Het kerstmirakel heeft zich voltrokken: er is een akkoord over de relaties tussen het VK en de EU na 1 januari. Het historische akkoord bestaat uit drie pilaren.

Het heeft lang geduurd – zo’n vier jaar – maar ‘het was het vechten waard’, vindt Europees Commissievoorzitter Ursula von der Leyen. ‘Want we hebben nu een evenwichtig akkoord dat onze Europese belangen beschermt, eerlijke concurrentie verzekert en de nodige voorspelbaarheid biedt aan onze vissers’, klonk het. ‘Eindelijk kunnen we brexit achter ons laten en naar de toekomst kijken.’

De twee blokken kwamen tot een akkoord over drie overkoepelende onderwerpen: handel, veiligheid en concurrentie. We zetten het even voor u op een rijtje.

Handel

• De EU en het VK vormen ’twee afzonderlijke markten’, maar er komen geen tarieven of quota voor handel. Dat betekent echter niet dat er geen extra administratie zal zijn. Er zullen bijvoorbeeld wel douanecontroles gebeuren.
• Visserij, het onderwerp waar de gesprekken op vastliepen de jongste weken, is in een raamwerk gegoten. ‘Het VK kan zijn visactiviteiten voort ontwikkelen, terwijl de inkomsten van Europese vissers worden verzekerd’, klinkt het. Meer details worden daar voorlopig niet over gegeven.
• De verbindingen – zowel per boot, vliegtuig als via de weg – worden behouden, maar toegang tot de markt zal wel een beetje veranderen. Vanaf oktober zult u een reispaspoort nodig hebben in plaats van een identiteitskaart om het land in te geraken. Ook voor vrachtverkeer zal er meer papierwerk zijn.
• Voor energie komt er een nieuw akkoord voor handel en verbindingen tussen de twee machten.
• Voorts zijn er afspraken gemaakt over sociale zekerheid voor Europese onderdanen in het VK en omgekeerd. Ook enkele samenwerkingen worden voortgezet.

Veiligheid

De EU en het VK blijven samenwerken rond grenscriminaliteit en terrorisme en de lokale politie en juridische autoriteiten overleggen met elkaar. Als het VK bepaalde afspraken breekt, kan de deal afspringen.

Concurrentie

• Er komt een gelijk speelveld voor koolstofprijzen, sociale rechten, transparante belastingen en staatssteun. Beide partijen kunnen maatregelen nemen als iemand zich niet aan de afspraken houdt.
• De handelspartners maakten afspraken om de rechten van bedrijven, consumenten en individuen te beschermen. Als een van de twee partijen plots oneerlijke belastingen oplegt of oneerlijke steun geeft, zijn er strafmechanismen ingebouwd.

Over buitenlands beleid, externe veiligheid en legersamenwerking staat niets in het akkoord ‘want dat wou het VK niet onderhandelen’. Als er dus vanuit andere landen sancties worden opgelegd op één van de twee partijen zullen de twee daar niet samen op reageren.

Het akkoord gaat in vanaf 1 januari, wanneer het VK definitief uit de EU valt. Maar omdat de onderhandelingen pas op het allerlaatste moment konden gefinaliseerd worden, is het akkoord ‘voorlopig’ tot 28 februari, wanneer alles in wetten en decreten gegoten is.

Lees hier de officiële mededeling.