economen benadrukken immers al lange tijd dat een sterke en welvarende middenklasse een cruciale pijler is voor een succesvolle economie en een hechte samenleving.”
“Deze populatie is immers bijzonder belangrijk voor de consumptie. Maar ze drijft ook een groot deel van de investeringen in het onderwijs, de gezondheidszorg en de huisvesting. De fiscale bijdragen van de middenklasse vormen tevens de basis voor de ondersteuning van de sociale bescherming.”
“Uit het rapport blijkt echter dat de inkomens van de middenklasse in de meeste landen van de Oeso nauwelijks zijn gegroeid,” zeggen de onderzoekers. “Er is niet alleen sprake van een relatieve stagnatie. Ook in absolute cijfers blijkt het inkomen van deze groep nagenoeg niet te zijn toegenomen.”
“Tegelijkertijd zijn de kosten voor een aantal cruciale aspecten voor de levensstijl van de middenklasse sneller gestegen dan de inflatie. De huizenprijzen zijn de voorbije twintig jaar drie keer sneller gegroeid dan het mediaan-inkomen van de gezinnen. Huishoudens met een gemiddeld inkomen zien zich ook vaker geconfronteerd met een overmatige schuldenlast dan gezinnen met een laag of een hoog inkomen.”
Automatisering
In de middenklasse heeft volgens het rapport een op vijf gezinnen meer uitgaven dan inkomsten. Bovendien loopt deze groep een aanzienlijk risico om zijn broodwinning voor automatisering te verliezen. Uit het rapport blijkt dat een op de zes werknemers met een gemiddeld inkomen een tewerkstelling heeft in een functie met een hoog automatiseringsrisico. Bij de hogere inkomens loopt slechts een op tien werknemers het slachtoffer van de automatisering te worden. Bij de lage inkomens loopt dat gevaar wel op tot een op vijf werknemers.
“Vandaag lijkt de middenklasse in woelig water te verkeren,” zegt Angel Gurria, secretaris-generaal van de Oeso, in een commentaar. De organisatie dringt er bij de regeringen dan ook op aan een reeks maatregelen te nemen die de middenklasse ondersteunen.
“De autoriteiten zouden initiatieven moeten nemen die de kosten van het levensonderhoud kunnen verminderen,” zeggen de onderzoekers. “Daarbij zou men kunnen streven naar het aanbieden van betaalbare woningen. Ook zou men huizenkopers een fiscale korting kunnen toestaan.”
“Bovendien moeten onderwijs en opleidingen worden gestimuleerd, zodat de bevolking zich kan aanpassen aan de veranderingen op de arbeidsmarkt en de sociale zekerheid.”
“Collectieve arbeidsovereenkomsten zouden ook oog moet hebben voor werknemers die niet in een traditioneel arbeidssysteem actief zijn,” zeggen de onderzoekers nog. Daarbij verwijzen ze naar de toenemende groep werknemers die parttime of tijdelijke arbeid verrichten of een zelfstandig statuut hebben.